محبوبه شعاع / رادیو کوچه
یازدهم اردیبهشت برابر با هفتمین سال‌روز درگذشت «کیومرث صابری فومنی» معروف به «گل آقا»، نویسنده، طنزنویس، و معلم ایرانی است. وی که زاده سال 1320 بود، پایه‌گذار «موسسه گل آقا» بود و در سال ۱۳۸۱ هم زمان با دوازدهمین سال‌گرد انتشار هفته‌نامه گل‌آقا انتشار آن را بدون عنوان کردن دلیل متوقف کرد و پس از دو سال در چنین روزی در سال 1383 درگذشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«کیومرث صابری فومنی» در سال 1320 در «صومه‌سرا» در شمال ایران به دنیا آمد. تولد وی هم‌زمان با هجوم نیروهای اتحاد جماهیر شوروی به ایران در خلال جنگ جهانی دوم بود و پدرش به دست نیروهای کمونیستی در همان سال کشته شد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در گیلان گذراند و در هجده سالگی به معلمی پرداخت. در سال 1340 وارد دانش‌گاه تهران شد و مدرک لیسانس خود را در علوم سیاسی دریافت کرد و چند سال بعد فوق لیسانس ادبیات تطبیقی را در مقطع کارشناسی ارشد گذراند. صابری هم‌زمان با تدریس در مجله «توفیق» نیز فعالیت می‌کرد و معاونت سردبیری این مجله را بر عهده داشت که با توقیف شدن مجله فعالیت وی نیز در آن نشریه به پایان رسید.
کیومرث صابری پس از انقلاب در دولت موقت «مهدی بازرگان» به عنوان مدیر کل بازرگانی وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد و با تشکیل اولین دولت، به عنوان مشاور فرهنگی نخست‌وزیر وقت «محمدعلی رجایی» به کار مشغول شد.
وی در سال ۱۳۶۲، در حالی که شانس به دست آوردن پست وزارت را نیز داشت، ناگهان از همه مسئولیت‌های دولتی خود کناره گرفت و پس از مدتی، از روز بیست‌و‌سوم دی ماه سال ۱۳۶۳ شروع به نوشتن یادداشت‌های روزانه طنز با نام مستعار «گل آقا» و تحت عنوان «دو کلمه حرف حساب» کرد که با محتوای انتقاد از دست‌گاه‌های دولتی و مشکلات موجود جامعه در صفحه سوم «روزنامه اطلاعات» درج می‌شد، که نقطه عطفی در طنز نویسی ایران و احیاگر طنز مطبوعاتی بعد از انقلاب بود.
یادداشت‌های او به خاطر شرایط سال ۱۳۶۳ که متاثر از جنگ و بحث‌های ایدئولوژیک و خشونت بود توانست با زبان طنز نوین خود و بهره گرفتن از شخصیت‌های خیالی نظیر «شاغلام»، «غضنفر»، «ممصادق»، و «کمینه عیال ممصادق»، تحولی در جامعه ایجاد سازد که با توجه به جو محدود آن سال‌ها، این کار فقط از گل آقا بر می‌آمد.
پس از گذشت شش سال از نوشتن یادداشت‌های دو کلمه حرف حساب، صابری تصمیم گرفت که اولین هفته‌نامه طنز پس از انقلاب را منتشر سازد. وی با هدف تیراژ صد هزار نسخه، در یکم آبان سال ۱۳۶۹ اولین نسخه هفته‌نامه گل آقا را به قیمت پانزده تومان منتشر کرد که با نایاب شدن نسخه‌های اولیه مجبور به تجدید چاپ شد. هفته‌نامه گل‌آقا در طی سال‌های انتشار از پرتیراژترین نشریات زمان خود بود.
فعالیت‌های گل آقا منحصر به هفته‌نامه باقی نماند. ماه‌نامه گل‌آقا، سال‌نامه گل‌آقا، هفته‌نامه «بچه‌ها، گل آقا»، انتشارات گل آقا برای انتشار کتب طنز و کاریکاتور، و سرانجام خانه طنز ایران جهت پرورش طنزنویسان جوان، از دیگر فعالیت‌های کیومرث صابری بود.
اما در دوم آبان سال ۱۳۸۱، در دوازدهمین سال‌روز انتشار هفته‌نامه گل‌آقا، هم‌زمان با چاپ پانصدوچهل و هشتمین شماره آن، گل آقا تصمیم به تعطیلی هفته‌نامه به دلایلی نامعلوم گرفت و با چاپ سرمقاله در همان شماره، که این بار در آن نه شاغلام و غضنفری بود و نه گل آقایی، با نام صابری از تصمیم خود برای پایان کار هفته‌نامه خبر داد.
و سرانجام کیومرث صابری فومنی در صبح یازدهم اردیبهشت سال ۱۳۸۳ در بیمارستان مهر تهران در اثر عوارض بیماری سرطان خون در سن شصت‌وسه سالگی درگذشت. اینک هفت سال پس از درگذشتش و در زمانی که جای خالی او بیشتر از هروقت دیگر در فضای مطبوعاتی و سیاسی کشور احساس می‌شود، هم‌کاران گل‌آقا، خانواده، دوستان و جمعی از شاگردان وی با حضور در قطعه هنرمندان بهشت زهرا یادش را گرامی داشتند.
برخی از آثار منتشره کیومرث صابری عبارتند از: «گزیده دو کلمه‌حرف‌حساب» جلد یک تا چهار، «برداشتی از فرمان حضرت علی به مالک اشتر»، «عصر ضحاک»، «مکاتبات شهید رجایی و بنی صدر»، «اولین استیضاح در جمهوری اسلامی ایران» و «دیدار از شوروی».
هم‌چنین درباره گل‌آقا تاکنون کتاب‌های زیر منتشر شده است: «کیومرث صابری فومنی» (جلد پنج از مجموعه طنزپرداران معاصرانتشارت گل‌آقا)، «کیومرث صابری» (از مجموعه چهره‌های درخشان انتشارات مدرسه)، «خاطرات کیومرث صابری فومنی»، «زندگی‌نامه و خدمات علمی فرهنگی کیومرث صابری» (از مجموعه انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی)، «گلخند» (از انتشارات یازدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان)، «یادنامه کیومرث صابری فومنی» (از انتشارات حوزه هنری).
منبع‌ها:
زندگی‌نامه کیومرث صابری
ویکی‌پدیا
زندگی‌نامه مشاهیر
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
