محبوبه شعاع / رادیو کوچه
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
چهاردهم فوریه برابر با بیست‌و پنجم بهمن‌ماه مصادف است با «روز ولنتاین»، روز عاشقان و روز ابراز عشق. سابقه تاریخی روز ولنتاین به جشنی که به افتخار «قدیس ولنتاین» در کلیساهای کاتولیک برگزار می‌شد، باز می‌گردد. امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیدهاند که حداقل سه قدیس به نام «والنتین» یا «والنتیوس» وجود داشته‌اند که همگی به قتل رسیدهاند، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگویی تاریخ‌چه این آیین دارند. اما این روز برگرفته از سنن روم باستان و مسیحیت است.
البته اکثر فرهنگ‌های دیرین دنیا برای ابراز عشق و علاقه یک روز مشخص دارند در ایران باستان نیز دو جشن از جهاتی با ولنتاین شباهت داشته است. یکی جشن مهرگان که در شانزدهم مهرماه برگزار می‌شده که مردم به یکدیگر هدیه می‌داده‌اند و دیگری جشن «اسفندگان» یا «سپندارمذگان» بوده که پنجم اسفند برگزار می‌شده و مردان به همسران خود هدیه داده و از آن‌ها تجلیل می‌کردند، که در تقویم جدید ایران این روز به بیست‌و‌نهم بهمن تغییر پیدا کرده که تنها چهار روز با روز عشق‌ورزی تقویم میلادی فاصله دارد.
«ابوریحان بیرونی» در کتاب «آثارالباقیه» آورده است که ایرانیان باستان این روز را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانسته‌اند. فلسفه بزرگداشت این روز به عنوان «روز عشق» به این صورت بوده است که در ایران باستان هر ماه سی روز بوده است و علاوه بر این‌که ماه‌ها اسم داشتند، هر یک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند. به عنوان مثال روز اول «روز اورمزد»، روز دوم، روز «بهمن» به معنی (سلامت، اندیشه)، روز سوم «اردیبهشت» به معنی (به‌ترین و راستی)، روز چهارم «شهریور» یعنی (شاهی و فرمانروایی آرمانی) و روز پنجم «سپندار مذ» بوده است. سپندار مذ لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می‌ورزد، زشت و زیبا را به یک چشم می‌نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می‌دهد. به همین دلیل در فرهنگ باستان «اسپندار مذگان» را به عنوان نماد عشق می پنداشتند.
«اسفندیار اختیاری»، نماینده زرتشتیان دوره هشتم مجلس شورای اسلامی، جشن مهرگان را روز عشق حقیقی و واقعی در فرهنگ ایرانی دانسته بود و به نظر وی مردم باید به جای ولنتاین این روز را زنده کنند.
روز ولنتاین تنها سنتی غربی یا مربوط به ایران باستان نبوده و در بسیاری از کشورهای جهان موجود بوده است. در کشور چین، نیز روزی مشابه ولنتاین است که تحت عنوان «شب هفت‌ها» نامیده میشود. روایتی دیگر از این روز با اندکی تفاوت نسبت به چین، در ژاپن نیز موجود است که از آن به عنوان «تاناباتا» یاد میشود. در کشور مصر، روز عشق برابر با چهادم نوامبر هر سال است و در کره جنوبی، در یازدهم دسامبر هر سال، روزی تحت عنوان «روز پِپِرو» موجود است که در آن زوج‌های جوان هدایایی به یکدیگر تقدیم می‌کنند.
در کشورهای اروپایی و آمریکای دادن شکلات به عنوان هدیه روز ولنتاین از شهرت خاصی برخوردار است. تزیین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز به شمار می‌رود. روز ولنتاین چند سالی است در ایران هم پرشور برگزار میشود و عاشقان به یکدیگر هدایایی چون گل‌سرخ و عروسک و شکلات، هم‌راه با پیام‌های عاشقانه هدیه می‌دهند. من هم روز عشق‌ورزی رو به همه عاشقان تبریک می‌گم.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
