رادیو کوچه
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
1941 میلادی- «هنری برگسون» (Henri Bergson) فیلسوف برجسته فرانسوی در چنین روزی درگذشت. «خندیدن» و «تکامل خلاقانه» از مهمترین آثار او هستند. وی در سال 1927 میلادی، جایزه نوبل را از آن خود کرد. برگسون، مانند افلاطون، فیلسوفی شاعر مسلک بود و شاعرانه مینوشت. وی فقط یک نویسندهی صاحب سبک و فصیح نبود، بلکه یکی از ژرفاندیشترین متفکران تاریخ فلسفه نیز محسوب میشد.
زندگی عقلانی او، سیری تحولی داشت. وی به تدریج از مکتب «اصالت ماده» روی گردانید و به فلسفه «اصالت تصور» روی آورد. در آغاز، اندیش‌مندی پرشور بود و در ریاضیات نیز استعدادی شگرف داشت. در هفده سالگی به دانشسرا رفت. در آن زمان، تمایلاتی کاملن طبیعتگرایانه داشت. پس از فراغت از تحصیل، در شهر «کلرمونفران» (Clermont Ferrand) به کار معلمی پرداخت. با مطالعه در آثار فلسفی او، میتوان دریافت که «شهود» در بنمایهی فلسفهی برگسون، نقش عمدهای دارد.
وی معتقد بود که فلسفهی واقعی، تحلیل جزیی حیات نیست، بلکه تفکر کردن در آن به صورت یک کل است. در نتیجهی این نوع تفکر، معلوم میشود که جهان تنها یک شی مادی واقع در زمان و مکان نیست، بلکه چیزی بیش‌تر از آن است. وی معتقد بود که جهان، تجلی یا تظاهر نیرو است. به نظر میرسد که علم جدید هم این اندیشهی برگسون را تایید میکند.
1951 میلادی- کره شمالی و چین کمونیست، شهر سئول را به محاصرهی خود در‌آوردند. جنگ کره در ژوئن 1950 با حملهی کره شمالی به جنوب آغاز شد و در زمان کوتاهی، بیش‌تر منطقه‌های جنوب، به تصرف نیروهای شمال درآمد. شهر سئول ماهها در کنترل شمالیها بود که نیروهای آمریکایی و بعدها چند کشور دیگر از جمله ترکیه وارد عمل شدند و بیست‌و‌ششم سپتامبر، شهر سئول از دست شمالیها رهایی یافت. در چهارم ژانویه برای دومین بار پس از جنگ کره، به دست نیروهای کمونیست افتاد. سه ماه بعد، ژنرال «مک آرتور» فرمان‌ده این جبهه، از همهی سمتهای نظامیاش برکنار شد. وی به عنوان «فاتح ژاپن» شهرت یافته بود.
این جنگ پرهزینه در 1953، پس از 3 سال و یک ماه با امضای قرارداد ترک مخاصمه متوقف شد.
1958 میلادی- مامویت «اسپوتنیک-۱» نخستین ماهواره فضایی جهان با ورود به جو پایان یافت. این ماهواره، نخستین ماهوارهی فضایی جهان بود که در اکتبر ۱۹۵۷ توسط اتحاد جماهیر شوروی از پای‌گاه فضایی «بایکونور» به مدار زمین پرتاب شد. پرتاب اسپوتنیک-۱ به مدار زمین، آغازگر عصر فضا و مسابقهی فضایی بود.
سرانجام ماموریت اسپوتنیک-۱ پس از سه ماه و طی مسافتی بیش از شصت میلیون کیلومتر در مدار زمین، در تاریخ ۱۴ دی ۱۳۳۶ (۴ ژانویه ۱۹۵۸) با سقوط آن به جو زمین به پایان رسید و در اثر برخورد با اتمسفر زمین، سوخت و از بین رفت.
این ماهواره یک ماهوارهی کرویشکل آلومینیومی بود که چهار عدد آنتن مخابراتی به بدنه آن متصل بودند. باتری‌ها، ابزارهای الکتریکی و دست‌گاه‌های مخابراتی آن در محفظه‌ای بسته در داخل آن قرار داشتند.
1389 خورشیدی- «علی‌رضا پهلوی» فرزند آخرین پادشاه ایران، صبح روز سه‌شنبه چهارم ژانویه برابر چهاردهم دی ماه در «سات‌اند» بوستون خودکشی کرد. بنابر گزارش پلیس محلی به نقل از«AFP» در ساعت دو صبح، جسد مردی در خانه‌اش کشف شده که به ضرب گلوله از پای در آمده است.
او در سال 1345 در تهران متولد شده بود و در دوران کودکی یعنی دوازده سالگی به دلیل بحران‌های انقلاب به هم‌راه خانواده‌اش ایران را ترک گفت و به ایالات متحده رفت. در آن‌جا به ادامه تحصیل در دبیرستانی در ایالت ماساچوست پرداخت و بعد در رشته مطالعات ایران باستان در دانش‌گاه کلمبیا کارشناسی ارشد گرفت و سپس با انتخاب رشته ایرانشناسی به هاروارد رفت.
———————————————–
برخی از روی‌دادهای دیگر
1642 میلادی- «اسحاق نیوتن» فیزیک‌دان، ریاضی‌دان و فیلسوف انگلیسی زاده شد. قانون عمل و عکس‌العمل از مهمترین قوانین او در حوزه مکانیک حرکت است .
1809 میلادی- «لویی بریل» (Louis Braille) در چنین روزی به دنیا آمد. او که از همان کودکی نابینا شده بود، بر‌خلاف معمول آن زمان که کم‌تر کسی به آموزش نابینایان توجه داشت، با بهره‌گیری از تلاش‌های پیشین، توانست خط عادی را به صورت برجسته بیاموزد و مانند هم‌سالانش بخواند و بنویسد. این نابغه فرانسوی، خط خود را بر پایه اشکال مختلفی بنا کرده که از ترکیب ۱ تا ۶ نقطه تشکیل میشود.
بنابر آمار یونسکو، تنها حدود پنج درصد از نابینایان جهان با خط بریل آشنایی دارند. تا لویی بریل زنده بود، دست‌اندرکاران آموزش نابینایان، خط او را معتبر نشمردند و حدود سی سال پس از مرگ او بود که اختراعش در سراسر جهان به رسمیت شناخته شد.
1948 میلادی- «میانمار» یا «برمه»، کشوری کوهستانی که در جنوب شرقی آسیا قرار دارد و با کشورهای چین و هند و بنگلادش و تایلند هممرز است، در چنین روزی به استقلال دست یافت و این روز را روز ملی خود نامید. این کشور در قرن نوزدهم میلادی به اشغال انگلستان درآمد که انگلستان آن را به هند، دیگر مستعمرهاش ملحق کرد تا این‌که پس از جنگ جهانی دوم در چنین روزی به استقلال دست یافت.
1960 میلادی- «آلبر کامو» نویسندهی فرانسوی و از جمله نویسندگان مشهور سوسیالیست و خالق کتاب مشهور «بیگانه» و برنده جایزه نوبل ادبیات، در چنین روزی در تصادف درگذشت.
منبع‌ها:
ویکی‌پدیا (انگلیسی و فارسی)
راسخون
نیویورک تایمز
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
