گزارش / رادیو کوچه
ترجمه: آرش عظیم دوست – منبع: نیویورک تایمز
به نظر میرسد اختلافات میان رهبران ایالات متحده آمریکا و اسراییل که در طی شش سال گذشته وجود داشته، همچنان ادامه دارد. تحلیلگران روابط دوجانبه این دو دولت را بحرانی اعلام کردهاند و البته از هر دو طرف تلاشهایی جهت کاهش احساسات و تنشها مشاهده میشود تا شاید بتوانند تصویر بهتری از روابط فی مابین خود ارایه دهند.
تصمیم نتانیاهو برای پذیرفتن دعوت برای حضور در کنگره، آن هم بدون اعلام رسمی به باراک اوباما، بیشتر از یک سخنرانی ساده اهمیت دارد و بازتاب دهنده تفاوت نظر اساسی میان دو متحد دیرینه است.
رییس جمهور آمریکا مشتاق برای تجدید رابطه با ایران و نخست وزیر اسراییل با ترس از ایران مسلح به تسلیحات اتمی.
این نشان دهنده شش سال شک و بیاعتمادی و گاه شکایت دولتهای آمریکا واسراییل است که همچون یک زخم باز شده میتواند گاه و بیگاه دو طرف را از یکدیگر برنجاند. از سویی نشان از خشم باراک اوباما که شاهد طرفداری بنیامین نتانیاهو از رقیب جمهوریخواه او در انتخابات سال ۲۰۱۲ و همچنین برقراری ارتباط نزدیک با کنگره جمهوری خواه دارد و از سوی دیگر اعتقاد نخست وزیر اسراییل به اینکه احتمالن آقای باراک اوباما به اسراییل پشت خواهد کرد و همچنین سعی خواهد نمود که در انتخابات پیش رو اسراییل تاثیر بگذارد.
مقامات دو دولت آمریکا و اسراییل به جای حل مشکلات اخیر البته اقداماتی در جهت شدت گرفتن اختلافات انجام دادهاند. دولت باراک اوباما در این هفته به صورت آشکارا اعلام کرد که رییس جمهور آمریکا برنامهای برای دیدار با بنیامین نتانیاهو ندارد و موجبات اعتراض خود را به آنچه تعارض دیپلماتیک مقامات اسراییلی بیان کردند و «ران درمر» سفیر اسراییل در واشنگتن را خطاب قرار دادند. همچنین مقامات اسراییلی نیز از ساخت ۴۵۰ واحد مسکونی در شهرکهای یهودینشین کرانه باختری رود اردن خبر دادند و یکی از مقامات اسراییلی که هویت وی فاش نشده است در مصاحبه با رسانههای این کشور ادعا نمود که اوباما با حدود ۸۰ درصد از خواسته ایران در مذاکرات اتمی موافقت کرده و امتیازات بسیاری به طرف مذاکره کننده ایرانی داده است.
«ایتان گیبولا» متخصص روابط اسراییل-آمریکا از دانشگاه «بریلان» میگوید: «البته که این یک بحران جدی است، اول از همه به خاطر ماهیت آن و دوم به دلیل اینکه این بحران در پی بحرانهای پیشین به وجود آمده است. این یک داستان متفاوت است. به نوعی میتوان گفت این یک بحران متفاوت است.»
اگر بنیامین نتانیاهو معروف به «بیبی» در انتخابات ۱۷ مارچ اسراییل پیروز شود، به احتمال قوی روابط میان دو دولت دست کم تا انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا به همین صورت نگه داشته
میشود. این قضیه در صورت اینکه اسراییل وارد جنگ با حزباله شود و یا اینکه ایران از توافق بر سر مسایل هستهای سر باز زند بسیار پیچیده میشود.
«مارتین ایندیک» سفیر سابق آمریکا در تل آویو و نماینده دولت باراک اوباما در مذاکرات سازش اسراییل و فلسطین میگوید: «ما هیچگاه سابقهی دو ساله در ارتباط با بحران در روابط دوجانبه با اسراییل نداریم. سوال این است که آیا راه برگشتی وجود دارد؟ برای اینکه اگر «بیبی» دوباره انتخاب شود ما باید دنبال یک راه جدید بگردیم آنها نیز همینطور. اما برای این کار هر دو رهبر باید علاقهای به این کار داشته باشند.»
«ادوارد جرجیان» دیپلمات سابق آمریکایی و کارشناس مسائل خاور نردیک اعتقاد دارد، به وجود آمدن یک تغییر اساسی در رابطهی دو طرف بسیار مشکل به نظر میرسد و یک تغییر اساسی در روابط میان آمریکا و اسرائیل را تا سال ۲۰۱۶ پیش بینی نمیکند. وی میگوید اشکالات و اختلافات بسیار اساسی در این بین وجود دارد.
«ریچارد هاوس» رییس شورای سیاست خارجی امریکا با اشاره تصمیم احتمالی نخست وزیر اسرائیل برای امتحان شانس خود با کنگره حتی به قیمت روابط سختتر با آقای باراک اوباما
گفت: «فکر میکنم که این تصمیم نشاندهنده یک محاسبه استراتژیک از طرف دولت اسراییل هست که بخواهند رییس جمهور و کاخ سفید را کاملا از میان بردارند. به خصوص از اواسط دوران انتخابات آنها به این نتیجه رسیدند که میتوانند از کنگره به عنوان یک کانال برای هدایت روابطشون استفاده کنند.
» افراییم هالوی» حقوقدان و رییس سابق موسد در این ارتباط معتقد است که این بحران زمانی آشکار شد که در ماه دسامبر اسراییل به صورت عمومی هیچ پشتیبانی از تصمیم دولت باراک اوباما برای تجدید مذکرات دیپلماتیک با کوبا که مخالف نظر جمهوری خواهان بود نکرد و این تصمیم نشان میدهد که اسراییل روی طرف مقابل در حال شرط بندی است.
» برنادت میهان» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هفتهی گذشته اظهار داشت که روابط فی مابین دو دولت خیلی بیشتر از یک سیاست مدار یا یک دیپلمات است. این یک اتحاد است که نباید تبدیل به ارتباط میان دو حزب سیاسی شود. ارتباط ما یک ارتباط قوی بین ایالات متحده و اسراییل و ملتهایشان و تعهد ما به علایق و ارزشهای مشترک است.
وجود اختلافات و تنش در روابط میان دو رهبر دولت قبلا نیزبارها دیده شده است. ۲۵ سال پیش «جیمز بیکر» وزیر امورخارجهی ایالات متحده در زمان بوش پدر از اظهارات وزیر امور خارجه وقت اسراییل که گفته بود سیاست آمریکا بر پایه تحریف و دروغ بنا شده است، بسیار خشمگین شده بود تا جایی که وی را حتی از ورود به آمریکا منع کرده بود.
وزیر امور خارجه آن زمان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر کنونی اسرائیل بوده است.
زمانی که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل شد، بیل کلینتون رییس جمهوری آمریکا بود و روابط آن دو نیز همیشه خوب نبوده است. در طی کمپینهای انتخاباتی سال ۱۹۹۶ که نتیانیاهو را به قدرت رساند، بیل کلینتون به صورت آشکارا اعلام کرد که بهترین امید برای صلح «شیمون پرز» است که همین سخنان او آغاز تنشهای فی مابین بود و حتی منتقدان، آن را دخالت در انتخابات اسراییل میدانستند.
به نظر نمیرسد در اورشلیم کسی به این نکته توجی مبذول داشته باشد که «جرمی برد» مشاور راهبردی دولت اوباما، با دو نهاد سیاسی که به طور آشکار از حزب خاصی حمایت نمیکنند اما در واقع با مخالفان نتانیاهو در ارتباط هستند، همکاریهایی داشته و به گفتهی برخی منابع آگاه مراودات مالی برای پیروزی حزب لیکود از مخالفان سیاستهای نتانیاهو در میان بوده است.
دو سناتور جمهوری خواه، «تد کروز» از تگزاس و نمایندهی نیویورک «لی زلدین» در نامهای به وزیر امورخارجهی آمریکا «جان کری» خواستار توضیحات وی در ارتباط با کمکهای مالی به یکی از این دو سازمان شدهاند.
بنیامین نتانیاهو علاقه شدیدی به تصمیم مخالفان باراک اوباما برای اعمال تحریمهای بیشتر به ایران در صورتی که آنها تا بهار به یک توافق بر سر مسایل هستهای نرسند، دارد. همچنین دولت وی جمعه خبر از ایجاد شهرکهای جدید داد که باعث شد سخنگو کاخ سفید اعلام کند این باعث برانگیختن مشکلات بیشتر با فلسطین میشود و اسراییل را بیشتر در جامعه بین الملل منزوی
میکند.
جان کری که وقت زیادی را صرف ساختن روابط با بنیامین نتانیاهو کرده، به نظر میرسد که از سخنان مقامات اسراییلی بسیار برآشفته شده است و به همین دلیل امکان دارد که او به دنبال ایجاد صلح بین اسراییل و فلسطین از طریق سازمان ملل و همچنین قدرتهای خارجی آن هم بدون در نظر گرفتن موافقت نتانیاهو باشد.
اصطحکاک میان دولتهای آمریکا و اسرائیل همچنان در حال رشد و گروههای درگیر مسائل و مشکالات ناشی از این تنشها امیدوارند تا بتوانند روابط را بهبود ببخشند.
» جاش بلاک» سخنگوی سابق شورای اسرائیلی آمریکا (آیپک) و مدیر کنونی» پروژه اسرائیل «اعتقاد دارد که: «خیلی بهتر بود که ما اجازه ندهیم که سطح بلوغ ما ضربه بخورد و مسائل شخصی و نگاههای سیاسی بر مسائل و مشکلات مهم جهانی غلبه کند. این بسیار مهم است که ما بر روی مسائل خیلی مهم و اساسی تمرکز داشته باشیم.»
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»