مجید بهشتی/ رادیوکوچه
نمایش «گالیله» اثری است به قلم برتولت برشت، به کارگردانی داریوش فرهنگ که از دهم بهمن‌ماه در آخرین روز جشنواره تئاتر فجر در تالار اصلی مجموعه تئاترشهر روی صحنه رفته است. امین تارخ و مسعود کرامتی از بازیگران این نمایش هستند.
این برنامه از تماشاخانه به بهانه اجرای این نمایش، نگاهی دارد به نشست مطبوعاتی داریوش فرهنگ که پیرامون این نمایش در مجموعه تئاترشهر برگزار شد.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
او نمایشنامه «گالیله» نوشته برتولت برشت را یک اثر روشن‌گرانه معرفی کرد. «داریوش فرهنگ» درخصوص انتخاب این اثر با توجه به این که افراد زیادی از جمله حمیدسمندریان تصمیم به اجرای این نمایش داشته‌اند، گفت:«حمید سمندریان از زمانی که استاد من بود، تصمیم به اجرای این نمایش داشت که به دلایلی که خود صلاح دیده، تا به حال این نمایش را روی صحنه نبرده و من می‌دانم که هیچ ممانعتی برای اجرای این اثر از سوی مسوولان در مورد شخص سمندریان وجود نداشته‌است.»
فرهنگ در ادامه افزود: «شاید من حکم جاده صاف‌کن را برای حمید سمندریان ایفا کنم؛ چرا که چندین سال پیش هم، وقتی ایشان قصد اجرای نمایش «دایره گچی قفقازی» را داشت، ابتدا من آن را روی صحنه بردم و سپس این نمایش را حمید سمندریان کارگردانی کرد؛ حالا هم شاید به همین منوال، ابتدا «گالیله» را من اجرا کنم و سپس او آن را روی صحنه ببرد. احترام ایشان بر من واجب است،اما این دلیل بر اختصاص‌دادن یک نمایش به شخصی خاص نیست.»
داریوش فرهنگ غیبت 30 ساله خود از صحنه نمایش را مربوط به وضعیت حقیرانه و تنگ‌نظرانه تئاتر و بحران اقتصادی و مدیریتی آن عنوان کرد و اظهار داشت: «تا زمانی که حمایت بی‌قید و شرط نسبت به تئاتر وجود نداشته باشد ما دوام نمی‌آوریم؛ چرا که وضعیت بد تئاتر گویی با آن زاده شده است. بودجه تئاتر نسبت به ورزش و سینما کم‌ترین بودجه است و مسوولان توجه کمی نسبت به سینما تئاتر دارند.»
وی افزود:«دلم می‌خواست روزی به تئاتر برگردم تا بتوانم این وجه حقارت‌آمیز را تبدیل به یک وجه جریان‌ساز کنم و تصورم این است که شاید اجرای این نمایش یک خانه‌تکانی در تئاتر باشد. احساس کردم گالیله آن نمایشنامه‌ای است که می‌توانم با آن اهدافم را دنبال کنم.»
وی با اشاره به اینکه نسخه اصلی متن «گالیله» که نوشته برشت است، متنی طولانی است و برای تماشاگر امروز جذابیتی ندارد، گفت: «نسخه قبلی نمایشنامه «گالیله» مناسب فضای جامعه امروزی ما نبود. به همین دلیل من به همراه «سعید شاهسواری» نسخه اصلی آن را با رعایت مسایل پایه‌ای نمایش و درام و متناسب با فضای جامعه بازنویسی کردیم؛ چرا که ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که هر روز پر از حادثه است. خود برشت هم معتقد بود که هر اثر نمایشی باید متناسب با نیازهای روز جامعه دستخوش تغییراتی شود. «گالیله» تقابل عقل و جهل، جامعه نوین و کهنه و تقابل روشنایی و تاریکی است و ما برداشت آزادی از نسخه برشت داشته‌ایم.»
فرهنگ مهم‌ترین معیار در انتخاب بازیگران را در اشتراک سلیقه بین آن‌ها و کارگردان معرفی کرد
فرهنگ مهم‌ترین معیار در انتخاب بازیگران را در اشتراک سلیقه بین آن‌ها و کارگردان معرفی کرد و ادامه داد:«معتقدم بازیگر قبل از بهترین یا بدترین بودن، باید مناسب‌ترین باشد و اشتراک سلیقه میان اعضای گروه برایم مهم‌ترین عامل انتخاب بازیگران بود.»
وی با بیان این که ما فرصت بسیار کمی برای تمرین نمایش داریم، گفت: «در حال حاضر در یک فضای فرضی با میزانسن‌های فرضی در حال تمرین هستیم و من حداقل باید دو یا سه روز قبل از اجرای نمایش در جشنواره، تالار اصلی تئاترشهر را در اختیار داشته باشم تا گروه بتواند خود را با سالن تطبیق دهد؛ چرا که من نمی‌توانم بعد از 30 سال با حیثیت خودم بازی کنم. در غیر این صورت داشتن اجرا در جشنواره برایم امکان‌پذیر نیست. من می‌خواهم یک تئاتر دیداری اجرا کنم نه صرفن اثری شنیداری.»
وی متذکر شد: «من از تئاتر رایج و مرسوم و کلیشه‌ای بیزارم و به همین دلیل هم این مدت از تئاتر فاصله گرفتم. البته یک بار خواستم «ننه دلاور» را اجرا کنم، اما موضوع آن را متناسب ندیدم و بعد اجرای «مردی برای تمام فصول» به من پیشنهاد شد، که بعد از اینکه مطلع شدم بهمن فرمان‌آرا قصد اجرای آن را دارد، منصرف شدم و سپس به انتخاب خودم «گالیله» را برای اجرا برگزیدم.»
این کارگردان موفق تئاتری و تلویزیونی در پاسخ به این که چرا به شما امکانات مناسبی داده شده در صورتی که بعضی افراد در انتظار حداقل تسهیلات هستند، گفت:«من موظف به پاسخ‌گویی به شایعات نیستم و شما باید سوالات و شکایات فردی را با مسوولان مطرح کنید و جواب بگیرید. اما باید این را هم اضافه کنم که این اثر، نمایشنامه سنگینی است که هر کسی نمی‌تواند آن را به راحتی اجرا کند. حتمن فرهنگ و گروهش لیاقت این امکانات را داشته‌اند؛ گرچه برای ما این تسهیلات خنده‌دار است، ولی شاید برای تئاتر خیلی به چشم بیاید. من با بودجه‌های میلیاردی کار کرده‌ام و این‌ها برایم ناچیز است ولی باید بگویم که اجرای این نمایش به نفع همان افرادی که در حال حاضر به میزان تسهیلات اختصاص یافته به کار ما گله‌مند هستند، جریان‌سازی خواهد کرد.» وی ادامه داد: «در کارهای هنری پول، اعتبار نمی‌آورد؛ بلکه این اعتبار است که با خود پول به همراه می‌آورد.»
در خلال این جلسه که با حضور «نعمت‌اله اسدالهی»، «علی هاشمی»، «کاوه خداشناس» و «مسعود کرامتی» برگزار شد، کرامتی نیز در خصوص بازگشت خود به تئاتر گفت:«بحث دستمزد برای من در این نمایش یک شوخی است. من در وهله اول به خاطر شخص داریوش فرهنگ و بعد به دلیل متن بسیار خوب «گالیله» در این اثر بازی می‌کنم.»
این بازیگر و نویسنده تصریح کرد:« ما نباید پاسخ‌گوی این باشیم که چرا یک سری امکانات را در اختیار ما گذاشته‌اند، ما حق آدم دیگری را نگرفته‌ایم.»
منبع
ایران تئاتر
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
