«رویارویی مدرنیته با مذهب»

مطلب‌هایی که در این بخش تارنمای رادیو کوچه منتشر می‌شود یا انتخاب دبیر روز سایت و یا پیشنهاد دوستان رادیو است که می‌تواند از هر گروه یا دسته و یا مرامی باشد، نظر‌های مطرح شده در این بخش الزامن نظر رادیو کوچه نیست.  اگر نقد و نظری بر نوشته‌های این بخش دارید می‌توانید برای ما ارسال کنید. این مطلب بدون ویرایش رادیو کوچه منتشر شده است.

سامان مردی / از دیگران / رادیو کوچه

جامعه ایرانی ظاهرن به مدرنیته و  خردگرایی غربی آری گفته است ولی در باطن، خود را با مفاهیمی چون خدا و بهشت و گناه و جهنم و ترس و عذاب و پاداش جدا نساخته است.

امروزه ساختمان‌ها و ماشین‌ها و بهداشت و عمران و نحوه زیست عمومی کاملن مدرن شده است و رقابت برای مدرنی‌سازیون داغ و نفس‌گیر است طوری که مذهب و اخلاق و ارزش‌های جهان شمولی که خود به آن باور دارند زیر پا گذاشته می‌شود تا زندگی را به سبک مدرن را بدست آورند .

جامعه ما اساسن مدرنیته را با قطار و ماشین و طیاره و جاده شناخت غافل از این‌که مدرنیته در غرب با شک کردن در مفاهیم و ارزش‌های سنتی و اخلاقی آغاز شد.

مدرنتیه زمانی در غرب آغاز شد که دکارت گفت: من شــک میکنم پـــس هستم .

به این معنا که وجود انسان مدرن را با شک کردن در مفاهیم سنتی و مذهبی و ارتجاعی ممکن می‌ساخت.

ماحصل نقد و نفی مذهب و سنت و خرافات در غرب، صعنت و تکنولوژی و علم و قانون و در نهایت مدرنیته بود، مدرنتیه به معنای کلمه از شک و نفی و نقد مفاهیم سنتی و مذهبی و اخلاقی آغاز می‌شود نه با صنعت و تکنولوژی و تیپ و فشن و ماشین لوکس و غیره.

اما در ایران قضیه کاملن باژگونه است و میل به مدرنتیه جنبه‌ی زیباشناسی و فایده‌گرایانه و سودگرایانه دارد. در ایران ساختمان و ماشین و کالای لوکس نمایان‌گر مدرنیته است.

فرد ایرانی در رویارویی مذهب و مدرنیته دچار تناقض است و مدرنیته را برای رفاه و سود و فخر فروشی می‌خواهد و مذهب را نیز برای روزهای تنگ و شکست و ترس و ناتوانی و پیری می‌طلبد.

مذهب برای مردم پناهگاهی برای خواسته‌های برآورده نشده و سرکوب شده آن‌ها است و آن‌جا که نمی‌توان با خرد و عقل‌گرایی کاستی‌ها را رفع کرد مذهب پررنگ‌تر می‌شود و فردی که ظاهرن مدرن به نظر می‌آید را به زانو و گریه زاری درمی‌آورد.

غافل از این‌که اگر در ایران مدرنیته رشد طبیعی خود را سپری می‌کرد دچار چنین بحرانی نمی‌شد، مدرنیته نخست با طغیان و عصیان و چیره شدن بر ترس و عذابی که مذهب در آن وعده داده است شکل می‌گیرد.

مدرنیته نخست با دگردیسی فکری و وجودی فرد شکل می‌گیرد نه با دگردیسی اشیا و کالا. اما اکنون با وجود نفی پوسته‌ی سنتی و مذهبی هم چنان تفکر و اخلاق مذهبی در جامعه پابرجاست.

هر پدیده‌ای که روال طبیعی خود را در جامعه طی نکند نارس متولد خواهد شد و اکنون شاهد نارس متولد شدن مدرنیته در جامعه‌ی ایرانی هستیم.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»