ثمرسعیدی / رادیوکوچه
samar@koochehmail.com
«سانی بوی ویلیامسون» موزیسین بلوز در چنین روزی (اول ژوئن) در سال ۱۹۴۸ چشم از جهان فروبست. او هنگام مرگ تنها ۳۴ سال سن داشت و در یک کتککاری به قتل رسید.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
این هنرمند با نام اصلی «جان لی کرتیس ویلیامسون»، در نزدیکی شهر جکسون از ایالت تنسی آمریکا بهدنیا آمد. او دورهی موسیقی خود را با سبکی نزدیک به کانتری-بلوز آغاز کرد و در این سبک، آثار ضبط شدهای از وی نیز موجود است. سانی بوی ویلیامسون ۱ مدتی بعد به نواختن هارمونیکا (سازدهنی) روی آورد و از این ساز بهعنوان یکی از سازهای اصلی موسیقی خود استفاده کرد. بدین ترتیب وی توانست از کانتری-بلوز فاصله بگیرد و بلوز مدرنتری را اجرا کند. او در زیرشاخههای کانتری بلوز، شیکاگو بلوز، و همینطور هارمونیکا بلوز به فعالیت موسیقایی مشغول بوده است.
موسیقی بلوز در اوایل قرن بیستم بر پایهی بداههنوازی استوار بود و موزیسینهای این سبک از استعداد بالایی در بداههنوازی برخوردار بودند. آنها اغلب آهنگهایی را مینواختند که خودشان ساخته بودند و البته کمبود امکانات ضبط و همچنین پخش موسیقی، موجب میشد آوازهی این هنرمندان از محدودهی زندگیشان فراتر نرود.
با این وجود اولین آهنگ ضبط شدهی سانی بوی ۱ در سال ۱۹۳۷، با نام «صبح بخیر دخترمدرسهای» موفق شد به فروش نسبتن بالایی دست پیدا کند. سانی بوی ویلیامسون ۱ به همان اندازهای که در میان سیاهان ایالتهای جنوبی آمریکا طرفدار داشت در بین سفیدپوستان و شهرنشینان مناطق غرب آمریکا و شهرهایی مانند دیترویت نیز هوادار پیدا کرده بود. وی خود در شهر شیکاگو زندگی میکرد و موفقیتهایش موجب شد که نام سانی بوی ویلیامسون ۱ برای ۱۰ سال آینده مترادف با نام هارمونیکای بلوز در بین هوادارانش باشد. سبک نواختن هارمونیکای سانی بوی ویلیامسون ۱ تاثیر زیادی را بر نسلی از نوازندگان هارمونیکا گذاشت. افرادی مانند بیلی بوی آرنولد، جونیور ولز، سانی تری، لیدل والتر و از جمله سانی بوی ویلیامسون ۲ از این هنرمند تاثیر گرفتهاند.
گفتنی است که در بین اسطورههای موسیقی بلوز کلاسیک دو نفر با اسم سانی بوی ویلیامسون وجود دارند. نفر اول فردیست که در مورد او صحبت میکنیم یعنی جان لی کرتیس و نفر دوم، احتمالن اندکی شناخته شدهتر است. الک رایس میلر در هلنای آرکانزاس زندگی میکرد و فعالیت خود را در دههی ۴۰ میلادی آغاز کرد و این دقیقن چند سال بعد از معروف شدن سانی بوی ۱ است. او بهخاطر علاقه به سانی بوی ۱ نام سانی بوی ۲ را بر روی خودش گذاشته و خود نیز از اسطورههای سازدهنی بلوز بهشمار میرود که در میانهی دههی ۶۰ میلادی از دنیا رفت و بههمین دلیل اجراهای بیشتر و خصوصن اجراهای تصویری با کیفیت خوب از وی موجود است. اخباری تایید نشده حاکیست که سانی بوی ۱ به استفادهی سانی بوی ۲ از این اسم اعتراض داشت اما نتوانست کاری از پیش ببرد چون در زمان حیات سانی بوی ۱، نفر دوم بهصورت نوازندهای دورهگرد فعالیت میکرد و گاهی نیز در رادیوی هلنا با سازدهنی خود به اجرای برنامهی زنده میپرداخت و تا سال ۱۹۴۸ که سانی بوی ۱ در قید حیات بود هیچ اثر ضبط شدهای را منتشر نکرده بود و از اینرو قانون به این اعتراض توجهی نکرد.
سانی بوی ویلیامسون ۱ در بین همنسلان خود از همه شناخته شدهتر است و آثار او بیشتر شنیده شدهاند. منظور ما از همنسلان وی، بلوزمنهای فعال در دهههای ۳۰ و ۴۰ میلادی هستند. او حتا بر موزیسینهایی که ساز اصلی آنها چیزی غیر از هارمونیکا بوده نیز تاثیر گذاشته و از جملهی این افراد میتوان مادی واترز را نام برد. واترز در سالهای میانی دههی ۴۰ همراه با سانی بوی ویلیامسون ۱ همنوازیهایی را داشته است. سانی بوی ۱ در چنین روزی وقتی از آخرین اجرای خود به خانه برمیگشت در نزاعی که جلوی یک مشروب فروشی در جنوب شهر شیکاگو اتفاق افتاده بود درگیر شد و در اثر ضرباتی که به وی وارد آمد فوت کرد. شاهدان نقل کردهاند که آخرین جملهای که این هنرمند و نوازندهی موسیقی بلوز بر زبان آورد این بود: خدایا مرا ببخش.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»