بی‌بی‌سی
جشنواره سینمایی ونیز که قدیمی ترین جشنواره سینمایی دنیاست در سال ۱۹۳۲ بنیان گذاری شد. بنیان گذار جشنواره یک کنت ایتالیایی به نام «جوزپه ولپی دی میزوراتا» (Giuseppe Volpi di Misurata) بود که در آن زمان ریاست دوسالانه هنری ونیز را برعهده داشت.
جشنواره در ابتدا با نام «نمایشگاه جهانی هنر سینماتوگرافی» کار خود را آغاز کرد.
جشنواره در جزیره لیدو شهر ونیز برگزار می شود. لیدو یا ساحل ونیز که در حالت عادی حدود بیست هزار نفر جمعیت دارد از روزهای اواخر ماه اوت تا اواسط ماه سپتامبر به مرکز توجه تمام اهالی سینما از سراسر دنیا تبدیل می شود.
این جشنواره که در آن زمان در نوع خود بدیع و بسیار تازه بود توانست توجه محافل سینمایی و هنری دنیا را به زودی به خود جلب کند و حمایت‌های فراوانی را به دست آورد. جشنواره ابتدا در هتل قدیمی اکسلسیور در جزیره لیدو برگزار می شد و در آغاز کارش جنبه رقابتی نداشت و فقط فیلم ها به جمعیت مشتاق معرفی و نشان داده می شدند.
اندکی پس از آغاز به کار جشنواره چنان توجه‌ها و میزان استقبال از آن زیاد شد که دیگر هتل اکسلسیور قادر به میزبانی چنین رویدادی نبود. بنابراین لازم شد تا ساختمانی مستقل برای آن ساخته شود. در فاصله سالهای ۱۹۳۷ تا ۳۸ ساختمانی به نام «کاخ سینما» ساخته شد.
اما جشنواره چند سالی نیز به دلیل حوادث سیاسی تعطیل بوده است؛ از جمله در خلال جنگ جهانی دوم . در سالهای ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۲ جشنواره جنبه فراگیر و جهانی خود را از دست داد و تنها به محل نمایش فیلم‌های عمدتن ایدئولوژیک ایتالیایی و آلمانی همراه با تبلیغ فاشیسم و نازیسم تبدیل شد. پس از جنگ جشنواره توانست دوباره موقعیت گذشته خود را بازسازی کند.
نماد جشنواره و هم چنین اصلی ترین جایزه آن شیری است طلایی. شیر نمادی از سن مارکو یا مرقس مقدس، یکی از انجیل نویسان چهارگانه است.
بقایای جسد مرقس یا مارکو که بنا بر روایاتی در مصر کشته شده بود، در قرن نهم میلادی توسط دو تاجر ونیزی مخفیانه به ونیز آورده می‌شود و سپس در محل دفن آن در ونیز کلیسایی ساخته می‌شود که امروز نیز اصلی ترین کلیسای این شهر است و به نام کلیسای سن مارکو شهرت دارد. از این رو شیر به نمادی از شهر ونیز هم تبدیل شده است. در گذشته نیز شیر نمادی از جمهوری ونیز بوده است.
در حال حاضر شصت و پنج شیر طلایی بزرگ بالدار در سراسر جزیره لیدو به چشم می خوردند. در واقع این شیرها نماد جایزه شصت و پنج برنده سالهای گذشته این جشنواره هستند.
در ده روز جشنواره تعداد زیادی فیلم برای به دست آوردن شیرطلایی جشنواره ونیز با هم به رقابت می پردازند. لازم به یادآوری است که به جز جایزه شیر طلایی (جایزه اصلی جشنواره ونیز) که برای بهترین فیلم در نظر گرفته شده جشنواره ونیز جوایز دیگری هم دارد.
جایزه شیر نقره‌ای نیز در برخی دوره‌ها به دومین فیلم برتر اهدا شده و می‌شود. شیر نقره‌ای هم چنین به نخستین فیلم، فیلم‌های کوتاه و بهترین کارگردانی نیز تعلق می‌گیرد.
جایزه دیگر جشنواره جایزه ویژه هیئت داوران است.
جام ولپی، جایزه‌ای است که جشنواره فیلم ونیز به برترین هنرپیشه مرد و زن اهدا می‌کند.
جوایز اوسلای طلایی (Osella) نیز می‌تواند به کارگردانی، فیلمنامه ، فیلم برداری، طراحی صحنه، موسیقی و سایر جنبه‌های فنی یک فیلم اهدا شود.
از جوایز دیگری که در جشنواره اهدا می شود می توان به جایزه “مارچلو ماستریانی” اشاره کرد که به یاد این هنرپیشه بزرگ ایتالیایی از سال ۱۹۹۸ به یک هنرپیشه از این کشور داده می‌شود.
شهرداری ونیز همه ساله میزبان صدها نفر از علاقه مندان و دست اندرکاران سینما از سراسر جهان است. کارگردانان، ستارگان سینما و به ویژه هالیود، تهیه کنندگان و تولیدکنندگان فیلم، منتقدان و روزنامه نگاران بخش اعظم این میهمانان را تشکیل می دهند.
در دوره برگزاری جشنواره تدابیر شدید امنیتی در جزیره لیدو وجود دارد و حضور نیروهای امنیتی و پلیس ایتالیا در محل برگزاری جشنواره به شدت محسوس است.
در محوطه برگزاری محل جشنواره از اولین ساعات روز تا پاسی از نیمه شب بحث های داغ سینمایی و گاه حتی سیاسی، نقد و بررسی فیلم، میهمانی های کوچک و بزرگ کارگردانان و تهیه کنندگان، صف های طولانی در مقابل سینماها همه و همه ده روز پر هیاهو برای ساکنان جزیره کوچک لیدو به ارمغان می آورد.
به طور معمول کارگردانان بعد از نمایش رسمی فیلم و یا حتی بعد از نمایشی که برای اهالی رسانه برگزار می شود ضیافتی ترتیب می دهند. بعضی معتقدند، گاهی هدف از این ضیافت ها آن است که ببینند واکنش ها نسبت به فیلم اکران شده چه بوده است.
علاقه مندان و شیفتگان سینما،به ویژه جوانان و نوجوانان، ساعت ها در کنار فرش قرمز در انتظار می نشینند تا کارگردانان، بازیگران و دیگر عوامل فیلم های راه یافته به ونیز از آن عبور کنند و وارد کاخ جشنواره شوند.
اگر پای ستارگان هالیوود در میان باشد این انتظار گاهی ساعت های طولانی به درازه می کشد.
ساختمان کازینوی جزیره لیدو هم در اختیار خبرنگاران و منتقدان قرار دارد. صدها خبر در روز از این ساختمان توسط خبرنگاران به اقصی نقاط جهان صادر می شود.
از اولین ساعات شروع جشنواره به مدت ده روز بازار گمانه زنی و حتی شایعه درباره فیلمی که قرار است در اختتامیه جشنواره شیر طلایی ونیز را به دست آورد داغ است و منتقدان و اهالی رسانه ها بعد از نمایش هر فیلم در کافه ها، بارها و رستوران های اطراف می نشینند و به بحث و گفت و گو درباره فیلم ها می پردازند.
البته در این میان تهیه کنندگان هم بیکار نمی نشینند و برای فروش فیلم ها و اکران آنها در کشورهای مختلف به دنبال مشتری می گردند.
در هر حال آنچه مسلم است نه تنها بازار فیلم و سینما در ده روز جشنواره در جزیره لیدو داغ است که بازار کسبه این جزیره هم پررونق است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
