احمد شاه مسعود، فرزند دوست محمد، در ماه سپتامبر سال ۱۹۵۳ در ولسوالی پنجشیر در شمال کابل زاده شد. پدر مسعود از افسران نظامی افغانستان در دوره ظاهر شاه بود.
مسعود آموزش‌های ابتدایی را در مرکز ولایت پنجشیر است آغاز کرد و زمانی که پدرش به ماموریت در ولایت هرات منتقل شد، مسعود نیز به ادامه آموزش در آنجا پرداخت و تا سطح متوسطه در هرات تحصیل کرد.
وی در جریان تحصیل در موسسه پلی‌تکنیک کابل، با فعالان سیاسی مخالف دولت داود خان آشنا شد، یک بار در جریان این فعالیت‌ها دستگیر شد و در سال ۱۹۷۴ به پاکستان رفت.
با تشکیل حکومت کمونیستی در افغانستان و اشغال این کشور توسط ارتش شوروی سابق در اواخر دهه هفتاد میلادی، احمد شاه مسعود از فرماندهان پیشتاز گروههای چریکی مخالف رژیمهای وقت بود که در زادگاهش، دره پنجشیر، مبارزات مسلحانه خود را آغاز کرد.
در جریان ده سال حضور ارتش شوروی در افغانستان و دوره چهار ساله پس از آن، که دولت تحت حمایت شوروی در افغانستان بر سر قدرت بود، دره پنجشیر تنها منطقه غیرقابل نفوذ برای نیروهای اشغالگر و سربازان دولتی به شمار می‌رفت.
این مقاومت درازمدت، از احمد شاه مسعود چهره‌ای مطرح در میان رهبران و فرماندهان مجاهدین ساخت و او را به «شیر پنجشیر» معروف کرد. در سال ۱۹۹۱ میلادی، زمانی که دکتر نجیب اله، آخرین رییس دولت کمونیستی افغانستان پذیرفت که قدرت را به گروههای مجاهدین واگذار کند، مسعود نیز به همراه نیروهای تحت امرش وارد پایتخت شد.
این فرمانده تاجیک تبار، در طول حکومت چهار ساله مجاهدین، وزیر دفاع دولت برهان‌الدین‌ربانی و از طرف‌های اصلی در جنگ‌های داخلی کابل بود که به کشته شدن هزاران تن و ویرانی بخش بزرگی از پایتخت انجامید.
دیگر گروههای اصلی درگیر در این جنگها، نیروهای تحت امر حزب اسلامی گلبدین حکمتیار، شبه نظامیان تحت امر ژنرال عبدالرشید دوستم و نیروهای حزب وحدت اسلامی به رهبری عبدالعلی مزاری بودند.
زمانی که جنگ‌های داخلی مجاهدین، با تسلط شبه نظامیان طالبان بر پایتخت پایان یافت، گروههای مجاهدین که تا پیش از آن با همدیگر می‌جنگیدند، ائتلافی علیه طالبان تشکیل دادند.پس از پیروزی‌های طالبان در شمال افغانستان، فرمانده مسعود از پایگاه سنتی‌اش در دره پنجشیر به مقاومت علیه طالبان به خصوص در مناطق شمال شرق و شمال کابل ادامه داد.
به دنبال شکست نیروهای ژنرال عبدالرشید دوستم در شمال افغانستان، فرمانده مسعود رهبری جبهه متحد مخالف با طالبان را در دست گرفت.دره پنجشیر زادگاه و پایگاه سنتی مسعود، برای طالبان نیز همانند ارتش شوروی، غیرقابل نفوذ باقی ماند.فرمانده احمد شاه مسعود، پس از سال‌ها مقاومت در برابر اشغال کشورش توسط ارتش شوروی سابق و نبرد با گروه طالبان، در نهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی، در اثر انفجار انتحاری دو مرد عرب که خود را خبرنگار معرفی کرده بودند، کشته شد.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»