Saturday, 18 July 2015
21 March 2023
به بهانه زادروز احمد شاملو

«هوای تازه»

2009 December 12

«احمد شاملو» شاعر، نویسنده، فرهنگ‌نویس، ادیب، مترجم و از اعضای کانون نویسندگان ایران در روز 21 آذر ماه ۱۳۰۴ در خیابان صفی‌علیشاه تهران متولد شد.

تبار پدری‌اش آن چنان که در شعر «من بامدادم» گفته است، به اهالی کابل برمی‌گشت. مادرش نیز از قفقازی‌هایی بود که انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ روسیه، خانواده‌اش را به ایران کوچانده‌بود.

دوره‌ی کودکی را به خاطر شغل پدر که افسر ارتش بود، در شهرهای گوناگون گذراند. دوران دبستان را در شهرهای خاش، زاهدان و مشهد گذراند و از همان دوران اقدام به گردآوری مواد فرهنگ عامه کرد.

او پس از دستگیری به همراه پدرش  در ارومیه، به علت فعالیت‌های سیاسی، برای همیشه ترک تحصیل کرد. در دهه 30 و 40 نخستین مجموعه‌های ادبی خویش را انتشار داد و به فعالیت در نشریات ادامه داد.

شاملو در دهه ۱۳۵۰ نیز به فعالیت‌های گسترده شعر، نویسندگی، روزنامه‌نگاری (از جمله هم‌کاری با کیهان فرهنگی و آیندگان)، ترجمه، سینمایی (از جمله تهیه گفتار برای چند فیلم مستند به دعوت وزارت فرهنگ و هنر) و شعرخوانی خود (از جمله در انجمن فرهنگی گوته و انجمن ایران و آمریکا) ادامه می‌دهد.

شهرت اصلی شاملو به خاطر شعرهای اوست که شامل اشعار نو و برخی قالب‌های کهن نظیر قصیده و نیز ترانه‌های عامیانه‌است. شاملو تحت تأثیر نیما یوشیج، به شعر نو (که بعدها شعر نیمایی هم نامیده شد) روی آورد،اما برای اولین بار درشعر «تا شکوفهٔ سرخ یک پیراهن» که در سال ۱۳۲۹ با نام «شعر سفید غفران» منتشر شد وزن را رها کرد و به‌صورت پیشرو سبک جدیدی را در شعر معاصر فارسی گسترش داد. تخلص او در شعر الف. بامداد بود.

شاملو علاوه بر شعر، کارهای تحقیق و ترجمه شناخته‌شده‌ای دارد. مجموعه «کتاب کوچه» او بزرگ‌ترین اثر پژوهشی در باب فرهنگ عامیانه مردم ایران است. آثار وی به زبان‌های سوئدی، انگلیسی، ژاپنی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، روسی، ارمنی، هلندی، رومانیایی، فنلاندی و ترکی ترجمه شده‌است.

سال‌های آخر عمر شاملو کم و بیش در انزوایی گذشت که به او تحمیل شده‌بود. با شدت گرفتن بیماری مرض قندش، و پس از آن که در ۲۶ اردیبهشت ۱۳۷۶، در بیمارستان ایران‌مهر پای راست او را از زانو قطع کردند، روزها و شب‌های دردناکی را پشت سر گذاشت. البته در تمام این سال‌ها کار ترجمه و به‌خصوص تدوین کتاب کوچه را ادامه داد و گه‌گاه از او شعر یا مقاله‌ای در یکی از مجلات ادبی منتشر می‌شد.

او در دهه هفتاد با شرکت در شورای بازنگری در شیوهٔ نگارش و خط فارسی، در جهت اصلاح شیوه‌ی نگارش خط فارسی فعالیت کرد و تمام آثار جدید یا تجدید چاپ شده‌اش را با این شیوه منتشر کرد.

سرانجام احمد شاملو در دوم مرداد ۱۳۷۹ درگذشت. آرامگاه او در امامزاده طاهر کرج واقع است.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: ,