Saturday, 18 July 2015
29 September 2023
به بهانه سال‌روز درگذشت «شهریار»

«روزنگاشت/شهریار، از پزشکی تا شاعر عاشق»

2011 September 18

محبوبه شعاع / رادیو کوچه

mahboobeh@koochehmail.com

بیست‌و‌هفتم شهریور برابر با سال‌روز درگذشت «سیدمحمدحسین بهجت تبریزی» متخلص به «شهریار» شاعر ایرانی است. وی زاده سال 1285 خورشیدی بود و به زبان‌های فارسی و ترکی آذربایجانی شعرهای بسیاری سروده ‌است. شهریار سرانجام در سال 1367 درگذشت. مهم‌ترین اثر شهریار «منظومه حیدربابایه سلام» (سلام به حیدربابا) است که از شاه‌کارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود. در ایران روز درگذشت این شاعر معاصر را «روز شعر و ادب فارسی» نام‌گذاری کرده‌اند.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

«سیدمحمدحسین بهجت تبریزی» معروف به «شهریار» در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در روستای «خشگناب» آذربایجان متولد شد. پدرش «حاج میرآقا خشگنابی» نام داشت که در تبریز وکیل بود. شهریار پس از پایان سیکل اول متوسطه در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامه تحصیل به مدرسه دارالفنون در تهران رفت و پس از آن در رشته پزشکی به تحصیل پرداخت.

گفته شده: شهریار در سال آخر پزشکی بود که عاشق دختری شد که پس از مدتی خواستگاری از سوی دربار برای دختر پیدا می‌شود و گویا خانواده دختر با توجه به وضع مالی محمدحسین تصمیم می‌گیرند که دختر خود را به خواستگار مرفه‌تر بدهند. این شکست عشقی بر شهریار بسیار گران تمام شد و با آن‌که فقط یک سال به پایان دوره هفت ساله رشته پزشکی مانده ‌بود، ترک تحصیل کرد  و وارد خـدمت دولتی می‌شود. ابتدا چند سال در اداره ثـبت اسناد نیشابور و مشهـد خـدمت می‌کند و پس از چند سال به بانک کـشاورزی تهـران داخل می‌شود.

شهریار اولین دفتر شعر خود را در سال ۱۳۰۸ با مقدمه «ملک‌الشعرای بهار»، «سعید نفیسی» و «پژمان بختیاری» منتشر کرد. بسیاری از اشعار او به فارسی و ترکی آذربایجانی جزو آثار ماندگار این زبان‌هاست. «منظومه حیدربابایه سلام» وی، از مهم‌ترین آثار ادبی ترکی آذربایجانی شناخته می‌شود. منظومه  حـیـدر بابا نـه تـنـهـا تا کوره ده‌های آذربایجان، بلکه به ترکـیه و قـفـقاز هـم رفـته و در ترکـیه و جـمهـوری آذربایجان چـنـدین بار چاپ شده است، بدون استـثـنا ممکن نیست ترک زبانی منظومه حـیـدربابا را بشنود و منـقـلب نـشود.

 شهریار در سال  ۱۳۳۲ به تبریز رفت و با یکی از بستگان خود به‌نام «عزیزه عمیدخالقی» ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو دختر به نام‌های شهرزاد و مریم و یک پسر به نام هادی است. وی در روزهای آخر عمر به‌دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری شد و سرانجام در بیست‌و‌هفتم شهریور ۱۳۶۷ در گذشت و بنا به وصیت خودش در «مقبره‌الشعرای تبریز» به خاک سپرده شد.

شهریار در سرودن انواع گونه‌های شعر فارسی مانند: قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی نیز تبحر داشته‌ است. محـرومیت و ناکامی‌های شهـریار در غـزل‌هـای گوهـر‌فروش، ناکامی‌ها، جرس کاروان، ناله روح، مثـنوی شعـر، حکـمت، زفاف شاعـر، و سرنوشت عـشق به زبان خود شاعر بـیان شده است. خیلی از خاطرات تـلخ و شیرین شهـریار نیز از کودکی تا زمان مرگ در هـذیان دل، حیدر بابا، مومیایی و افسانه شب به نـظر می رسد و با مطالعـه آن‌هـــا خاطرات مزبور مشاهـده می‌شود و از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد.

مجموعه تلویزیونی شهریار نیز به کارگردانی «کمال تبریزی» در سال ۱۳۸۴ ساخته شده است و در آن جلوه‌هایی از زندگی این شاعر به تصویر کشیده شده است  و  در سال ۱۳۸۶ از طریق شبکه دوم سیما ایران به نمایش درآمد و از جانب مردم مورد استقبال فراوان قرار گرفت. هم‌چنین در ایران روز درگذشت این شاعر معاصر را «روز شعر و ادب فارسی» نام‌گذاری کرده‌اند.

منبع‌ها:

ویکی‌پدیا

زندگی‌نامه شهریار، شاعر معاصر

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , , , , , , , , , ,