Saturday, 18 July 2015
02 December 2023
مثل‌ها و متل‌ها

«مرغ از قفس پرید»

2013 August 25

مهشید/ رادیو کوچه

در مبارزات سیاسی و نظامی واجتماعی اگر یکی از دو طرفِ متقابل و متخاصم/ احساس ضعف و زبونی کند و قبل از آن‌که به دست مخالفان افتد میدان مبارزه را ترک گفته/ به محل امنی دور از چشم دشمنان پناه ببرد، نکته سنجان، حتا همان جبهه مخالف که نقش خویش را برای دست‌گیری حریف بر آب می‌بینند از باب مثل می‌گویند: «مرغ از قفس پرید». یعنی از چنگ ما خلاص شد و از دامی که برایش چیده بودیم در رفت.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

این ضرب المثل که گاه‌گاهی مورد استفاده قرار گرفته است در کشور انگلستان ریشه گرفته و داستان تاریخی شیرین و عبرت انگیزی دارد که  به این شرح است:

در سال ۱۶۲۵ میلادی پس از «جیمز اول» پسرش «پرنس ویلز» به نام «چارلز اول» در بیست‌وپنج سالگی به جای پدر بر تخت سلطنت انگلستان نشست. در آغاز سلطنت گمان می‌رفت که چارلز بر خلاف پدر به حکومت تمکین کند و مصوبات پارلمان را محترم شمارد ولی سه بار انحلال پارلمان انگلستان که به فرمان او انجام گرفت/ تصور هر گونه امید و خوش‌بینی را به یأس و بدبینی مبدل ساخت زیرا چارلز فقط به هنگام ضرورت و اضطرار و استقراض در مقام افتتاح مجلس بر می‌آمد و چون حاجت را مقرون اجابت نمی‌دید با توجه به کوچک‌ترین مخالفتی که از طرف نمایندگان ابراز می‌شد مجلس را منحل و مخالفین را تحت فشار و شکنجه قرار می‌داد.

chicken

آخرین پارلمانی که در زمان سلطنت چارلز افتتاح شد از آن جهت که مدت سیزده سال (۱۶۴۰-۱۶۵۳ میلادی) به طول انجامید, از طرف مردم و تاریخ نویسان به پارلمان طویل موسوم گردید.

نمایندگان این پارلمان از روز اول مصمم شدند که حکومت مطلقه را براندازند و مذهب انگلیس را به مذهب پوریتن (‌(puritain، (پوریتن‌ها قومی از مسیحیان هستند که به ظاهر انجیل عمل کنند و متعصب و متعبد باشند. نقل از: لغتنامه‌ی دهخدا).) تبدیل کنند لذا هنوز چند روز از افتتاح پارلمان نگذشته بود که استرافورد و لود دو نفر از وزرای متعصب حکومت استبدادی را به عنوان خیانت به پای محکمه کشیده اولی را فی‌المجلس سر بریدند و دومی چهار سال بعد به قتل رسید. آن گاه مجلس عامه برای آن‌که دست چارلز را از انحلال پارلمان کوتاه کند قانونی گذارد که به موجب آن شاه نمی‌توانست بدون اجازه‌ی مجلس امر به انحلال دهد. چندی بعد چون خیانت دیگری از چارلز دیدند و شورش کاتولیک مذهبان ایرلند را به تحریک نهایی او تشخیص دادند لذا قانونی گذارده که اختیار لشکرکشی و انتخاب افسران را هم از او سلب کردند. چارلز اول چون پارلمان را کاملن بر خود مسلط دید درصدد اعمال قدرت و ارعاب مخالفان برآمد و با وجود آن‌که نمایندگان مجلس از هر جهت مصونیت داشته‌اند, روزی بدون اطلاع قبلی به پارلمان رفت تا پنج نفر از سران مخالفان را دست‌گیر و توقیف نماید ولی چون نمایندگانِ مخالف, قبلن از جریان توطئه آگاه شده بودند آن روز را به مجلس نیامدند و خود را پنهان کردند یعنی در واقع: مرغان از قفس پریده بودند.

عبارت بالا به این شکل، از آن تاریخ به بعد در تمام جهان و به زبان‌های مختلف ضرب المثل گردیده است.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , , ,