مطلبهایی که در این بخش تارنمای رادیو کوچه منتشر میشود یا انتخاب دبیر روز سایت و یا پیشنهاد دوستان رادیو است که میتواند از هر گروه یا دسته و یا مرامی باشد، نظرهای مطرح شده در این بخش الزامن نظر رادیو کوچه نیست. اگر نقد و نظری بر نوشتههای این بخش دارید میتوانید برای ما ارسال کنید. این مطلب بدون ویرایش رادیو کوچه منتشر میشود.
مقاله وارده / مازیارشکوری گیل چالان
تفکیک قوا و شرح وظایف قوا چه درسطوح کشوری و چه در سطوح لشکری ازمولفههای اندازهگیری نظامهای سیاسی و مدیریتی مدرن میباشند. چرا که امروزه با تغییر و تحولاتی که محصول تکنولوژی مدرن و به تبع آن تغییر در نگرش نسبت به تکالیف دولت به معنای عام آن حمل میشود دولتها مکلف به پاسخگویی به خواستهای وسیع وعمیقی درقبال شهروندان میباشند. از این روی پاسخگویی به این خواستگاهها ازسوی دولت به معنای عام آن مستلزم ایجاد قوای مختلف کشوری درعرصههای تصمیمگیری، اجرایی و قضایی ازسویی و قوای لشکری در جهت حفظ و حراست از سرحدات جغرافیایی میباشد. در اینگونه نظامهای مدیریتی نوین تکالیف بار شده بر دولت به جهت وسعت و عمق بسیار فقط و فقط به شرط تعریف شرح وظایف صحیح برای تمامی قوای کشوری و لشکری و تفکیک دقیق حریم و حوزه عمل و اختیار هریک از این قوا محقق خواهد شد.
اگر از این زاویه به مدیریت جدید دولتها نگریسته شود شرح وظایف و حریم نیروهای نظامی و لشکری معنایی متفاوت با آنچه در دولتها به معنای متداول تاریخی وسنتی به خود خواهد گرفت. آنچه درگذشته از دولتها انتظار میرفت فقط درحد حفظ و حراست از حریم جغرافیایی کشور در برابر هجوم قوای بیگانه بود. بنابر چنین انتظار و نگرشی حضور نیروهای لشکری در عرصه مدیریتی و سیاسی جامعه پررنگ و شاید در بسیاری مواقع بیرقیب و مکفی مینمود. اما امروزه با توجه به تکالیف قضایی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و حتی ورزشی از دولتها نقش نیروهای لشکری درعرصه مدیریتی جوامع فقط در دفاع ازحدود جغرافیایی خلاصه و منحیصالمجموع تا حد زیادی کمرنگ و میدان نفوذ خود را به نیروهای تصمیم ساز و عملیاتی در عرصههای حقوقی، روابط خارجی، اقتصادی، فرهنگی و… سپردهاند.
معالوصف با بحرانهای موجود کنونی نقش برجسته چکمهپوشان سپاه پاسداران درتمامی حوزههای تصمیم گیری و عملیاتی غیرقابل کتمان میباشد.
سخنان فرماندهی کل سپاه پاسداران در مراسم تودیع فرماندهی سابق قرارگاه خاتم الانبیا و وزیر نفت دولت محمود احمدینژاد گوشه کوچکی از دخالتهای سپاه درحوزه اقتصاد کشور بوده است. محمد علی جعفری، فرماندهی کل سپاه دراین مراسم عنوان داشته بود:
«قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه کارهایی را انجام میدهد که بخش خصوصی به دلایل مسائل امنیتی یا به دلیل کمبود امکانات و فناوریها توان انجام آن را ندارد»
همچنین فرماندهی کل سپاه پاسداران مدعی بود که رهبر جمهوری اسلامی در دهه دوم انقلاب ورود سپاه به حریم فرهنگی و اقتصادی را مهرتایید نهاده است.
سرتیپ رستم قاسمی فرماندهی سابق قرارگاه خاتم الانبیا که راهی ساختمان وزارت نفت دولت احمدینژاد میشد درمراسم تودیع خود گفته بود:
«قرارگاه خاتم الانبیاء باید جایگزین شرکتهای بزرگ خارجی شود… قرارگاه خاتم الانبیا بزرگترین مجموعه پیمانکاری در کشور به شمار میآید و باید آن را قوت بخشید… این قرارگاه باید کارهای کوچک و متوسط را رها کند و به بخش خصوصی بسپارد »
آنچه میباید مورد توجه واقع شود اینکه قرارگاه خاتم الانبیا تنها بخش کوچکی از این حزب پادگانی است که درحوزههای دیگر از جمله حوزه اقتصاد دخل و تصرف مینماید، حال مجموعه عریض و طویل این نیروی نظامی تا چه حد در حوزههای مختلف مدیریتی دخیل بوده جای بسی شگفتی وتاسف دارد.
اما آنچه برسراقتصاد ایران درزمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد نازل شد این بود که اقتصاد وابسته به نفت کشور را با تصدی پست وزارت نفت توسط رستم قاسمی تمامن در ید سپاه پاسداران قرارگرفته و بی شک سپاه در این ویرانی اقتصادی و فلج کردن بازار تولید و رکود پیمانکاری در بازار رقابت اقتصادی نقشی غیرقابل کتمان داشته است.
اما آنچه هم اینک میباید ازسوی دولت جدید که با قولها و شعارهای فرهنگی و سیاسی اعتماد مردم را به خود جلب کرد مورد توجه واقع شود اینکه، تغییر در فضای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی کشور مستلزم تعریف جدید شرح وظایف قوا بالاخص قوای لشکری میباشد. تا کنون تجربه گویای آن بوده که دخالت نظامیان در حوزههای مختلف مدیریتی تبعات بسیار ناگواری را به همراه خواهد داشت. بنابراین آنچه میتواند دولت نوپای حسن روحانی را در اجابت به وعدههای انتخاباتی خود موفق نماید راندن نظامیان به پادگانها و کوتاه نمودن دست آنها ازدخالت در حریم دیگر قوای تصمیمگیری و عملیاتی میباشد. اما چه گوییم که با تمام این تجربیات و خرابیهای به بارنشسته کنونی رییس دولت در بیستمین مجمع سراسری فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران از آنها خواسته است که درحوزه اقتصاد کمک دولت باشند وبخشی از بار مسئولیت اقتصادی را بردوش حمل نمایند.
حسن روحانی در این دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران عنوان داشته:
«سپاه رقیب مردم و بخش خصوصی و پیمانکاری معمولی نیست و باید پروژههای مهمی را برعهده بگیرد که بخش خصوصی توان اجرای آن را ندارد… سپاه شرایط کشور و دولت را به خوبی میداند چون ما کشوری هستیم که ٢/۵میلیون بشکه نفت میفروختیم و امروز این رقم به کمتر یک میلیون بشکه رسیده است، آن هم در سالی که باید ٧/۵میلیون تن گندم وارد کنیم. پس سپاه باید آستین را بالا بزند و بخشی از بار دولت را بر دوش بگیرد»
رییس دولت در اظهارات خود از آمار ارایه شده رکود فروش نفت پرده برداشته است. حال باید پرسید وزارت نفت وسیاستها وپیمانکاریهای نفتی تا کنون در دست کدام جریان و اشخاصی بوده است که تا بدین حد خرابی را درحوزه نفت و اقتصاد باعث شدهاند.
از هر روی راندن نظامیان به پادگانها و قطع یدشان از دخیل بودن در حوزههایی که فاقد اعتبار و صلاحیت در آن میباشند هم میتواند در پیشبرد وعدههای انتخاباتی رییس دولت مثمر واقع شود و هم میزان و محکی برای کارنامه رییس دولت و تیم همراه او باشد تا همواره با مبنا قراردادن تفکیک قوا درچهارچوب شرح وظایف تعریف شده و مواضع و عملکرد رییس دولت در مواجهه با این امر باشد.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»