کیومرث، عبدالعزیز/ دفتر تاجیکستان/ رادیو کوچه
«بریتانیا» نسخه ۶ نگاره تاریخی را، که با نام خزینه یا «گنجینه آمودریا» معروف است و در آثارخانه «لندن» نگهداری می‌شود، به سفیر تاجیکستان در این کشور تقدیم کرده است. «دوشنبه» گنجینه آمودریا را یک صحیفه مهم تاریخ تاجیکستان می‌داند و بارها از بریتانیا خواسته است، این آثار قدیمی را برایش بازپس دهد.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
این گنجینه بیش از ۱۷۰ پارچه یادگاری قرن‌های ۵ و ۴ تا میلاد، از جمله جواهرات و کوزه و مجسمه، دیگر محصولات طلای را در بر می‌گیرد، که سال ۱۸۷۷ در قلمرو حاضره تاجیکستان آشکار شده است.
در تاجیکستان باور دارند، که گنجینه آمودریا در اخیر قرن ۱۹ از سوی گروهی از کشاورزان در موضع «تخت سنگین»، در ناحیه «قبادیان»، جنوب کشور یافت و به بازرگانان هندی فروخته شده است. به قول تاریخ‌نگارن، این بازرگان ها گویا در نوبت خود بازیافت‌های گران ارزش تاریخی را به جهانگردان بریتانیای فروخته بوده‌اند. با این ترتیب، این بازیافت‌های نادیر تاریخی در آثارخانه بریتانیا جای گرفته و تا حال در آن جا نگهداری می‌شوند.
نخستین‌بار در سال های ۱۹۹۰ قرن گذشته رییس پیشین بنیاد فرهنگ تاجیکستان، شاعر تاجیک «گل رخسار صفی» بازگردانی گنجینه آمودریا را به میان گذاشته بود. دیرتر، چند سال پیش «امام علی رحمان»، رییس جمهوری تاجیکستان، نیز به این موضوع اشاره کرده و گفته بود، که گنجینه آمودریا مال تاجیکستان است و باید بازپس داده شود. هرچند آثارخانه بریتانیا این طلب تاجیکستان را رد کرد، اما بعدن اعلام داشت، که آماده است نسخه یادگاری‌های گنجینه آمودریا را به تاجیکستان بدهد.
«مظفر عزیزف»، یک مسوول وزارت فرهنگ تاجیکستان می‌گوید، هنوز در شوروی پیشین تلاش‌ها شده، تا ثابت کنند، که بازیافت‌های آمودریا مال تاجیکان است و از قلمرو کشور ما، از «تخت سنگین» یافت شده است.
با این حال، این نخستین بار است، که بریتانیا رسمن نسخه‌های گنجینه آمو را به جانب تاجیکستان می‌دهد. در تاجیکستان حالا ده‌ها آثار تاریخی، از جمله «بودای خوابیده» در آثارخانه‌ها نگهداری می‌شوند. فعلن در این کشور ۵۱ آثارخانه دولتی فعالیت دارند. قرار است، به زودی بنای نو آثارخانه ملی تاجیکستان، که در مرکز شهر «دوشنبه» بنیاد یافته است، مورد استفاده قرار بگیرد.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
