ترجمه/ رادیوکوچه
کن تیمرمن/مکس نیوز
سایت خبری «مکس نیوز»، گزارشی پیرامون وضعیت بخش فارسی صدای امریکا و اختلاف درونی میان کارکنان و مسوولان این بخش در روز یازدهم فوریه منتشر کرده است. آنچه در پی می خوانید ترجمه این گزارش است:
ناهماهنگی داخلی در صدای آمریکا در مورد پوشش خبری ایران به خارج از این سازمان هم درز کرده است چنان‌که کارکنان قدیمی ادعا دارند که پوشش خبری به سوی رژیم تهران متمایل شده است.
این اختلاف نظر از ماه ژانویه زمانی‌که روسای صدای امریکا، مسوول خبر تلویزیونی یکی از برنامه‌های پربیننده امریکا را از توجه زیاد به ایران بر حذر داشتند وقتی که او و حدود 30 مسوول فارسی‌زبان کانال تلویزیونی صدای امریکا با رئیس آن سازمان «دنفورت آستین» جلسه داشتند، بروز کرد.
این مسوولان که برای بخش فارسی صدای آمریکا در واشنگتن کار می‌کردند به حکم سردبیری دو نفر از مدیران ارشد واکنش نشان دادند چرا که آنان اخبار سرکوب‌های ماه‌های اخیر در تهران را سانسور کرده بودند.
یکی از آن‌ها در این جلسه به «آستین» گفته بود: «دیگر چه چیزی ما را ترغیب به ماندن در اینجا می‌کند جایی که در اعماق قلب همه ما جای داشته آن‌هم در در این برهه مهم تاریخی، که ایران در مرکز توجهات سیاست خارجی امریکا است و مردم ایران به صدای امریکا به عنوان بالاترین منبع ژورنالیستی نگاه می‌کنند.»
صدای آمریکا یک شبکه چندرسانه‌ای مبتنی بر مالیات مردم با 194 میلیون دلار بودجه است که بر طبق سایت رسمی خودشان 1،300 کارمند از سرتاسر جهان برای « نشر خبر و اطلاعات دقیق، متعادل و قابل درک برای مخاطب بین المللی خود» دارد.
بخش فارسی صدای آمریکا بخاطر دسترسی به مخاطب ایرانی پس از 11 سپتامبر از توجهات خاصی برخوردار بوده است.
این برنامه سازان، از «آلکس بلیدا» Alex Belida متصدی شبکه خبری فارسی (PNN) برای قضاوت ضعیف در سردبیری و نداشتن دانش درباره ایران و امور ایرانیان انتقاد کردند. بلیدا خواندن و نوشتن فارسی نمی‌داند.
هم‌چنین آن‌ها در راستای نتیجه ممیزی مارس 2009 از سوی بازرس کل وزارت خارجه امریکا (OIG)، خواستار تغییراتی در ساختار بخش فارسی شدند.
هرچندکه آستین خواهان عدم مقابله با تهیه‌کنندگانی که در آن جلسه حضور داشتند شد اما یک هفته بعد بلیدا، یکی از تهیه‌کنندگان برنامه‌های زنده به نام «علی بیژن فرهودی» را که یکی از افراد معترض و گرداننده جلسه با استین بود هم‌چنین یکی دیگر از تهیه کنندگان ارشد به‌نام «ستاره درخشش» را تنزل رتبه داد.
بلیدا هم‌چنین اعلام کرده است که قصد دارد یک تهیه‌کننده 27 ساله را که از مهارت کافی برای تکلم فارسی نیز برخوردار نیست، به عنوان سردبیر ارشد بخش فارسی صدای امریکا برگزیند.
فرهودی خداحافظی خود را به عنوان مسوول خبر، در برنامه گفت‌و گوی «دو روز اول» که بیننده زیادی هم دارد، علنی کرده است. بینندگان صدای امریکا یک صفحه فیس‌بوک برای صدای امریکا درست کردهاند و از مدیریت آن خواسته‌اند که علی فرهودی را که در دو روز 700 حامی پیدا کرده‌بود بر جای خود در مقابل دوربین بازگرداند.
«فرج اردلان»، یکی از هم‌کاران سابق او می‌گوید: «علی فرهودی یکی از بهترین استعدادهای PNN است. وی در رتبه‌ای از دانش انگلیسی و فارسی قرار دارد که کم‌تر کسی در آن بخش دارای آن است»
زمانی‌که خبرگزاری دولتی برای سال مالی 2011 مبلغ 768.8 میلیون دلار را از کنگره برای افزایش بودجه بخش فارسی تقاضا کرده‌بود، این جدال‌ها درحال اوج گرفتن بود. در همان زمان که «نیوز مکس » این جدال را بررسی می‌کرد، مسوول روابط عمومی صدای آمریکا، «جون ماورس» (Joan Mowers) بیانیه‌ای انتشار داد که عنوان می‌کرد: «هیچ حرکت تلافی جویانه ای در مورد کارکنان بخش فارسی صدای آمریکا وجود ندارد.»
این بیانیه نیز در ملاقات آستین با خبرنگاران عنوان شد که می‌گفت: «آستین سیاست درهای باز را دنبال می‌کند و اغلب با بخش‌های گوناگون صدای آمریکا برای بحث پیرامون مسایل مختلف می‌پردازد»
نیوزمکس، با بیش از دوازده منبع شامل خبرنگاران قدیمی و فعلی بخش فارسی صدای امریکا در ارتباط با این مساله مصاحبه کرده است و بسیاری از آن‌ها بخاطر عواقب کار خواستند که نامشان فاش نشود. هم‌چنین ما سوالات مکتوب بسیاری را برای آلکس بلیدا به صدای امریکا فرستادیم و پاسخ‌های وی را در گزارشمان ثبت کردیم.
بخش فارسی دهه‌هاست که با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. آن‌ها به عنوان خبرنگاران جلای وطن کرده و دارای خط مشی سیاسی رقابت جویانه برای تاثیرگزاری بر روی شرقی‌ها مبارزه می‌کنند.
از زمان اعتراضات دانشجویی جولای 1999، نسل تازه ای از خبرنگاران برای پیوستن به صدای امریکا به آن کشور آمدند. بسیاری از آن‌ها هنوز بستگان نزدیکشان در ایران زندگی می‌کنند و حکومت برای ملایم‌‌کردن خبرهای آنان فشار‌های خود را بر خانواده‌ی این خبرنگاران بیشتر کرده است
ولی از زمان اعتراضات دانشجویی جولای 1999، نسل تازه ای از خبرنگاران برای پیوستن به صدای امریکا به آن کشور آمدند. بسیاری از آن‌ها هنوز بستگان نزدیکشان در ایران زندگی می‌کنند و حکومت برای ملایم‌‌کردن خبرهای آنان فشار‌های خود را بر خانواده‌ی این خبرنگاران بیشتر کرده است.
با پشتیبانی قوی کنگره، بوش، خبرپراکنی صدای آمریکا را در سال 2006 بسط داد. در عرض دو سال، شبکه خبری فارسی صدای امریکا کارمندان تمام وقت خود را از 30 نفر به 83 نفر همراه با 120 پیمانکار افزایش داد. البته این وسعت یافتن سریع برای رادیو امریکا بی‌هزینه هم نبوده است چراکه سردبیران و تهیه‌کنندگان غیر فارسی زبان که از محتوای برنامه چیزی متوجه نمی‌شدند نیز در این امر دخیل شده بودند.
بازرس کل در مارس 2009 گزارش داده بود که این وسعت یافتن سریع، به یک چالش اساسی برای مدیریت مبدل شده‌است و افزود که مدیریت چند زبانه صدای امریکا تبدیل به اغتشاش و گاهی هم درگیری شده است.
بازرس OIG دریافته بود که ندانستن زبان از سوی سرپرستان،هم چنین نداشتن اشراف کافی به مسایل ایران، تهیه کنندگان را وا‌داشته تا برای پیش بردن محتوی برنامه‌ها و حل اختلافات بین کارکنان به سردبیران متکی باشند. مدیران صدای امریکا نتوانسته بودندمشکلاتی را که خبرنگاران در ملاقات 21 ژانویه با آستین داشتند را رفع کنند.
بلیدا بر روی کارشناسی زبان و زمینه فرهنگی یکی از ویراستارها به نام علی سجادی که دیدگاه‌های وی از سوی بسیاری از خبرنگاران فارسی زبان و میهمانان صدای امریکا بخاطر اعمال نرمش بسیار با حکومت تهران با انتقاداتی مواجه شده است، تکیه دارد.
مسوولان صدای امریکا از جمله بلیدا و سجادی در ماه‌های اخیر سعی کردهاند که ثابت کنند پول مالیات‌دهندگان امریکایی را به هدر نمی‌دهند.
بالاترین مورد سرپیچی مربوط به پخش ویدئوی «ندا آقا سلطان»، نظاره‌گر 26 ساله‌ای بود که در تظاهرات پس از انتخابات در 20 ژوئن کشته شد و در عرض یک شب به حرکتی ضد رژیم تبدیل شد.
قتل ندا توسط دوربین تلفن همراه ضبط شد و در عرض چند دقیقه در اینترنت پخش شد. بی بی سی و سی ان ان تقریبا بلافاصله فیلم را پخش کردند. ولی سجادی گفت که آن‌را بخاطر آن‌که فکر می‌کرد خیلی دردآور است پخش نکنند. چند روز بعد، زمانی‌که قتل ندا تبدیل به مساله‌ای جهانی شده بود، صدای آمریکا آن‌را پخش کرد.
بلیدا از آن تصمیم دفاع کرد و گفت: «بحث‌هایی پیرامون این‌که چقدر این تصویر احترام آن دختر را نگه می دارد، شده بود. ما ابتدا قسمتی از آن‌را نمایش دادیم و بعد تمام آن‌را نشان دادیم.»
بسیاری از خبرنگاران صدای امریکا از قدیم از جمله مخالفان بودند و کسانی بودند که به جنبش دانشجویان پیوسته بودند، بسیاری از آن‌ها در ایران به زندان افتاده بودند و چشم‌انداز جدید و با ارزشی را به شبکه داده بودند.
یک خبرنگار اخراج شده بنام «اردشیر زارع زاده» به نیوز مکس گفت: «علی سجادی به جای آن‌که بگذارد تا حقیقت آشکار شود، اخبار را انتخاب می‌کرد.»
صدای آمریکا، زارع زاده را بدون دلیل پس از درگیری با سجادی و بلیدا درباره مصاحبه با تظاهرات‌کنندگان و خانواده‌های آن‌ها، اخراج کرد. وی می‌گوید: «به ما گفته شده بود که موارد غیرسیاسی را گزارش کنیم و قضایایی را که باعث ناخشنودی جمهوری اسلامی می‌شود را گزارش ندهیم.»
بلیدا این گفته را رد می‌کند و روی این پافشاری می‌کند که شبکه برای هیچ‌چیزی استثنا قایل نمی‌شود و پوشش تظاهرات نیز قابل ستایش بوده است.
زارع‌زاده، ژورنالیستی که در ایران برنده جایزه نیز شده بود و شکار خوبی برای PNN بود به نیوز مکس گفت: «من نمی‌توانم باور کنم که این موارد در یک کشوری آزاد اتفاق بیافتد.»
یکی دیگر از مخالفان قدیم که هم‌چنان در صدای آمریکا کار می‌کند و نزدیک بود که تابستان گذشته اخراج شود تا آنجا که وی پرونده‌ای برای اعتراض در دفتر حقوق شهروندی شورای آژانس خبرگزاری‌های دولتی تشکیل داد،بخاطر ترس از دست‌دادن شغل حاضر نشد که صدایش در نیوز مکس ضبط شود.
«اسکات کارپنتر»، یکی از کارکنان سابق وزارت خارجه امریکا به شدت از بخش فارسی در جلسه کنگره هفته پیش انتقاد کرد. وی به کمیته فرعی خاورمیانه‌ای کمیسیون امور خارجه گفت: «مدیریت ضعیف توسط افرادی که ایران و سیاست‌های آن را نمی‌شناسند اعمال می‌شود و مشاغل رسانه‌ای در PNN اکنون فقط به حداقل استانداردها اکتفا می‌کنند. برای مثال بیشتر 200 کارمند صدای آمریکا فاقد هرگونه سابقه تلویزیونی هستند.»
یک روز پس از فوت آیت‌اله منتظری، زمانی که بخش فارسی بی بی سی داشت اخبار را به مانند آنچه که رسانه‌های امریکا درباره خبر مرگ مایکل جکسون در تابستان گذشته در امریکا پخش می‌کردند، به طور کامل پوشش می‌داد، PNN درحال پخش مستندی در باره گرمایش زمین بود. این امر نشان‌دهنده این حقیقت است که رهبر ایران همیشه BBC را موردحمله قرار می‌دهد ولی به ندرت حرفی از VOA به زبان می‌آورد
وی می‌گوید که مدیران صدای آمریکا آن‌چنان پوشش خبری را تغییر می دهند که انگار رژیم فاقد هرگونه خطری است. برای نمونه، یک روز پس از فوت آیت‌اله منتظری، زمانی که بخش فارسی بی بی سی داشت اخبار را به مانند آنچه که رسانه‌های امریکا درباره خبر مرگ مایکل جکسون در تابستان گذشته در امریکا پخش می‌کردند، به طور کامل پوشش می‌داد، PNN درحال پخش مستندی در باره گرمایش زمین بود. این امر نشان‌دهنده این حقیقت است که رهبر ایران همیشه BBC را موردحمله قرار می‌دهد ولی به ندرت حرفی از VOA به زبان می‌آورد.
بلیدا این اظهارات را نا درست می‌داند و می‌گوید VOA بسیار علاقه‌مند به پوشش خبر فوت آیت‌اله منتظری و تاثیرات آن بوده‌است.
ولی یکی از گویندگان فارسی‌زبان به نیوزمکس گفت: «من از کار کردن در VOA خجالت‌زده هستم. ما اکنون مثل Press TV به نظر می‌رسیم.» شبکه انگلیس زبانی که توسط حکومت کنترل می‌شود و خشونت‌ها و فساد رژیم را آرایش می‌کند.
بسیاری از گزارش‌گران و تهیه‌کنندگان VOA به نیوز مکس گفتند که بر «استثنا قائل‌شدن» برای محتویات سیاسی مربوط به رژیم در گزارشاتشان بسیار مورد تاکید قرار گرفته است هم‌چنان که خبرنگاران جوان نزدیک به رژیم تهران، در VOA در واشنگتن ارتقاء درجه یافتند.
هیات ملی ایران و امریکا، ایمیلی را به دفتر سناتور Barbara Mikulski فرستاد که خواهان کمک به داشتن بخش فارسی شفاف در صدای آمریکا بود. این هیات خواستار ملاقاتی برای انجام کاری بر ضد تحریم‌های ایران بود و خواستار قطع کمک‌های برای پیشبردی دموکراسی به ایران شده بود.
در هنگام تظاهرات انتخابات ریاست‌جمهوری 12 ژوئن، سجادی و بلیدا خبرنگاران صدای امریکا را نا امید کردند و تهیه‌کنندگان نیز از مهمانانی دعوت کردند که خواستار تحریم انتخابات بودند. این‌ها را نیوزمکس در آن زمان در «دپارتمان پشتیبانی از تغییرات پس از انتخابات ایران» گزارش کرده‌بود.
بلیدا این تصمیم را در پاسخ‌هایی که به سوالات نیوز مکس داده است این گونه توجیه کرده است: «همان‌طور که من در نوشته‌هایم در 9 آوریل 2009 گفته‌ام: در حالی‌که برخی می‌پنداشتند که انتخابات غیردموکرات بوده است، ما ایرانیانی را می‌شناسیم که خیلی با جدیت در انتخابات شرکت کردهاند. ما باید به عقیده آن‌ها احترام بگذاریم. ما نمی‌توانیم به سادگی رأی‌ها را نادیده بگیریم یا فقط روی عیب‌های سیستم انتخاباتی ایران دست بگذاریم. برای مثال اگر یک میهمان یا شرکت‌کننده خواستار تحریم انتخابات باشد، میزبان نباید نشانه‌ای از موافقت یا مخالفت با چنین پیشنهادی را ابراز کند و در حقیقت باید میهمان یا شرکت‌کننده را به چالش بکشد.»
انتقادات از مدیریت صدای امریکا از بخش فارسی فراتر می‌رود. «تیم شمبل» (Tim Shamble) رئیس 1812 کارمند محلی دولتی فدرال امریکا که بسیاری از کارکنان صدای آمریکا را نیز در بر می‌گیرد از دو سال پیش درباره «شیوه مدیریت دیکتاتورانه قدیمی» در صدای امریکا گله‌مند بوده است.
وی می‌گوید: «ما بایدخواهان پیشبرد دموکراسی در جهان باشیم، ولی دموکراسی آخرین چیزی است که مدیران در اینجا خواستار آن هستند. آن‌ها تقریبن در حال مدیریت خرد هستند و به جای فراهم آوردن امکانات و پشتیبانی‌هایی که کارکنان برای تفوق جستن نیاز دارند، از طریق ارعاب و ایجاد ترس درحال حکم روایی هستند و از مسیر اصلی خارج می‌شوند.»
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
