محبوبه / رادیو کوچه
mahboobeh@koochehmail.com
سی‌ام می برابر با سال‌روز درگذشت «فرانسوا ولتر» فیلسوف و نویسنده مشهور فرانسوی است که در 21 نوامبر 1694 میلادی در پاریس به دنیا آمد و در سال 1778 میلادی درگذشت. آثار مهم بسیاری از ولتر به یادگار مانده است که دو اثر «فرهنگ فلسفی» و «کاندید» او معروف‌تر از دیگر آثار اوست.
«وای به روزی که نظام قضایی یک کشور ضعیف و نفوذپذیر باشد و یا تضعیف شود.»
«فرانسوا ماری آروئه» معروف به «ولتر»، در 21 نوامبر 1694میلادی در «پاریس» به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در مدرسه «لویی کبیر» به پایان رساند و مدتی به شاگردی یکی از قضات دادگستری فرانسه درآمد. پس از چندی نیز جایزه آکادمی فرانسه به او داده شد.
والتر ذوق ادبی خود را در سرودن طنزی علیه برخی مقامات حکومت به کار گرفت و به همین علت به زندان افتاد، هرچند وی پس از یازده ماه زندان بر اثر کوشش دوستانش آزاد شد، اما در استحکام و مقاومت روحی وی خللی ایجاد نشد و باز کار خود را شروع کرد و در نتیجه برای بار دوم به زندان افتاد. با این حال آزادی وی از زندان برابر با تبعید او به مدت سه سال از فرانسه به انگلستان شد.
در انگلستان پس از مطالعه و آشنایى با برخی متفکران، در گوشهای به انتشار آثار خود پرداخت. ولتر در آثار خود، انسان را به تامل و تردید و سنجش میکشاند. وی پس از بازگشت به پاریس، تراژدی «بروتوس» را نوشت و بعد از چند سال نمایش‌نامه «سمیرامیس» را به قصد رقابت با «کره بیون» به رشته تحریر درآورد.
ولتر بیش از هر کس دیگر از آزادی اندیشه و بیان و تحمل دیگران دفاع کرده است. او می‌گوید که بدون آزادی اندیشه و بیان، انسان بدون روح و روان است و زندگانی‌اش جسمانی (مانند سایر جان‌داران) خواهد بود.
ولتر در باره نظام‌های سلطنتی و جمهوری می‌گوید: «خوبی نظام به رییس آن بستگی دارد نه به نوع آن. نظام‌های جمهوری اگر رییس و مسوول خوب نداشته باشند از نظام‌های سلطنتی بدتر خواهند بود. هر نظام جمهوری به‌طور حتم یک دمکراسی و یا عاری از ظلم نیست.
به نظر ولتر، میزان دمکراسی یک کشور و رعایت حقوق افراد متناسب است با رشد سیاسی مردم و آگاهی آنان از دمکراسی و دل‌سوزی‌شان برای رعایت آن ولتر دمکراسی را از میهن‌دوستی که یک احساس طبیعی (ذاتی) است و در خون هر فرد باید باشد جدا نمی‌داند.
به همان اندازه که اثر قلمش نوربخش است، طنزهایش ویرانگر است. همچنین ایجاز و وضوح، خصوصیتی است که در همه نوشتههای او وجود دارد. مذهب واقعی او تقوایى آمیخته با وجدان و براساس اغماض مذهبی بود. وی به امور ماوراالطبیعه، جز به قدرت الهی به چیزی عقیده نداشت و مذهب کاتولیک را سدی برای تجلی روح بشر میپنداشت.
او که به آزادی اندیشه و بیان و اصول حقوق انسانی پایبند بود، مصلح و پیشوای جامعه و یکی از ارکانی معرفی شد که برای انقلاب فرانسه که یازده سال پس از مرگش به وقوع پیوست، آماده کرد.
شیوه انشا ولتر ممتاز بود. هیچ‌کس روشنتر، زیباتر و صحیحتر از وی به زبان فرانسوی ننوشته است و نه تنها در نثر، بلکه در شعر نیز از ظرافت طبع برخوردار بود و همچنین به عنوان تراژدینویس بزرگ زمان شهرت داشت.
ولتر در سال 1755م ساکن ژنو شد و از آن زمان به بعد، خانه او، کانون علم و ادب اروپا شد. از ولتر آثار متعددی برجای مانده که «فرهنگ فلسفی»، «تاریخ پتر کبیر»، «ساده دل» و «ژول سزار» از آن جمله است.
فرانسوا ولتر سرانجام در 30 می 1778 میلادی به علت خستگی و کار زیاد در 84 سالگی درگذشت. او معتقد بود که بهترین کشور، کشوری است که در آن فقط قانون حکومت کند گرچه تصور میکرد چنین کشوری وجود ندارد.
منبع‌ها:
تقویم تاریخ
راسخون
بانک سخنان بزرگان
ویکی گفتآورد
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
