«از ثبت کردن خسته نمی‌شویم»

مهشب­تاجیک/رادیو کوچه

انسان‌ها به ثبت خود علاقه‌ی بی‌پایان دارند. چه از دیرباز که خود را بر غارها و سنگ‌ها حک می‌کردند و چه حالا که با اشاره‌ای هر کسی یک دوربین در قطع و اندازه‌های متفاوت همراه خود دارد، آن‌را درآورده و به ثبت رویدادهای اطراف می­پردازد.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

فایل را از این جا دانلود کنید

این ثبت بی­ مرز و محدوده که به نظر می­رسد انسان­های امروزی خستگی­ناپذیر به آن می­پردازند گاهی سرنوشت­ها را تغییر می­دهد. این تغییرات زمانی ثبت زوایای نادیده­ای را شامل می­شوند که ممکن است فرمت زندگی را دچار تحولات بنیادی  نمایند. حالا باید از خودمان بپرسیم این ثبت لحظه به لحظه با تاریخ و زمان چه تاثیری در زندگی انسان­هایی این‌چنین علاقمند به جاودانگی می­گذارد.

شاید شور انسان­ها به ثبت لحظات با تکنولوژی امروزه که گاهی به شکلی بس آراسته و گاهی با ژولیدگی­های رفتاری همراه است، نشان از تشنگی دارد که نهان واقعیت خود را در انسان امروزی بروز دهد. این لحظات زمانی واقع­بینی اجتماعی امروزی را نشان می­دهد و تنیدگی تکنولوژی با رفتارهای انسان اکنون که به طرزی هوشمند و هنرمندانه او را به یک مقلد تبدیل کرده است. گاهی علت این رفتار در عالم ثبت تصاویر سیطره­ی بازنمود تاخیر یافته­ی واقعیت است که در عالم تصاویر رفتارها، علایق و نفرت­ها به نمایش گذارده می­شود.

گاهی این توالی تصاویر در زندگی انسان امروزی، نشان علاقه­ی او به بافت زندگی روزمره­اش است نه حتا پیشامدهای استثنایی. این وهم تصاویر که زندگی امروز ما از آن مالامال گشته است حتا بسیاری از رفتارهای ما را بازتعریف می­کند. پیش از این رفتارهایی را انجام می‌دادیم بنا به دلایلی که برای خودمان تعریف شده بود، ولی امروز با ثبت تصاویر و نمود آن در زندگی امروزه­مان بسیاری از کارها و رفتارها را انجام می­دهیم و در واقع به صورت متوالی خود را کادربندی می‌کنیم برای یک قاب و این احتمال را می­دهیم که بازتاب این رفتار ما در یک قاب نمود پیدا کند.

به دلیل این­که امروزه تصاویر ثبت و ضبط شده از افراد به تحلیل و کنش کشنگران و تحلیل‌گران منجر می‌شود و این تصاویر مانند داده­هایی است برای تحلیل­های محتوایی و روشی است به مانند مشاهده­ی مستقیم رفتاری که به وسیله­ی آن می­توان تحلیل کرد، پیام­ها و ارتباطات تصاویر و زندگی انسان­ها به رد و بدل­های کنش و واکنشی منجر می­شود که این وهم تصاویر به وجود آورده­اند.

زمانی­که قواعد هنجارهای پذیرفته شده تغییر می­کنند به دنبال خود، بسیاری از کنش­ها و واکنش­ها را نیز دچار تحول می­نمایند. زمانی نه چندان دور را در نظر بگیرید که ثبت تصاویر به شدت و قاعده­ی امروزی نبود. دوربین وسیله­ای نبود که با سادگی در دسترس مردم قرار بگیرد و باید برای داشتن و استفاده­ی از آن گاهی از هفت­خوان رستم را پشت سر می­گذاشتی. دوربین وسیله­ای لوکس محسوب می­شد که اگر هم این ریسک به جان خریده می­شد که امانت گرفته شود فقط برای ثبت لحظات بسیار خاصی مانند ازدواج نزدیکان بود. به تبع این امکان و هم‌چینن عدم وجود تکنولوژی که یکی از مجراها و محل­های جاری شدن این امکان است رفتارهای تصویری انسان­ها تفاوت عمده­ای با امروز داشت. امروز ما بازتاب بسیاری از رفتارهای خود در تصاویری از خودمان تعیین می­کنیم. عمده­ی رفتارهای ما انجام دادن و یا ندادن‌شان وابستگی مستقیم به تصاویری دارد که از ما ثبت می­شود. حتا در مرحله­ی آسان­تر اگر از خودمان عکس می­گیریم ژست لحظه­ای ما مشخص است برای این­که جایی برای ثبت آن در نظر گرفتیم یا خیر.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»