فرزانه روشن/ رادیو کوچه
انتخابات ریاستجمهوری در ایران و جنبش اعتراضی پس از آن کنشهای تازهای را در عرصه اجتماعی تولید کرد که در دنیا بیسابقه بود. از آن میان اطلاع رسانی شهروندان و تلاش برای تولید و توزیع خبر از سوی مردم عادی بود که رسانه های بزرگ جهان را به خود مشغول کرده بود. . در 16جون برابر با 26خرداد، اولین و بزرگترین اجتماع معترضان به نتیجه انتخابات در خیابان انقلاب تهران شکل گرفت. شهردار تهران محمدباقر قالیباف در اظهار نظری که دیگر تکرار نکرد، جمعیت حاضر را با استناد به دوربینهای ترافیکی دو میلیون نفر تخمین زد. اما این جمعیت بزرگ چگونه شکل گرفت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
در صبح روز شانزده جون، خبر کوتاهی میان کاربران اینترنت گشته بود و هواداران موسوی تلفنی و با ایمیل خبردار شده بودند که قرار است موسوی به مسجدی در خیابان آزادی بیاید.حکومت اسلامی به میرحسین هشدار داده بود تا هوادارانش را به خیابانها نکشد اما گویا نامزد معترض گفته بود به دلیل نداشتن رسانه خود به میان مردم خواهد آمد و آنها را آرام خواهد کرد . جمعیت ابتدایی در خیابان آزادی در سا عت 2 بعدازظهر بنا بر مشاهدات شاهدان عینی چیزی بیشتر از چندهزار نفر نبود اما تا دو ساعت بعد گویا تمام سکنه اطراف خیابان آرام آرام به این معترضین پیوستند و خبر این اجتماع به همه شهر رسید، مخابرات دولتی وقتی مو بایلها را قطع کرد که میلیونها نفر در خیابان بودند و پلیس ضد شورش کاملن عقبنشینی کرده بود. پنج روز بعد و پس از سخنان تهدیدآمیز آیتاله خامنهای رهبر نظام، مردم دوباره به خیابانها آمدند، اما اینبار با خشونت بیسابقه پلیس روبرو شدند، در تهران دود و آتش برپا شد و بیست و هفت نفر کشته شدند. ندا آقا سلطان در همین روز کشته شد و مردم ایران با فیلم آماتوری و بسیار تکان دهنده کشتهشدن ندا، نشان دادند که در نبود خبرنگاران و عکاسان خبری چگونه می توان بمب خبری در دنیا منفجر کرد.
درهر تجمع اعتراض آمیزی مخالفانی که از نوجوان تا کهنسال درآن میتوان یافت، موبایل به دست صدا و تصویر ضبط میکنند اگر جمهوری اسلامی میدانست موبایلهای دوربین دار چنین خاصیتی پیدا میکنند، مطمنن از واردات آن جلو گیری می کرد. همین ملاحظات بود که مخابرات دولتی، امکان مخابره تصویری، اماسام را راهاندازی نکرد. موبایل ها به سرعت به کامپیوتر و شبکه جهانی متصل میشوند و تصویر و عکس و صدای شعارهای مردم به همه جا مخابره میشود. بنابر آمار منابع دولتی تعداد کاربران اینترنت در ایران چهار میلیون نفر است اما به نظر میرسد این تعداد پایین از کیفیت بالایی در به کارگیری کامپیوتر برخوردارند.
تکثیر سریع این همه تصویر و ارسال آن به ایمیل و جیمیلهایی که به اشتراک شبکههای اجتماعی اینترنتی مخالفان درآمدهاند کار مستمر و حرفهای را میطلبد، جوانانی که این روزها اسناد خشونت و کشتار جمهوری اسلامی را ثبت و ضبط می کنند به فضای نت بسنده نکردهاند.
کلیپها و فیلمهای کوتاه و بلند تاثیرگذاری، همراه با تصاویری که با گفتههای خشن مقامات جمهوری اسلامی مونتاژشده، غیر از سایتهای چون یوتویوپ . تویتر بر روی سیدی رایت شده و جوانان و نوجوانان در ترافیک تهران، این سیدی ها را به رانندگان میدهند و البته رایگان. بیانیههای میرحسین موسوی هم تکثیر و به روش سنتی در میان مردم توزیع میشود.
اما این تنها کار ارتش اینترنتی اصلاحطلبان نیست. تمامی فیلترهای جمهوری اسلامی با فیلترشکنهای ابداعی مخالفان، قابل عبور میشود و در اقدامی تلافیجویانه هکرهای سبز بارها سایتهای حکومتی را هک کردهاند. از سایت تلویزیون دولتی گرفته تا خبرگزاری تندروی فارس. شهروند خبرنگاران بعدازظهر به تظاهرات میروند و شب هنگام خوراک تصویری و خبری شبکههای فارسی زبان صدای آمریکا و بیبیسی را فراهم میکنند. گرچه پارازیت گسترده، ماهوارهها را در تهران ناکارآمد کرده، اما باز مناطقی در تهران هست که از پارازیت مصون ماندهاست. درروزهای پر آشوب، خانوادههای ایرانی به بهانه مهمانی به خانههایی میروند که ماهوارهشان پارازیت ندارد .به نظر میرسد جمهوری اسلامی با ممنوع کردن ورود خبرنگاران خارجی و سانسور شدید مطبوعات، بخش بزرگی از مخالفانش را به خبرنگاران آماتور تبدیل کرده است که حالا آرام آرام حرفهای میشوند.
جمهوری اسلامی با ممنوع کردن ورود خبرنگاران خارجی و سانسور شدید مطبوعات، بخش بزرگی از مخالفانش را به خبرنگاران آماتور تبدیل کرده است که حالا آرام آرام حرفهای میشوند
به نظرمی رسد جمهوری اسلامی و مسوولان امنیتی، خود بزرگترین کمک را دراطلاع رسانی به مخالفان انجام میدهند. تلویزیون حکومتی تمام اخبار شورشهای تهران در شش ماهه اخیر را به صورت گزینشی و خلاف آنچه شمار زیادی از مردم در خیابانها به چشم خود دیده بودند،گزارش کرد و همین باعث شد، تا مردم به شیوهای معکوس از تلویزیون دولتی خبرگیری کنند. به این معنی که اگر اخبار رسمی شمار معترضان را در تظاهرات کم اعلام کند، مخاطبان این تعداد را چند برابر میکنند. پخش شعارهای معترضان هم برخلاف آنچه مسوولان تلویزیون دولتی می پندارند، درپی رشد اپیدمی وار اعتراضات، با تایید مخاطبان روبرو میشود.
باید در نظر داشت که اعتراضات عمومی نسبت به تخلف در انتخابات هر روز ابعاد جدیدی پیدا میکند. درخواست های تازهای را در شعارهای مردم معترض عنوان میشود و این درخواستها که در روز عاشورا به نفی جمهوری اسلامی رسیده است، آنچنان عمیق است که خود معترضان حتی اگر از همه رسانهها هم محروم باشند به دنبال راهی برای انتشار خبر این اعتراض میگردنند و این نیاز به اعتراض کردن، پس از چند دهه که حکومت اسلامی آزادی بیان و نهادهای مدنی مستقل را به شدت محدود کرده است به صورت یک انفجار خبری در آمده به صورتی که امروز شبکههای خبری هزاران تصویر از خشو نت جمهوری اسلامی در دست دارند.
نیاز به خبر و ضرورت به ابراز اعتراض از ایرانی های مخالف جمهوری اسلامی ،پدیدههایی ساخته است که هم اعتراض میکنند و هم خود صدای این اعتراض را به همه میرسانند. این پویایی در خبر، از آن اعتراض جدا نیست
جمهوری اسلامی و رسانه قدرتمند رادیو و تلویزیون آن، به صورت ناخودآگاه و با پخش خبرهای سانسور شده و تحلیلهایی که رهبر فعلی جمهوری اسلامی را به گونه یک قدیس نشان میدهد، به اعتراضات دامن میزند و مخالفان را عصبانی و مصممتر میکند.
میتوان گفت نیاز به خبر و ضرورت به ابراز اعتراض از ایرانی های مخالف جمهوری اسلامی ،پدیدههایی ساخته است که هم اعتراض میکنند و هم خود صدای این اعتراض را به همه میرسانند. این پویایی در خبر، از آن اعتراض جدا نیست. از همین است که رسانه شما هستید، یک شعار کاربردی است که جنبش سبز کاملن به آن عمل می کند.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»