«جوان برای ازدواج، بخش نخست»

مهشب­تاجیک/رادیو کوچه

یازده ساله است و امروز روز عروسی اوست. «سیدابا» در حجه، استانی در شمال غربی یمن برای نخستین بار آرایش می‌شود و روبندی دست‌دوز مخصوص عروسان به سرش انداخته می‌شود.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

فایل را از این جا دانلود کنید

 هربار می‌دیدمش قایم می‌شدم. از دیدنش متنفر بودم. «تاهانی» با لباس صورتی، روزهای نخست ازدواج با ماجد را به یاد می‌آورد. یعنی وقتی که شش ساله بود و ماجد بیست وپنج ساله. همسر خردسالی که حالا هشت ساله است، برای عکس گرفتن با همکلاسی‌اش «فادا» در بیرون خانه­شان در حجه خود را آماده کرده است. «فادا» هم عروسی خردسال است.

ازدواج اجباری زودرس که تا همین امروز در بسیاری از مناطق جهان رواج دارد، غالبن بر خلاف قانون دولت انجام می­شود

در سال ٢٠١١ «سینیا گورنی» به همراهی عکاسی به نام «استفانی سینکلر» به روستاهای کشورهایی مانند هند و یمن سفر کرده­اند و روایت­گر رنج دختران خردسالی بوده­اند که از پنج سالگی به عقد مردان بسیار مسن­تر از خودشان در می­آیند تا سرنوشتی را که به عنوان یک کالای مصادر شده از این خانواده به آن خانواده برایشان رقم خورده است، بپذیرند و یا با گفتاری مناسب­تر تحمل کنند.

این دختران با انتخاب دامادهایی که از سوی خانواده­هایشان برای آن­ها تعیین شده است، زندگی­های محتومی را تحمل می­کنند و تا به امروز تلاش کنشگران برای حل این معضل به سرانجام مطلوبی نرسیده است.

افرادی که به صورت تمام وقت تلاش می­کنند تا از ازدواج کودکان جلوگیری کنند و زندگی زنان را در اجتماعات سنتی ارتقا ببخشند، نخستین کسانی هستند که این تصور بی­ربط را به عقب می­رانند که تلاش­ها هیچ فایده­ای نخواهد داشت.

 ازدواج اجباری زودرس که تا همین امروز در بسیاری از مناطق جهان رواج دارد، غالبن بر خلاف قانون دولت انجام می­شود و تمامی جماعات در هنگامی‌که راه­های جایگزین برایشان ناپذیرفتنی است، ازدواج را راهی مناسب برای رشد دختران جوانشان می­دانند. به خصوص اگر در این مسیر این خطر را حس نمایند که ممکن است دختری باکرگی­اش را با کسی غیر از شوهرش از دست بدهد و دیگر این­که یک کنش­گر اجتماعی در پایتخت این کشورها معتقد است، تعدادی از این دختران جوان ازدواج را به عنوان راهی برای رهایی خویش از کنترل خانواده­ی خود می­بینند که در عموم موارد دچار مصایب بیشتری خواهند شد.

در بخشی از این گزارش آمده است، آسیه زنی چهارده ساله است که نوزادی یازده روزه دارد، او مشغول رسیدگی به امور دو دخترش است، دخترکی دو و نیم ساله دارد که کنار مادر مشغول بازی است. آسیه بعد از زایمان دومش هنوز خونریزی دارد و هیچ آموزشی ندیده است که چگونه می­تواند از خود مراقبت به عمل بیاورد. دسترسی دختران خردسالی که در سنین پایین ازدواج می­کنند و بلافاصله بچه­دار می­شوند به این نوع از اطلاعات بسیار محدود است. در یمن، افغانستان، هند و سایر کشورهای با میزان بالای ازدواج زودرس، شوهران ممکن است مردان جوان، بیوه­مردان و یا مردان میانسال باشند و یا حتا آدم‌رباهایی که اول تجاوز می­کنند، سپس مدعی می­شوند که قربانی همسرشان است، کاری که در برخی از مناطق اتیوپی رایج است.

اما بسیاری از این ازدواج­ها معامله­هایی هستند که به‌طور صرف با استدلال­هایی بی‌منطق مزین شده­اند. مثل بدهی­هایی که در عوض عروس­های خردسال تسویه می‌شود، نزاع­های خانوادگی با دادن یک دختر باکره حل می­شود و یا ربودن دخترکان خردسال و آن­ها را به زور به عقد و ازدواج خود درآوردن. این­گونه ازدواج­ها هنگامی‌که در انظار عمومی مطرح می­شود و به سطح رسانه­ها می­آیند، تنها به خوراک­های خبری برآشوبنده تبدیل می­شوند، که ممکن است برای مدتی کوتاه توجه­ها را به سمت خود جلب ­کند و بعد دوباره به ورطه­ی فراموشی سپرده می­شوند و یا به تلاش­های فرساینده­ی گروهی تبدیل می­شوند که بدون حمایت و پشتیبانی دولت­ها و انجمن­های مختلف راه به جایی نمی­برند.

تعدادی از این دختران جوان ازدواج را به عنوان راهی برای رهایی خویش از کنترل خانواده­ی خود می­بینند که در عموم موارد دچار مصایب بیشتری خواهند شد

 

در کشورهایی که زیر فقرهای پرفشار هستند، غیرباکره­ها برای ازدواج زنانی ترشیده تلقی می­شوند و نسل اندر نسل با این­گونه سنت­ها جلو رفته­اند و به آن اصرار می­ورزند. این مساله گاهی حتا کنشگران را به این­جا می­کشاند که باید از کجا شروع کنند؟ مشکلات جاری در این کشورها باعث می­شود که دست فعالین برای جلوگیری از این مساله بسته بماند. زمانی­که با خانواده­های این دخترها وارد گفتگو و بحث می­شوند، جدای از این­که با زنان مانند کالاهای مصادره­ای برخورد می­شود، این پرسش و ترس همیشه مطرح است که اگر به دختران­مان تجاوز شود چه باید کرد؟ یا اگر بخواهم که دخترم دیرتر ازدواج کند آیا مسوولیت حفظ او را می­پذیرید؟ و این­ها پرسش­هایی است که جواب­های قطعی برای آنان وجود ندارد.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»