محبوبه / رادیو کوچه
mahboobeh@koochehmail
هفتم خرداد مصادف با هفدهم ژوین، برابر با سال‌روز درگذشت «ممتاز محل» همسر ایرانی «شاه جهان» از پادشاهان گورکانی هند است. او در سال 1593 میلادی زاده شد، او که همسر دوم شاه‌جهان بود، در هنگام تولد چهاردهمین فرزندش در سال 1631 جان باخت. شاه جهان بنای باشکوه «تاج محل» را برای یادبود وی ساخت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«ارجمند بانو بیگم» ملقب به «ممتاز محل» در پانزدهم آوریل 1593 میلادی زاده شد، او دختر یک ایرانی به نام «عبدالحسن عاصف‌خان» و نوه «میرزا غیاث‌الدین شیرازی» ملقب به «اعتماد الدوله» بود، که با خانواده‌اش در دوره پادشاهی «اکبر»، به هند رفت و در دربار او به کار اشتغال ورزید و در مدت کوتاهی پیش‌رفت کرد و عهده‌دار فعالیت‌های مهمی شد.
پیش‌رفت اعتمادالدوله در دوره فرزند اکبر، «جهانگیر» چنان بود که به عالی‌ترین مقام اداری کشور یعنی به منصب صدارت عظمی دست یافت، و جهانگیر با دختر وی به نام «مهر انسا» ملقب به «نورجهان» ازدواج کرد. «آصف خان» پسر میرزا غیاث و برادر مهر‌النسا نیز به عنوان «سپه‌سالار» انتخاب شد. ملکه نورجهان از قدرت فوق‌العاده‌ای در دربار برخوردار بود و بسیاری از افراد خاندان او در دستگاه سلطنت به کارهای گوناگون اشتغال داشتند.
ارجمند بانو فرزند آصف‌خان و برادرزاده نورجهان، ملکه دربار جهانگیر بود که با شاهزاده «خرم»، فرزند جهانگیر که پسرعمه‌اش بود ازدواج کرد و فرزندانی از او به دنیا آورد. شاهزاده خرم که مورد بی‌مهری مادرش نورجهان واقع شده بود، پس از مرگ جهانگیر تنها با کمک آصف‌خان، پدر زن خود، توانست بر رقبایش پیروز شود و قدرت را به دست آورد. وی پس از نشستن بر تخت سلطنت با نام «شاه‌جهان» شهرت یافت، همسر او نیز به «ممتاز محل» ملقب شد.
شاه‌جهان و ممتازمحل در سال ۱۶۱۲ میلادی ازدواج کردند و ۱۸ سال با یک‌دیگر زندگی کردند و ثمره این ازدواج ۱۴ فرزند بود که هفت فرزند آن‌ها زنده ماندند و بزرگ شدند.
گفته‌اند شاه جهان همسرش، ممتاز محل را بسیار دوست داشت و در همه سفرها حتا سفرهای جنگی نیز او را به هم‌راه خود می‌برد. در یکی از این سفرهای جنگی که تقریبن یک سال پس از به سلطنت رسیدن شاه جهان روی داد و او برای سرکوبی حاکمی افغانی عازم شده بود، ارجمند بانو را با وجود باردار بودن، هم‌راه خود برده بود.
هنگام جنگ با سپاه دشمن پادشاه شنید که همسرش در هنگام وضع حمل دچار کسالت سختی شده است و امیدی به زنده ماندنش نیست، به همین سبب سریع خود را به نزد همسرش رساند و از او خواست که هر چه در دل دارد به او بگوید.
ممتاز محل هنگام مرگ از شوهرش درخواست کرد که پس از وی زنی نگیرد و برای او مقبره‌ای بسازد که با آن نام وی جاوید بماند.
و در هفتم ژوین 1631 میلادی بعداز زایمان در سن 38 سالگی درگذشت، و شاه‌جهان هر دو وصیت را به دل و جان قبول کرد.
نوشته‌اند که شدت علاقه‌مندی شاه‌جهان به همسرش چنان بود که تمامی موی سر شاه جهان در چند ماه بعد از فوت همسرش سفید شد. او وصیت ممتاز محل را مد نظر داشت و چنان که نوشته‌اند در مدت زندگی خود پس از فوت همسرش که نزدیک به سی و شش سال بود ازدواج نکرد و در این مدت دخترش، «جهان آرا» از او نگه‌داری می‌کرد.
شاه‌جهان وصیت دوم همسرش ممتاز محل را نیز مورد توجه قرار داد و در همان سال دستور داد آرام‌گاهی برای او ساخته شود. بنای باشکوه آرام‌گاه در زمینی وسیع در کنار رودخانه «یامونا» یا «جمنا» شروع شد و ساخت آن هفده سال به طول انجامید تا سرانجام طی مراسمی خاتمه بنای مجموعه تاج محل اعلام شد.
بنای تاج محل یکی از بهترین نمونه‌های معماری کشور هندوستان است که تاثیر معماری و فرهنگ ایرانی در آن کامل هویداست. که در سال ۲۰۰۷ میلادی به عنوان یکی از «عجایب هفت‌گانه» جدید برگزیده شد.
منبع:
ویکی‌پدیا
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
