سام شریف / رادیو کوچه
چندی پیش در گزارشی که توسط شبکه دیسکاوری پخش شد دو برادر ایتالیایی خبر از پیدا شدن بقایای ارتش کمبوجیه،پادشاه هخامنشی در مصر دادند. بنا به روایت هرودوت مورخ یونانی، این سربازان در 525 سال پیش از میلاد مسیح بر اثر گرفتار شدن در یک توفان شن ،زنده در زیر لایه‌های شن صحرا مدفون شده بودند.
هم‌زمان با انتشار این گزارش طوفان رابطه سیاسی ایران و مصر شدت گرفت. محمود احمدی نژاد رییس جمهوری ایران دستور بر پیگیری کشف ۵۰ هزار سرباز هخامنشی در مصر را صادر کرد و سازمان میراث فرهنگی و وزارت امور خاجه را مکلف به بررسی و پیگیری موضوع کرد. اما پس از آن زاهی حواس در سایت اینترنتی خود با غیر قابل تایید خواندن یافته‌های برادران کاستیلیونی، اذعان کرد که آنها مجوز کاوش باستان شناسی را نداشته‌اند.
این خبر واکنش مقامات ایرانی را در پی داشت و حسن محسنی در مصاحبه‌ای با خبرنگار فارس گفت:«تمام مستندات مرتبط با بقایای۵۰ هزار سرباز هخامنشی توسط دانشگاه لچه بررسی شده اما ما نگران این هستیم که فشارهای سیاسی بر این دانشگاه باعث شود هویت آثار را خدشه دار کنند»
در همین راستا سازمان میراث فرهنگی طی نامه ای از محمود احمدی‌نژاد درخواست مکاتبه با دفتر حافظ منافع کشور مصر در تهران را کرد تا با برگزاری جلسه‌ای مشترک با مسئولان وزارت امور خارجه نماینده تام‌الاختیار کشور مصرو نماینده این سازمان نکات و مسائل مرتبط با این موضوع را از نقطه نظر سیاسی و دیپلماتیک بررسی کنند. احمدی نژاد نیز در پاسخ به این نامه موافقت خود را اعلام کرد و گفت: «ثبت و ضبط و معرفی میراث مادی و معنوی ایران عزیز که عظمت و شکوه ملت بزرگ ما را در صحنه جهانی به نمایش می‌گذارد تکلیف مهم و تعیین کننده‌ای است که بر عهده یکایک هموطنان و به ویژه دولت جمهوری اسلامی ایران است»
این حساسیتها نسبت به تاریخ باستانی ایران در حالی است که چندی پیش شاهد پیشنهاد‌هایی مبنی بر حذف تاریخ نیاکان‌مان و سلسله‌های پادشاهی ایران زمین از کتاب‌های تاریخی بودیم. علت حساسیت دولت ایران را باید در تیره‌گی روابط سیاسی آن با مصر جست که این موضوع بدل به یک تصفیه حساب شده است. در همین راستا محسنی با بیان اینکه ماهیت تاریخی کشف این 50هزار سرباز هخامنشی و حساسیت‌های فراوان آن برای دولت مصر چندان خوشایند نخواهد بود یادآور شد: شورای عالی عتیقه‌جات مصر زیر نظر رئیس جمهوری مصر اداره می‌شود و همین موضوع می‌تواند بار سیاسی خاص ادعای رئیس این شورای عالی و تأثیر تعیین کننده فشارهای احتمالی وارده را دوچندان کرده باشد. او که در مصاحبه با خبرگزاری فارس سخن می گفت ادامه داد: «در نامه‌ای به رئیس جمهور پیشنهاد کرده‌ایم که مسوولیت هیئت باستان شناس اعزامی به مصر با ایران باشد.«سخنان سخنگو سازمان میراث فرهنگی انتقاداتد را در پی داشت رضا مردای غیاث آبادی پژوهشگر و نویسنده در زمینه باستان شناسی در این باره به بخش فارسی بی بی سی گفت:«من فکر می کنم بیانیه سازمان میراث فرهنگی در حقیقت به نوعی سرپوش گذاشتن بر رفتار نادرستی باشد که پیش از این در پیش گرفته بودند و بدون اینکه صحت و سقم خبر را با باستان شناسان متخصص بررسی کنند دست به انتشار چنین بیانیه ای زده‌اند»
اما جدای از دولت ایران این کشف و صحت وسقم آن برای منتقدین و پژوهشگران حائز اهمیت بود زیرا در صورت تایید این کشف پازل بخشی از تاریخ ایران باستان که توسط هرودوت مورخ یونانی نقل شده است چیده می شود. در این روایت که پیش از این رنگ افسانه به خود داشت آمده است:«کامبیز، فرزند کوروش ،پنجاه هزار سرباز را از منطقه تبس به سیوا فرستاد تا با طرفداران بت پرست معبد آمون در مصر که یکی از ساتراپ‌ها یا استان‌های ایران به شمار می‌رفت_که سر به شورش برداشته بود_مقابله کند، این سربازان پس از هفت روز راهپیمایی در بیابان به منطقه‌ای می‌رسند که هم‌اکنون با نام الخرقه شناخته می‌شود و پس از آن بود که سربازان ایرانی ناپدید شدند و هیچ کس اثری از آنها نیافت.»
مسئله ای که به تردیدها دامن میزند یافت شدن سلاح های فلزی و خنجر کمان ار سوی برادران کاستیلیونی است. داریو دل بوفالو به عنوان کسی که با برادران کاستیلیونی برای انجام مطالعات زمین شناسی در آن سفر همراه بوده است در این باره به بی بی سی گفت:« ما اولین چیزی که طبیعتا به ذهن خطور می کرد، این بود که اگر چنین استخوان‌ها و سلاح‌های پارسی در نزدیکی منطقه سیوا و در وسط صحرا پیدا شوند، مربوط به ارتش کمبوجیه هستند، اما این طور نیست که یک نفر صد در صد و به طور مطلق بگوید که ارتش کمبوجیه کشف شده، بلکه این یک فرضیه است.»
شاید این از معدود دفعاتی باشد که روشنفکران و پژوهشگران همصدا با دولت احمدی نژاد یک خواسته را مطرح می کنند و آن روشن شدن سرنوشت سربازان هخامنشی است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
