Saturday, 18 July 2015
25 March 2023
به بهانه سال‌روز درگذشت عبدالرحمان جامی

«مکتب پیرهرات»

2009 November 18

سروش / رادیو کوچه
«در شناختن آخرت، بدان که حقیقت آخرت هیچ کس نشناسد تا نخست حقیقت مرگ نشناسد، و حقیقت مرگ نداند تا حقیقت زندگی نداند، و معرفت حقیقت زندگی نداند تا حقیقت روح نداند، و معرفت حقیقت روح معرفت نفس خودست»
امروز مصادف با سال‌روز درگذشت عبدالرحمان جامی شاعر موسیقی‌دان و ادیب نام‌دار ایرانی  است. او نامدار ترین شاعر قرن نهم قمری است و به خاتم‌الشعرا شهرت دارد. جامی در سن ۸۱ سالگی در شهر هرات افغانستان درگذشت.

آرامگاه جامی در هرات

آرامگاه جامی در هرات

«نورالدین ابوالبرکات عبدالرحمن بن نظام‌الدین احمد بن شمس‌الدین محمد جامی» در سال ۷۹۳ هجری به دنیا آمد. خاندان وی دراصل از اهالی دشت اصفهان بوده‌اند که در قرن هشتم هجری به خراسان کوچیدند و در «خرجرد جام» سکنا گزیدند.
جامی در جوانی که پدرش از جام به هرات رفت در آن شهر ساکن شد و در همان زمان به شاعری روی آورد. ابتدا با نام «دشتی» تخلص می‌کرد اما پس از مدتی «جامی» تخلصش شد.
جامی مقدمات ادبیات فارسی و عربی را نزد پدرش آموخت. در همان ایام که به تحصیل علوم متداول زمان خود مشغول بود مجذوب طریقه‌ی تصوف شد و در حلقه‌ی مریدان سعدالدین محمد کاشفری جانشین عارف مشهور و جانشین بهاءالدین نقشبند در آمد و در ضمن تحصیل صرف و نحو و منطق و حکمت مشایی و حکمت اشراق و طبیعیات و ریاضیات و فقه و اصول و حدیث و قرائت و تفسیر، رمز تصوف را نیز فرا گرفت.
او در این زمان در مدرسه‌ی نظامیه هرات ساکن بود و نزد معروف‌ترین دانشمندان زمان خود تحصیل علم کرد. بعد از طی این مراحل جامی از هرات به سمرقند که در آن هنگام  از مراکز مهم علمی بود، شتافت و خدمت قاضی‌زاده‌ی رومی را دریافت و این استاد چنان شیفته این شاگرد بود که می‌گفت: « تا بنای سمرقند است هرگز بجودت طبع و قدرت تصوف این جوان جامی کسی از آب آمویه گذر نکرد. »
پس از گذشت چند سالی جامی راه سمرقند را در پیش گرفت که در سایه حمایت پادشاه علم دوست تیموری«الغ بیگ» به کانون تجمع دانشمندان و دانشجویان تبدیل شده بود. در سمرقند نیز جامی توانست استادانش را شیفته ذکاوت و دانش خود کند. او که سرودن شعر را در جوانی آغاز کرده و در آن شهرتی یافته بود، با تکیه زدن بر مقام ارشاد و به نظم کشیدن تعالیم عرفانی و صوفیانه به محبوبیتی عظیم در میان اهل دانش و معرفت دست یافت.
جامی به افتادگی و گشاده‌رویی معروف بود و با این‌که زندگی‌ای بسیار ساده داشت و هیچ گاه مدح زورمندان را نمی‌گفت، شاهان و امیران همواره به او ارادت می‌ورزیدند و خود را مرید او می‌دانستند. جانشینان الغ بیگ به خصوص سلطان حسین بایقرا  تا آخر عمر او را محترم می‌داشتند.
سرانجام جامی در بیست و هفتم آبان سال ۸۷۱ و در سن ۸۱ سالگی در شهر هرات درگذشت و در همان‌مکان دفن شد.
منابع

  • حیات اندیشه
  • پایگاه حوزه

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: