حمید جعفری / رادیوکوچه
……………………………………
همه چیز از اون روزی آغاز شد که تصمیم گرفتم به مناسبت پایان سعدی‌نامه، ویژه برنامه‌ای برای شما شنوندگان تهیه کنم. این تصمیم رو با چند تن از دوستان در میان گذاشتم و در آخر قرار شد تعدادی از فعالین وبلاگ‌نویسی و هم‌چنین گوگل ریدر یا به اصطلاح گودر در کافه‌ای جمع بشوند و هر کدام به فراخور حال غزلی از سعدی را بخونند.
………………………………………
«سعدی در قصه‌های کوتاه بالاترین و برترین اندیشه خود را بیان می‌کند و می‌دانیم مواردی باعث شده که در وجود سعدی این خلاقیت هنری به وجود آید. نخستین زمینه‌ای که باعث قصه‌گویی سعدی می‌شود گلستان و بوستان است که ۹۰ درصد حکایات آن کوتاه است.
………………………………………
باید به این نکته توجه داشت که سعدی در ۸۰۰ سال پیش می‌زیست و با معیارها، هنجارها و قواعد روزگار خودش زندگی می‌کرد. ممکن است بعضی از آموزه‌های زمانه‌ی او مورد قبول ما نباشد. اگر ما روش زندگی مردمان هم عصر او را نمی‌پسندیم، سعدی چه گناهی دارد؟
………………………………………
«برگسون» رساله کوچکی به نام «خنده» دارد. او می‌گوید که این عالم وجودی که در آن هستیم دارای دینامیسمی است. به سخن دیگر، نظم حرکتی دارد. اگر چیزی از این مدار حرکت خارج بشود، برای ما مضحک جلوه خواهد کرد.
………………………………………
«سهم سعدی در تکوین شعرغنایی فارسی»
حکایتی نقل می‌کنند که راوی آن معلوم نیست، اما به گمان بسیار، باید از «فرصت‌‌الدوله شیرازی» باشد. می‌گویند که شبی از شب‌های زمستان، قاآنی، فرصت الدوله و فروغی بسطامی و چند تن از هنرمندان نوازنده و خواننده، در منزل وصال شیرازی گرد آمده بودند.
…………………………………….
«ظهور سعدی حادثه‌ای مهم در فرهنگ فارس است اما این حادثه زاییده فرهنگ و تفکر ایرانی است. سعدی در سخنش قرینه‌هایی نشان می‌دهد که روشن می‌سازد که او از آغاز با فرهنگ ایرانی آشنایی داشته است. معلم او در این راه، بی‌گمان، فردوسی است.
…………………………………..
«هنر سعدی دو بخش مهم دارد. یکی بعد آموزگاری و معلمی اوست و دیگری پرداختن به مقوله‌ی ژرف عشق. بزرگ‌ترین آموزه‌ی سعدی برای دنیای امروز هم عشق است. ما به چنان عشقی که او بازگو می‌کند، سخت نیازمندیم. عشقی که از نگاه سعدی مطرح می‌شود دلیل خلقت و اساس هستی است.
…………………………………..
«سعدی یک عارف است. یعنی کسی است که در آثارش، در راه شناخت خود و شناخت انسان گام برداشته است. او مجموعه‌ای است از عقل ابن‌سینایی، ذوق روزبهانی، تجارب شهودی خودش و عوامل زمانی و مکانی. این مجموعه، عرفان سعدی را می‌سازد.
………………………………….
«شگردهای زبانی سعدی در گلستان»
«بی‌شک نثر گلستان یکی از شاهکارهای زبان فارسی است که ابعاد گوناگون زیبایی‌‌شناختی نثر را می‌توان در آن دریافت. سعدی در این اثر گران‌سنگ خود از تقارن‌ها و تناسب‌های زبانی و بیانی، آرایه‌ها و عناصر ادبی، وزن عروضی، تناسب‌های کلامی و… به نحو شایسته‌ای استفاده کرده است.
………………………………..
همه کس می‌داند که شیخ اجل «سعدی شیرازی» گذشته از قصاید و غزلیات بی‌نظیری که از خود به یادگار گذاشته است دو کتاب یکی به نثر موسوم به «گلستان» و یکی به نظم معروف به «بوستان» به نگارش در آورده است که شاید بتوان گفت که نه تنها در زبان فارسی بلکه در هیچ زبانی از جهت فصاحت و بلاغت و روانی و زیبایی و دل‌ربایی و حکمت و معرفت مثل و مانند ندارد.
…………………………………
«گفت‌وگو و گفتمان در آثار سعدی»
«سعدی هنوز هم در فرهنگ ما جاری است و در زیر ساخت‌های فرهنگی و اجتماعی ما وجود دارد. برای سعدی نمی‌توان انتهایی شناخت. اما مهم است که برای فهم آثار او فرامتن‌ها را بشناسیم. پس باید شکلی از دیالوگ‌ها را انتخاب کنیم و فن و مهارت فرامتن را در آثار او مطالعه کنیم تا به شناخت گونه‌هایی از کار سعدی برسیم. حکایت‌های بوستان سعدی پر از گفتار و گفت‌وگوست.
…………………………………
سعدی سه اثر بزرگ دارد: گلستان، بوستان و غزلیات. او در «گلستان» اوضاع روزگارش را، چنان که بوده، نقد می‌کند. در «بوستان» سخن از آرمان‌شهر می‌گوید. اما غزل‌های او در خدمت آرمان‌شهر اوست. در آن آرمان‌شهر، قرار است همه‌چیز به‌سامان و در جای خود باشد و از غم و ظلم نشانی نبینیم.
………………………………….
«بازتاب اندیشه‌های مدیریتی در آثار سعدی»
بزرگانی همانند «سعدی» را باید فراتر از یک شاعر دانست و باید در شمار خردمندان یک جامعه فرض کرد. آن‌ها اندیشمندانی هستند که کوشیده‌اند با ارایه راه و رسم‌ها، تعالیمی را به ما عرضه کنند تا بهتر زندگی کنیم.
…………………………………..
روز پنج‌شنبه دوم اردیبهشت ماه، همایش یک‌روزه «سعدی در غزل» با حضور جمعی از پژوهش‌گران در محل شهر کتاب مرکزی تهران برگزار شد.
……………………………………
«ترسیم هندسی غزلیات سعدی به‌سان مثلث»
اگر بخواهیم غزلیات سعدی را ترسیم هندسی کنیم، به باور من، مثلثی را باید در نظر بگیریم که سه ضلع دارد. هر یک از اضلاع این مثلث گویای یک شاخص و عنصر اصلی در غزلیات سعدی است. تلفیق این عناصر، غزل روان و دل‌نشین سعدی را می‌آفریند.
……………………………………..
«سعدیا، چون تو کجا نادره گفتاری هست»
شعر فارسی علاوه بر قالب‌های زیبایی چون غزل، مثنوی و قصیده قالب‌های متنوع دیگری نیز دارد که مسمط، یکی از آن‌هاست که پنج مصرعی آن «مسمط مخمس» و شش مصرعی آن «مسمط مسدس» نام دارد.
……………………………………..
قرن ششم و هفتم هجری ، دوره‌ی عجیبی برای سرزمین پهناور ایران است. از لحاظ تاریخی، خاک ایران در سیطره‌ی اسبان مغول و تاتار به یغما می‌رود. در شرایطی که شهرهایی چون نیشابور، ویران می‌شود و به فرمان مغولان بر ویرانه‌های آن آب انداخته می‌شود تا حتا اثری از جانوران هم به جای نماند، بزرگان ادبیات پارسی یک به یک شاهکارهای خود را ارایه می‌کنند.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
