محبوبه شعاع / رادیو کوچه
سی‌و‌یکم ژوئیه برابر با زادروز «میلتون فریدمن» اقتصاددان آمریکایی است. که خدمات بزرگی در زمینه‌های اقتصاد کلان، اقتصاد خرد، تاریخ و آمار اقتصاد کرد. او هم‌واره از نظریه بازار آزاد در اقتصاد طرف‌داری می‌کرد. میلتون فریدمن در سال ۱۹۷۶ موفق به دریافت «جایزه نوبل اقتصاد» شد. وی که زاده سال 1912 بود سرانجام در نوامبر سال 2006 و در سن نود و چهار سالگی درگذشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«میلتون فریدمن» در سی‌و‌یکم ژوئیه سال ۱۹۱۲ میلادی در خانواده‌ای فقیر در «بروکلین، نیویورک» متولد شد. وی تحصیلات آکادمیک خودش را در دانش‌گاه «راتگرز، نیوجرسی» آغاز کرد و پس از آن در سال ۱۹۴۶ موفق به دریافت مدرک دکترای اقتصاد از دانش‌گاه «کلمبیا» شد. وی سپس روانه دانش‌گاه «شیکاگو» شد و در آن‌جا به مدت سی سال به فعالیت‌های آکادمیک پرداخت. فریدمن در سال ۱۹۶۲ کتاب «سرمایه‌داری و آزادی» را منتشر کرد و در آن از هرچه کم‌تر شدن نقش دولت در بازار آزاد، برای ایجاد آزادی سیاسی و اجتماعی دفاع کرد.
فریدمن پس از بازنشستگی، به «موسسه هوور» دانش‌گاه استنفورد رفت تا در آن‌جا فعالیت‌های خود را در ارتباط بیش‌تر با مردم دنبال کند. به‌طور مثال در این دوران که مقارن با اوج دوران جنگ سرد بود، توانست یک برنامه تلویزیونی در مورد ارزش آزادی اقتصادی بسازد. او هم‌چنین در این دوره توانست با ورود به حوزه عملی، نظریات خود را در دنیای واقعی آزمایش کند.
فریدمن هم‌چنین به «نیکسون»، رییس جمهوری آمریکا مشاوره اقتصادی می‌داد و در دوران ریاست جمهوری «ریگان» مشاور اقتصادی رییس جمهوری آمریکا شد. برخی، رشد مستمر اقتصادی آمریکا در دهه‌های اخیر را مرهون ایده‌های او می‌دانند و اما سرانجام میلتون فریدمن در نوامبر سال ۲۰۰۶ میلادی و در سن نود و چهار سالگی درگذشت.
فریدمن در سال ۱۹۷۶ موفق به دریافت «جایزه نوبل اقتصاد» شد. این جایزه به خاطر موفقیت‌هایش در زمینه تحلیل مصرف، تاریخ و نظریه عرضه پول و نیز نمایش پیچیدگی‌های سیاست‌های اقتصادی ثبات‌سازی به وی اهدا شد. «هفته‌نامه اکونومیست» از او به عنوان «تاثیرگذارترین اقتصاددان نیمه دوم قرن بیستم و حتا شاید تمامی آن» نام برده است.
گفته شده: «فریدمن، یکی از اولین اقتصاددانی بود که توانست نشان دهد برای کنترل تورم و جلوگیری از افزایش هزینه تولید منجر به رکود، متغیرهای پولی و حجم نقدینگی می‌بایست در تناسب با نرخ رشد اقتصادی قرار بگیرد. فریدمن هم‌چنین نشان داد که که مصرف تابعی از درآمد است و شهروندان بر اساس پیش‌بینی دراز مدت درآمد خود، رفتارهای مصرفی خود را تنظیم می‌کنند.»
بنابراین تغییرات مقطعی در درآمد، اثر فوری و جدی بر رفتار مصرفی آن‌ها ندارد. او برخلاف بسیاری از اقتصاددانان پیش از خود معتقد بود که تورم، نه تنها بیکاری را کاهش نمیدهد بلکه باعث رکود نیز می‌شود. به نظر وی، مهم‌ترین عامل ایجاد تورم، رشد سری‌تر حجم پول نسبت به مقدار واقعی تولید کالاها و خدمات است.
میلتون فریدمن به‌ترین راه‌کار برای کشورهای نفت‌خیز را اعطای سهام یک‌سان نفتی به هر فرد بالای بیست‌و‌یک سال سن می‌دانست که حق و مسئولیت یک‌سانی را برای همه ساکنان کشورهای نفتی ایجاد می‌کند.
دیدگاه سیاسی او، که خودش را لیبرال کلاسیک می‌داند، بر مزایای بازار و مضرات دخالت دولت تاکید می‌کند. این دیدگاه، دیدگاه محافظه‌کاران و آزادی‌خواهان آمریکایی را شکل میدهد. او پیوسته بر این باور بود که اگر سرمایه‌داری یا کاپیتالیسم، و یا آزادی اقتصادی، به کشورهایی که توسط دولت‌های تمامیت‌خواه اداره می‌شود شناسانده شود آزادی سیاسی به هم‌راه خواهد داشت. او هم‌چنین در کتاب خود با نام سرمایه‌داری و آزادی از به حداقل رساندن نقش دولت در بازار آزاد دفاع کرده است تاجامعه بتواند به آزادی‌های سیاسی و اجتماعی دست یابد. فریدمن به آزادی نه تنها در حوزه اقتصاد، بلکه در تمام حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی معتقد بود.
و اما طرف داری‌های فریدمن از بازار آزاد در دوره «دولت بزرگ» و مالیات‌های سنگین در دهه‌های ۱۹۴۰، ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ دیدگاه اقلیت به حساب می‌آمد. به‌مرور، نظریات او مورد قبول قرار گرفت و دهه ۱۹۸۰ اوج مقبولیت ایده‌های او بود. نظرات او در مورد سیاست‌های عرضه پول، مالیات و خصوصی‌سازی، سیاست‌های دولت‌های دنیا را تحت تاثیر قرار داد. به طور ویژه در زمان «رونالد ریگان» در آمریکا و «مارگارت تاچر» در انگلستان، از ایده‌های اقتصادی او استفاده شد. ایده‌های فریدمن در سراسر جهان مورد مطالعه قرار گرفت و نقش اساسیی را هم‌چنین در تغییر اقتصاد چین بازی کرد.
منبع‌ها:
ویکی‌پدیا
Iranian history
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
علی
با سلام و تشکر از برنامه خوب روزنگاشت.
:این بار یک سوتی بد دادی
تنها بیکاری را کاهش نمیدهد بلکه رکود(نه رکورد) را کاهش میدهد”.