سروش / رادیو کوچه
۲۸ اسد، مصادف با نوزدهم ماه آگوست، روزی بسیار مهم برای مردم افغانستان است. این روز بزرگ و بسیار درخور اهمیت، روزی است که شاه امان الله، استقلال افغانستان را از بریتانیای کبیر اعلام و کشور افغانستان را وارد فهرست کشورهای مستقل جهان کرد. درطول نزدیک به یک قرن گذشته تقریبا تمامی دولتهای افغانستان، با هر اندیشه و طرز فکری، این روز بزرگ و تاریخی، را پاس داشتهاند.
افغانستان با نام رسمی «جمهوری اسلامی افغانستان»، به لحاظ اقتصادی یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب میشود که این مهم، بیشتر به دلیل نابسامانیهای سیاسی است.
واژهٔ افغانستان از دو بخش «افغان» و «ستان» تشکیل شدهاست. کلمهی افغان، برابر با معنای قوم پشتون بوده است و پسوند ستان نیز در زبانهای منطقه به معنای جای یا سرزمین است. افغانستان، به عنوان نام یک کشور در سال 1302 هجری شمسی، (1923 میلادی) در قانون اساسی امانالله شاه به تصویب رسید.
امروزه همهی مردم دارای تابعیت افغانستان را افغان مینامند. ولی در واقع افغان، نام قومی خاص است که امروزه پشتون نامیده میشود. هنگامی که احمدشاه درانی خواست محدوده جغرافیایی را که امروزه افغانستان یاد میشود، از کشور ایران و هندوستان جدا کند، نام قوم خود یعنی افغان را بر این کشور نهاد. در صورتی که نامهای کهنتری مانند خراسان یا آریانا، که بر این محدوده جغرافیایی یاد میشد، نیز وجود داشته است.
از زمان استقلال افغانستان در سال 1298، این کشور دو بار توسط امپراتوری بریتانیا اشغال گردید و تا زمان اعلان استقلال آن توسط امانالله خان در سال ۱۲۹۸، سیاست خارجی افغانستان زیر نظر مستقیم امپراتوری بریتانیا بود. پس از اعلام استرداد استقلال افغانستان، این کشور روابط مستقیم خود را با کشورهای دیگر برقرار ساخت.
بعد از جنگ میان شوروی و افغانستان، احزاب مختلف بر سر رسیدن به حکومت با یکدیگر به نزاع پرداختند، که در نتیجه این درگیریها، آشوب و نا امنی سراسر افغانستان را فراگرفت. در این میان یک سری از طلبههای علوم شرعی به رهبری ملا محمد عمر، به منظور برگرداندن آرامش به منطقه به پا خاستند و بعد از سرکوب مخالفان، قدرت را به دست گرفتند. ملا محمد عمر، امور منطقه را در دست گرفت و به عنوان رهبر طالبان یک حکومت اسلامی در افغانستان ایجاد کرد. از آنجا که مبنای این حکومت را جمعی از طلبه های علوم شرعی پایه ریزی کردند، به نام طالبان مشهور شدند. پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، آمریکا انگشت اتهام را به سوی طالبان دراز کرد و به این کشور حمله کرد و طی مدت کمی بعد از این حمله، طالبان از قدرت کنار زده شدند. اینک بار دیگر و در آستانهی انتخابات افغانستان، طالبان در حال رشد هستند و تهدیدی جدی برای افغانها به شمار میروند.
آیا افغانستان به استقلال رسیده است؟
یکی از کارشناسان و تحلیلگران افغان میگوید: «زمانی که روزهای افتخارآمیز در افغانستان به خصوص روز استقلال این کشور تجلیل می شود احساس تاسف می کنم چرا که انگلیسی هایی که در آن زمان از افغانستان شکست خوردند اکنون دوباره به این کشور باز گشته اند.»
در طی یک قرن اخیر، افغانستان با فراز و نشیبهای فراوانی روبرو بوده است، از اشغال به وسیله نیروهای ارتش سرخ، تا حضور طالبان و ورود نظامیان خارجی پس از سقوط طالبان به عنوان نیروهای حافظ صلح.
اما امروز بار دیگر افغانستان میرود تا یکی دیگر از روزهای سرنوشت سازش را رقم زند. مردم این کشور برای بار دوم به پای صندوقهای رای میروند تا رییس جمهور کشور خود را برای مدت 5 سال از بین 30 نامزد انتخاب کنند. با وجود ناآرامیهای اخیر و تهدیدهای شدید طالبان، مردم افغانستان امیدوارند که بتوانند طعم آزادی را چشیده و خودشان در سرنوشت کشورشان سهیم باشند. پیش از این طالبان تهدید کرده بودد که انگشت کسانی که از رای دهندگان روز پنجشنبه باشند را قطع میکنیم. همچنین طالبان تاکنون 3 نفر از نامزدهای شوراهای محلی را به ضرب گلوله از پای درآوردند تا با ایجاد فضای رعب و وحشت باعث اختلال در روند انتخابات شوند. در این میان دولت افغانستان هم روز گذشته از همهی رسانههای داخلی و خارجی خواسته است که هیچ خبری از خشونتهای احتمالی روز رایگیری را مخابره نکنند تا مبادا باعث وحشت و یا انصراف رایدهندگان شوند.
آیا مردم افغانستان در آینده، از این انتخابات، با خاطرهای خوش یاد خواهند کرد، یا هم چنان کابوس درد و تلخی بر سر مردم این کشور سایه خواهد داشت؟
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»