سروش/ رادیوکوچه
در خبرها آمده‌بود که مهلت اعلام شده بانک مرکزی برای جمع آوری اسکناس‌های شعارنویسی شده در تاریخ هفدهم دی ماه به پایان رسید. بانک مرکزی روز دوم دی‌ماه، از مردم و کسبه خواست که از پذیرش اسکناس‌های نوشته شده خودداری کنند.
مهلت داده‌شده به مردم برای تحویل این اسکناس‌ها، تنها ۱۴ روز بود. روابط عمومی این بانک اعلام کرده‌بود که از روز ۱۷ دی‌ماه، اسکناس‌های مهرخورده و دارای شعار معتبر نخواهندبود.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
به این ترتیب از 17 دی‌ماه سال 88 کلیه اسکناس‌های مخدوش برای انجام معاملات روزمره بی‌اعتبار شدند و مردم و کسبه می‌بایست از پذیرش اسکناس‌هایی که روی آن نوشته اضافه‌ای درج‌شده، خودداری کنند.
اما شواهد نشان می‌داد که بانک‌ها توان و ابزار اجرای این طرح را نداشتند و مردم هم به تهدید نامعتبر‌بودن اسکناس‌های نوشته‌شده، بی‌اعتنا ماندند.
به نظر می‌رسید تهدید دولت و بانک مرکزی برای نامعتبرخواندن اسکناس‌های شعارنویسی شده، اثر چندانی در افکار عمومی نگذاشته باشد. پاره‌ای مقامات و رسانه‌های دولتی تاکید کرده بودند که اسکناس سرمایه‌ای ملی است و نباید به آن آسیب رساند.
حجم اسکناس در گردش در ایران، به دلیل فراگیرنبودن استفاده از کارت‌های اعتباری، حواله‌ها یا چک، بسیار بالاست. شمار قابل توجهی از خانواده‌ها، بنگاه‌ها و مغازه‌داران نیز به جای نگاهداری پول در بانک، نقدینگی خود را به شکل‌های سنتی و شخصی نگاهداری می‌کنند. این فرهنگ، دست‌کم در شهرهای کوچک و روستاهای ایران، جلوه‌ای مسلط دارد. بیشتر صاحب‌نظران، تعویض سریع پول و از دور خارج‌کردن برخی اسکناس‌ها را با این شواهد، ناممکن و خیال‌پردازانه می‌دانند.
فعالان سیاسی و مدنی مخالف دولت، در واکنش به طرح دولت برای تحویل اسکناس‌های اعتراضی، روز ۱۷دی‌ماه را «روز ملی اسکناس‌نویسی» نامیده و همگان را به ادامه شعارنویسی بر روی اسکناس‌ها فراخوانده‌اند. بسیاری از وب‌لاگ‌نویسان در حمایت از این فراخوان لوگوهای سایت خود را تغییر دادند و آن را «شکست طرح دولت» نامیدند.
مهدی جامی: اسکناس‌نویسی را کنشی سیاسی و اجتماعی با ضریب امنیتی بالا می‌‌خواند
«مهدی جامی»، کارشناس رسانه، اسکناس‌نویسی را کنشی سیاسی و اجتماعی با ضریب امنیتی بالا می‌‌خواند. او می‌گوید اسکناس‌نویسی چون در خلوت افراد انجام می‌شود، خطرات کم‌تری برای معترضان دارد. وی اسکناس‌نویسی را نشانه‌ی انسداد اجتماعی و عدم دسترسی گروه معترضان به مجاری و رسانه‌های رسمی نیز می‌داند.
جامی درخصوص ظرفیت و نقش اسکناس‌نویسی در جنبش اعتراضی جاری می‌گوید: «هر رسانه‌ای با تداوم پیام رسانی، به همدلی در یک حوزه معین کمک می‌کند. تبادل هزاران هزار اسکناس دارای تصویر و شعار، نوعی ابراز وجود است و تکرار علامت پیروزی، تکرار چهره سهراب یا ندا، اعلام حضوری است که به ایجاد روحیه، همدلی و همبستگی کمک شایانی می‌کند»
«محسن شمشیری»، روزنامه‌نگار اقتصادی نیز با غیرکارشناسی خواندن اولتیماتوم بانک مرکزی، گفت: «حجم پول در گردش ایران، حدود 8 الی 9 درصد است و بسیاری خرده معاملات در جامعه، تنها با اسکناس انجام می‌شوند. چگونه می‌توانستند مثلا در 200 شهر و روستا و با پنجاه شصت هزار شعبه بانکی، حجم وسیعی از پول را در مدتی کوتاه عوض کنند؟ برای این‌کار، لازم بود در هر شعبه، گروه و تیمی را موظف به بازبینی اسکناس‌ها کنند. باید در خزانه‌های هر بانک، کسانی را مامور عوض کردن پول می‌کردند و البته مشکل بزرگ‌تری هم بود و آن این‌که اصلن خیلی از مردم از این طرح خبر نداشتند.»
سالانه هفتصد میلیون برگ اسکناس در کشور امحا و با هزینه 30 میلیارد تومانی اسکناس‌های نو چاپ و جایگزین می‌شود
به گزارش موج، سالانه هفتصد میلیون برگ اسکناس در کشور امحا و با هزینه 30 میلیارد تومانی اسکناس‌های نو چاپ و جایگزین می‌شود.
هزینه چاپ هر برگ اسکناس به طور متوسط 300 الی 400 ریال می‌باشد که با احتساب این مبلغ در تعداد اسکناس‌های امحا شده، مبلغ قابل توجهی به دست خواهد آمد.
بانک مرکزی متوسط عمر اسکناس در ایران را حدود 5 سال اعلام می‌کند این درحالی‌است که به گفته برخی از کارشناسان در کشورهای دیگر هر برگ اسکناس حدود 10 سال عمر دارد که این نشانگر وضعیت نامطلوب نگهداری اسکناس در ایران است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
