محبوبه / رادیو کوچه
mahboobeh@koochehmail.com
دهم ژوین مصادف با بیستم خرداد و برابر با روز جهانی «صنایع دستی» است. صنایع دستی، صنعتی است که حاصل روح ملت‌ها و آیین فرهنگ ملی کشورهاست که به سادگی با رجوع به آمار صنایع دستی هر کشور به روحیه مردم آن کشور می‌توان پی برد، بنابراین صنایع دستی تنها یک کالا برای مبادله نیست بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی‌های اقوام از طریق این کالا مبادله می‌شود و نوعی ارتباط را ایجاد می‌کند.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
صنایع دستی به مجموعه‌ای از هنرها و صنایع اطلاق می‌شود که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه‌ی بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی محصولاتی ساخته می‌شود که در هر واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعت‌گر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل، وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه‌ای است.
صنایع دستی پس از جنگ جهانی دوم با محتوای هنری و فرهنگی مورد توجه کشورهای پیش‌رفته قرار گرفت و در دهم ژوین برابر با بیستم خرداد سال ۱۹۶۴ میلادی، نخستین کنگره‌ی جهانی با شرکت مسوولان اجرایی استادان دانشگاه، هنرمندان و صنعت‌گران بیش از چهل کشور جهان در نیویورک برگزار شد که در قطع‌نامه‌ی پایانی این کنگره، تاسیس شورای جهانی صنایع دستی به عنوان نهاد وابسته به یونسکو تصویب شد.
با تاسیس سازمان ملل متحد، محافظت از میراث‌های فرهنگی بشری بر عهده «یونسکو» یا «سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی» ملل متحد گذاشته شده است. که از سال ۱۹۶۴ میلادی با تاسیس «شورای جهانی صنایع دستی»، در قالب یکی از ارگان‌های وابسته به یونسکو، صنایع دستی و سنتی به صورت بخشی از حیات فرهنگی، اقتصادی ملل مورد توجه قرار گرفت.
ایران نیز از سال ۱۳۴۷ برابر با سال ۱۹۶۸ میلادی توسط سازمان صنایع دستی ایران به عضویت شورای جهانی صنایع دستی و به تبع آسیایی بودن، به عضویت مجمع آسیا و اقیانوسیه درآمد.
در سال‌های اول شورای جهانی صنایع دستی با شمار محدودی از اعضا کار خود را آغاز کرد و در حال حاضر، ۹۰ کشور جهان را تحت پوشش دارد. دبیرخانه آن در شهر «آمستردام» کشور هلند قرار دارد. مهم‌ترین هدف‌هایی که این شورا، به عنوان یک ارگان غیر انتفاعی غیردولتی قایل شده است عبارت است از:
1: تشویق، کمک و راه‌نمایی صنعت‌گران دستی و هم‌چنین بالا بردن سطح اطلاعات تخصصی و حرفه‌ای آن‌ها با توجه به زمینه‌های متفاوت فرهنگی موجود در هر یک از کشورهای عضو.
2: حفظ و تقویت صنایع دستی و تجلی آن به صورت رکن عمده‌ای از حیات فرهنگی ملت‌ها.
3: ایجاد هم‌بستگی میان صنعت‌گران دستی سراسر جهان.
و این‌که از هر کشور تنها یک سازمان می‌تواند به عنوان نماینده صنعت‌گران آن کشور، به عضویت شورا درآید و سازمان صنایع دستی ایران نیز از سال ۱۳۴۷ به عنوان ارگان مسوول متولی صنایع دستی کشور به عضویت شورای جهانی صنایع دستی درآمده است.
صنایع دستی در ایران از تنوع بسیار برخوردار است و به این علت صنایع متنوع آن به صورت دسته‌بندی شده معرفی می‌شود که نام این دسته محصولات به این ترتیب است: «نساجی سنتی»، «بافته‌های داری و زیراندازها»، «پوشاک سنتی»، «رودوزی‌های سنتی»، «چاپ‌های سنتی»، «سفال، سرامیک و کاشی سنتی»، «صنایع دستی مستظرفه»، «صنایع دستی چرمی»، «هنرهای دستی وابسته به معماری»، «صنایع دستی فلزی»، «صنایع دستی چوبی»، «صنایع دستی دریایی»، «صنایع دستی سنگی» و «پیشه‌های سنتی وابسته به صنایع دستی».
در روز شانزدهم خرداد 1389، «تهمینه دانیالی» معاون صنایع دستی در گفت‌وگویی گفت: «به مناسبت روز جهانی صنایع دستی امسال از 17 تا 24 خردادماه برنامه‌های متنوعی ازجمله برپایی نمایشگاه بزرگ صنایع دستی در کاروان‌سرای تاریخی خانات در چهارراه مولوی تهران برگزار خواهد شد.»
وی افزود: «در این نمایشگاه بزرگ هنرمندان و صنعت‌گران از 30 استان کشور در 200 غرفه به عرضه و فروش تولیدات خود می‌پردازند و به صورت کارگاهی چگونگی مراحل تولید محصولات خود را به نمایش می‌گذارند.»
دانیالی با بیان این‌که اجرای موسیقی محلی یکی دیگر از برنامه‌های استان‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه است، گفت: «موسیقی اقوام و آیین‌ها و رسوم به منظور آشنا کردن عموم مردم با این آیین‌ها و نمایش آن‌ها به‌عنوان بخشی از جاذبه‌های تاریخی هر استان در این نمایشگاه اجرا می‌شود.»
وی گفت: «هر کدام از روزهای هفته صنایع دستی با نام خاصی تعریف شده است و در هر روز در قالب همان نام‌گذاری نشست‌های تخصصی درحوزه صنایع دستی برگزار می شود.»
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
