نقیبه بارکزی/ رادیو کوچه / هرات افغانستان
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
برادر «فرخنده ملکزی» از برگزار شدن محکه استیناف در رابطه به دوسیه قتل خواهرش ابراز بی‌اطلاعی کرده می‌گوید: فیصله این محکمه برای آنان پرسش‌برانگیز شده است.
همچنان شماری از مدافعان حقوق زن و فعالان مدنی در افغانستان نیز تایید می‌کنند که فیصله محکمه استیناف در پیوند به مجازات عاملان قتل «فرخنده»- دختری که در بیست هشتم ماه حوت (اسفند) ١٣٩٣ ه.ش توسط شماری از مردان خشمگین به اتهام آتش زدن قرآن کریم در شهر کابل پایتخت افغانستان کشته شد- گره‌های چون و چرا را در اذهان عامه خلق کرده است و باید قوه قضایه در مورد وضاحت دهد.
دومین محکمه عاملان قتل «فرخنده» برخلاف آنچه تصور می‌شد پشت دروازه‌های بسته و غیرعلنی برگزار شد که نتیجه آن رونما شدن کاهش در مجازات متهمان است، این موضوع نه تنها سرو صدای خانواده مقتول را بلند کرد بل واکنش کاربران صفحات اجتماعی، مدافعان حقوق زن و فعالان مدنی را هم رقم زد.
برای روشنی انداختن بیشتر به این موضوع در برنامه این هفته«افغانستان در یک نگاه»؛ «محبوبه جمشیدی» رییس امور زنان ولایت هرات از ولایات غربی این کشور«شریفه شهاب» فعال مدنی و«حبیب‌اله حبیبی» روزنامه نگار با ما هستند.
محبوبه جمشیدی
«محبوبه جمشیدی» رییس امور زنان ولایت هرات، در رابطه به اینکه فیصله محکمه استیناف ولایت کابل تا چه حد قناعت مردم را حاصل کرده است می‌گوید: تناقض بین فیصله محکمه ابتدایی و استیناف برای هر کسی‌که به حقوق بشر و انسانیت احترام داشته باشد قابل قبول نیست چرا که عاملان اصلی قتل«فرخنده» در مجازات‌شان تخفیف زیادی رقم خورده و در این صورت عدالت مراعات نخواهد شد.
و احتمال قوی وجود دارد که تغییر نوع مجازات ۴ فرد که متهم هستند مستقیم در قتل فرخنده دست داشتند از اعدام به ٢٠ سال حبس، اعتراضاتی را هم در پی داشته باشد به دلیل اینکه محکمه استیناف واضح نکرده است که روی کدام اسناد و ثبوت در نوع مجازات این متهمان تخفیف آورده است.
کاربران شبکه‌های اجتماعی و برخی از روزنامه‌ها در افغانستان مطرح کردند که احتمالن عاملان قتل «فرخنده» پشتوانه سیاسی و حمایتکنندهگان قوی مالی داشته باشند که توانستند بدون استثنا مطابق فیصله محکمه استناف پایتخت افغانستان از عدام نجات یابند.
«جمشیدی» نیز می‌افزاید: که دخالت‌های برای کاهش مجازات عاملان قتل «فرخنده» صورت گرفته و حادثه‌ای که از ابتدا رسانه‌ای و علنی شد تا پایان محکمه ابتدایی؛ دومین محکمه آن حتا بدون اطلاع خانواده مقتول برگزار شده است.
«شریفه شهاب» فعال مدنی می‌گوید: انگیزه برگزاری محکمه استیناف عاملان قتل «فرخنده» به صورت غیر علنی و ناعادلانه ارگان‌های عدلی وقضای کشور را زیر سوال برده به دلیلی‌که فیصله علنی محکمه ابتدایی – که در آن شواهد و ثبوت جمع‌آوری شده و در مقابل رسانه‌ها بیان گردید- را نفی کرده بی آن‌که دلیل واضح و محکمی برای ثبوت تصمیم خود ارائه دهد.
او تاکید دارد که پشت این قضیه دست‌های کار می کند تا متهمان مجازاتی را که مطابق قانون مستحق می شوند؛ شامل نگردند.
او به جواب این پرسش که چرا باید افرادی‌که «فرخنده» را به قتل رسانده‌اند از طرف افرادی یا گروهای پشتیبانی شوند؟ بیان کرد: که حتمال آن وجود دارد قتل «فرخنده ملکزی» از قبل سازماندهی شده بوده باشد. وی همچنان می‌گوید: احتمال آن وجود دارد که مقتول قصد افشاگری از اعمالی را داشته که در داخل یک زیارت شکل می‌گرفته چنانچه پولیس و امنیت ملی، در جریان تحقیق از داخل و اطراف زیارتی که «فرخنده» در نزدیکی‌اش کشته شد به چیزهای دست یافتند که حکایت از انجام اعمالی با جنبه‌های اخلاقی داشت.
«حبیب‌اله حبیبی» یک تن روزنامه‌نگار در افغانستان هم در پیوند به تاثیرگذاری رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در بخش انعکاس موضوعات مرتبط به قتل«فرخنده» حکومت را تحت تاثیر قرارداد تا این مسئله را بگونه سریع پیگیری کند او اما می‌گوید: فشارهای رسانه‌ای سبب شد تا ارگان‌های قضایی در کوتاه مدت تحقیقات خود را انجام دهند و تصمیم عجولانه در پیوند به قضیه بگیرند.
اما رییس امورزنان هرات مخالف این دیدگاه است وی ابراز می‌دارد که «فرخنده» در مقابل چشم ده‌ها تن از سوی مردان خشمگین کشته شد و باید عامل اصلی قتل وی شناسی شده مطابق قانون مجازات گردد نه آن‌که از مجازاتش کاسته شود؛ «جمشیدی» می‌گوید: تیم حقیقت‌یاب زمان کافی در اختیار داشتند و نتیجه کارشان هم در محکمه ابتدایی ارئه شده و بیش از این نیاز به زمان بخاطر تصمیم‌گیری نبوده است.
حبیب‌اله حبیبی
خانواده«فرخنده» از فیصله محکمه استیناف ناراضی هستند و تاکید دارند تا عدالت جاری نشود خاموش نخواهند نشست.
«نجیب‌اله ملکزی» برادر «فرخنده» به رادیو کوچه گفت: او و خانواده وی از برگزاری محکمه استیناف عاملان قتل خواهرش اطلاعی نداشتند و فیصله این محکمه را از طریق رسانه‌ها شنیدند که برای آنان قابل قبول نیست.
او افزود: تصمیم محکمه استیناف و رونما شدن کاهش در مجازات عاملان اصلی قتل«فرخنده» برای آنان پرسش برانگیز است.
«نجیب‌اله ملکزی» می‌گوید: آنان اعتراض خود در رابطه به فیصله پشت درهای بسته محکمه استیناف و عدم ارائه دلیل موثق از سوی این ارگان مبنی بر تصمیمی که در پیوند به پرونده متهمان قتل خواهر وی گرفته است را به «محمد اشرف غنی» رییس جمهور کشور رسانده‌اند و رییس جمهور وعده سپرده که در این مورد عدالت جاری خواهد شد.
«شریفه شهاب» یک تن از فعالان مدنی می‌گوید: در صورتی‌که خانواده «فرخنده» در محکمه حاضر می‌بودند اعتماد به این فیصله و حصول قناعت آنان را سبب می‌شد و در هر صورت باید درجریان هردو محکمه ابتدایی و استیناف حضور می داشتند.
همچنان گفت:قوه قضایه با وجودی‌که خانواده مقتول را در جریان محاکمه عاملان قتل وی قرار نداده حمایتی هم از حق آنان نکرده است.
اما نقش رسانه‌ها پیش از برگزاری محکمه تمیز و در جریان آن چه خواهد بود؟
«حبیب‌اله حبیبی» روزنامه‌نگار می گوید: شفافیت این قضیه و قرار دادن عدالت به جایگاه آن بستگی به حرکت متحدانه رسانه‌ها، فعالان مدنی و خانواده «فرخنده» دارد.
وی معتقد است که اگر رسانه‌ها باری دیگر پوشش گسترده و بی‌طرفانه از جریان این پرونده داشته باشند حتا در صورتی‌که عاملان قتل «فرخنده ملکزی» پشتیبانه‌مالی وسیاسی هم داشته باشند کارساز نخواهد بود و حق به حق‌دار آن خواهد رسید.
«محبوبه جمشیدی» می‌گوید: در این وهله زمانی می‌طلبد تا فعالان مدنی، رسانه‌ها و خانواده فرخنده با استفاده از راه‌های قانونی اعتراض خود نسبت به فیصله محکمه استیناف را اعلام کنند.
در همین حال «شریفه شهاب» ابراز نگرانی می‌کند که اگر فیصله محکمه تمیز هم نتواند قناعت مردم را در پیوند به این قضیه فراهم آورد، محکمه صحرایی در کشور جایگاه قوی‌تری یابد و روزانه ده‌ها تن به سرنوشت «فرخنده» مواجه شوند.
«فرخنده ملکزی» در ٢٨ حوت (اسفند) ١٣٩٣ ه.ش در نزدیکی زیارت«شاه دو شمشیره» شهر کابل از سوی مردان خشمگین به اتهام سوختاندن قرآن کریم با مشت، لگد، و پرتاب سنگ وی را کشتند و بعد از آن جسد وی را آتش زدند.
محکمه ابتدایی شهر کابل ۴ تن از عاملان قتل وی را به عدام محکوم کرد که محکمه استیناف این فیصله را به ٢٠ سال حبس تغییر داد.
حال علاوه بر خانواده «فرخنده» فعالان مدنی و حامیان حقوق زن خواهان تجدید نظر محکمه تمیز بر فیصله محکمه استیناف هستند.
اما با وجود مطرح شدن بحث پشتیبانی سیاسی و مالی از عاملان قتل این دختر ٢٧ ساله و اعتراضات خانواده او و حامیان حقوق زن در افغانستان؛ اینکه فیصله محکمه تمیز در پیوند به این قضیه چه خواهد بود؟ باید منتظر ماند.
بیشتر بخوانید
حکم زندان برای یازده افسر و مامور پلیس کابل به جرم غفلت در نجات فرخنده
زنان افغان اجازه ندادند مردان جنازه سوخته شده فرخنده را حمل کنند
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
