«سانی بوی و سازدهنی بلوز»

ثمر/ رادیو کوچه

در این قسمت از برنامه‌ی «ملودی کوچه» یکی از ژانرهای موسیقی جهان را معرفی می‌کنیم. سبک «بلوز» که در اوایل قرن بیستم متولد شد و خاستگاه آن اجتماع مهاجرین آفریقایی ساکن ایالت‌های جنوبی آمریکا بود. بلوز کلاسیک، در جوامعی به وجود آمد که فقیر بودند اما هم‌زمان با پیشرفت علم، این اقبال را داشت که در صفحه‌های موسیقی ماندگار شود و به نسل امروز برسد.

هنگامی‌که زمین‌داران ثروتمند آمریکایی در اواخر قرن نوزدهم، به تماشای تئاتر و اپرا می‌رفتند برده‌های سیاه‌پوست آن‌ها که معمولن در مزارع پنبه کار می‌کردند نیز برای خودشان موسیقی مخصوصی داشتند.

آن‌ها ابتدا در هنگام فعالیتِ دسته‌جمعی، آواز می‌خواندند تا بتوانند سختی کار را بهتر تحمل کنند ولی بعدها در زمان فراغت از کار نیز، ترانه می‌خواندند. سیاه‌پوستان، آوازها را با درون‌مایه‌هایی از موسیقی بومی آفریقا که زادگاه آن‌ها یا نسل‌های قبلی‌شان بود مخلوط می‌کردند و به‌خاطر این که دنیای محدودی داشتند، دامنه‌ی اشعارشان ازدغدغه‌های روزمره فراتر نمی‌رفت. برخی از آن‌ها با امکانات محدود، ساز می‌ساختند و موسیقی بلوز که از غم و اندوه و آرزوهای این جماعت حکایت می‌کرد به این ترتیب به وجود آمده‌بود.

یکی از سازهای اصلی که در این موسیقی استفاده می‌شد، سازدهنی بود. در تاریخ موسیقی بلوز، تعداد زیادی نوازنده‌ی حرفه‌ای سازدهنی وجود‌دارند که هریک به نحوی با مهارت و چیره‌دستی،  بخشی از تکنیک‌هایی را که در بین نوازندگان امروز سازدهنی استفاده می‌شود، ابداع کرده‌بودند.

یکی از معروف‌ترین نوازندگان سازدهنی بلوز، «سانی بوی ویلیام‌سون 2» است که داستان زندگی‌اش به نوعی داستان تولد و پیدایش خود موسیقی بلوز است. فقر، دغدغه‌های روزمره، استعداد و پیدایش یک شیوه‌ی هنری در نواختن سازدهنی.

سانی بوی در سال 1899 به دنیا آمد. کار حرفه‌ای خود را از دهه‌ی سوم عمرش آغاز کرد و زمانی‌که معروف شد، بیش از 40 سال سن داشت. او به نت‌های موسیقی آشنا نبود و ساز زدن را با روش آزمون و خطا یاد گرفته‌بود اما، فراز و فرودهای موسیقایی ساز زدنش الهام بخش تعدادی از نوازندگانی شد که بعد از وی آمدند.

او به صورت یک ساززن دوره‌گرد، در سرتاسر ایالت‌های جنوبی آمریکا مسافرت می‌کرد و هنر خودش را به گوش عده‌ی محدودی از مردم علاقمند می‌رساند اما نقطه‌ی عطف زندگی حرفه‌ای سانی بوی، تاسیس اولین رادیوی شهر هلنا در سال 1941 و دعوت از وی برای اجرا در رادیو بود. سانی بوی و گروهش برنامه‌ها را به صورت زنده اجرا می‌کردند و ترانه‌های درخواستی به وسیله‌ی نامه به دست‌شان می‌رسید.

شرکت تولید مواد‌غذایی «کینگ بیسکویت» حمایت‌کننده‌ی مالی برنامه‌های سانی بوی در رادیو بود و برنامه‌ی موسیقی که او و گروهش اجرا می‌کردند «کینگ بیسکوئیت تایم» نام داشت.

«بی. بی کینگ» تنها اسطوره‌ی زنده‌ی موسیقی بلوز که هم‌اکنون 85 سال دارد، سال‌ها قبل در مصاحبه‌ای گفته بود که در زمان نوجوانی‌اش  گوش کردن به برنامه‌ی رادیویی سانی بوی را از دست نمی‌داده‌است.

زندگی هنری سانی بوی ویلیام سون بعد از برنامه‌ی «کینگ بیسکوئیت تایم»  فراز و نشیب‌های بسیاری داشت و این نوازنده در اواخر عمرش، به شهرت و ثروت رسیده بود. سفر سانی بوی به بریتانیا و اجرای برنامه با جوانانی مانند «اریک کلپتون» و گروه «انیمالز» تجربه‌ای جالب در زندگی او بود. او از ماندن در یک کشور اروپایی بسیار خرسند به نظر می‌رسید. به خصوص بعد از این‌که اشتیاق و علاقه طرفداران بریتانیایی خود را دریافته بود. اما زندگی در لندن، در سنین بالای 60 سالگی برای او مناسب نبود.

سانی بوی اتاق هتل خود را به آتش کشید چون می‌خواست یک خرگوش را درون قهوه جوش طبخ کند و یک بار در نزاعی خیابانی درگیر شد، بنابراین در نهایت به آمریکا برگشت و سال‌های آخر عمرش را در زادگاه خود گذراند. این نوازنده‌ی ساز دهنی که در طول عمرش با بسیاری از خوانندگان و نوازندگان معروف موسیقی بلوز هم‌کاری کرده‌بود سرانجام در سال 1965 بدرود حیات گفت. نام سانی بوی ویلیام سون 2 در دهه ی 80 میلادی وارد تالار افتخارات موسیقی بلوز شد.

ویدئوهای سانی بوی

http://www.youtube.com/watch?v=IG3Z_R9wJ-w

http://www.youtube.com/watch?v=AGUGXOxs6p0

http://www.mojnet.rs/video-sonny-boy-williamson-gettin-out-of-town/15c77a7149e92a551338

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»