«هشتم تیرماه آغاز گاهان بار چهره میدیوشهم گاه»

گاهان بارها جشن‌هایی هستند با سابقه‌ای بسیار کهن که هنوز در بین زرتشتیان ایران رواج دارند. این جشن‌ها 6 بار در سال و هر بار به مدت پنج روز برپا می‌شوند.  

خبرگزاری میراث فرهنگی_ گردشگری_ ایرانیان در طول تاریخ هیچ گاه شادی را فراموش نکردند. اگر نگاهی به تقویم زرتشتیان بیندازیم آن قدر جشن دیده می‌شود که شاید کمتر ملتی به این اندازه بهانه‌ای برای شادی کردن داشته باشد.

اما نباید از یاد برد که واژه جشن به معنی ستایش و نیایش است؛ پس در جشن ایرانی همیشه ستایش و نیایش خداوند یگانه موردتوجه بوده و اصولاً شادی بدون حضور اهورامزدا در ایران جایی ندارد.

گاهان بارها جشن‌هایی هستند با سابقه‌ای بسیار کهن که هنوز در بین زرتشتیان ایران رواج دارند. این جشن‌ها 6 بار در سال و هر بار به مدت پنج روز برپا می شوند.   واژه جشن به معنی ستایش و نیایش است؛ پس در جشن ایرانی همیشه ستایش و نیایش خداوند یگانه موردتوجه بوده و اصولاً شادی بدون حضور اهورامزدا در ایران جایی ندارد.

ابتدا واژه گاهانبار یا گاهنبار یا گهنبار را بررسی می‌کنیم.

این کلمه را به چهار صورت معنی نموده اند که هر کدام از آنها می تواند درست باشد:
نخست به معنی زمان های به ثمر رسیدن یا بار دادن، دوم زمان انبار کردن، سوم زمان بارعام دادن، چهارم زمان گاهان(گاتها) خوانی.

فلسفه برگزاری گاهنبارها
جشن‌هایی به قدمت گاهانبار که حتی قبل از زرتشت نیز برخی از چهره های آن در ایران رواج داشته است را از سه دیدگاه می توان نگریست، سه دیدگاهی که کامل کننده یکدیگر می‌باشند.
دیدگاه اول گاهانبارها، جشن هایی هستند با پیشینه کشاورزی، بدین مفهوم که زمان برگزاری دوره‌های(چهره های) گاهانبار با زمان های ویژه زندگی کشاورزی هماهنگی دارند.

در نزد آریایی ها قبل از رسیدن به ایران(زمانی، سال دارای دو فصل تابستان بزرگ و زمستان بزرگ بوده است، تابستان بزرگ از فروردین تا پایان مهر ماه و زمستان بزرگ از آبان تا پایان اسفندماه بوده است.) این جشن در زمانی برگزار می شود که علوفه را باید درو کرد.

با نگاهی به زمان های برگزاری بیشتر چهره های گاهانبار می توانیم آن را دارای پیشینه ای کشاورزی بنامیم.

در دیدگاه دوم، گاهانبارها را جشن آفرینش می دانند و معتقدند که خداوند آفرینش خود را در 6 مرحله تکمیل نموده است که همزمان با این مراحل جشن های گاهانبار برگزار می گردد.

در میدیوزرم آسمان، در میدیوشهم آب، در پیته شهم زمین، در ایاسرم گیاه، در میدیاریم حیوان و در همس پت میدیم گاه انسان را آفریده است و بدین ترتیب در طول یک سال، آفرینش خداوند انجام پذیرفته است.

دیدگاه سوم این گونه بیان می‌کند که از اهداف اصلی برگزاری گاهانبارها داد و دهش می‌باشد. گاهانبارها جشن‌هایی هستند که از دیرباز در بین ایرانیان برای بخشش و خیرات شکل گرفته‌اند. جشن هایی که هر کس از هر قوم و مذهب می تواند در آن حضور یابد و برابر با دیگران، فقیر و غنی با هم بر سر یک سفره از یک خوراک بهره ببرند و بدین گونه است که ایرانی‌ها از دیرباز در اندیشه از بین بردن طبقات اجتماعی بوده اند.

برگزاری گاهنبارها
در سپیده دم روز نخست هر چهره، در آتشکده مراسم واج یشت برگزار می شود یعنی یکی از موبدان تمام یسنا (یکی از 5 بخش اوستا) را می خواند و موبدان دیگر نیز در بسیاری از جاها با او هم آوا می شوند.

در طول این 5 روز مراسم گاهانبار در خانه های افراد یا آتشکده برپا می شود و بعد از مراسم با توجه به توان مالی برگزار کننده گاهنبار به افراد شرکت کننده لرک (مجموعه ای ازخشکبار)، نان، ناهار و یا شام داده می شود.

امروزه نیز در اکثر نقاط زرتشتی نشین گاهانبارها به مانند گذشته برپا می شوند و ارزش خود را حفظ نموده اند.

سفره گاهانبار:
سفره گاهانبار از سفره های نمادینی است که مفهوم وسیعی را دربردارد، برخی از اشیا بر سر سفره نشانه هایی از امشاسپندان هستند تا ما آنها را درنظر داشته باشیم.

امشاسپندان در لغت به معنی مقدسان بی مرگ یا پاکان جاودان می باشد. آنها را باید بازشناساننده های وجود اهورامزدا دانست، به مفهومی بسیار ساده تر می توان آنها را صفات و یا فروزه های اهورامزدا خواند.

هشت تیرماه آغاز گاهان بار چهره میدیوشهم گاه

ماه تیر زمان برگزاری” چهره میدیو شهم” است که آن را میان تابستان معنی نموده اند. از 8 تا 12 تیر ماه گهنبار چهره میدیوشهم است.

واژه اوستایی میدیو یعنی میان و واژه شهم به معنای تابستان است که هردو باهم معنی میان تابستان بزرگ که هفت ماه است را معنی می دهد.

این جشن دومین گاهنبار و از نخستین گاهان بار تا به این جشن شصت روز است و در این گاهان بار آب آفریده شده است.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»