آرش و آوا / دفتر آمریکا / رادیو کوچه
«کلنل وزیری» فرزند موسا، افسر قزاق، در نهم مهر ماه سال 1265 خورشیدی درتهران چشم به جهان گشود در پانزده سالگی نزد دایی خود حسین‌علی خان، به فرا گرفتن تار پرداخت و به توصیه او، نواختن ویولون را هم آغاز کرد. مدتی هم نزد درویش خان به تعلیم گرفتن تار مشغول شد و از شاگردان ممتاز آقا حسین‌قلی و درویش خان شد.
بخش اول
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
وزیری پس از چندی نزد یاور‌‌آقا خان که سرپرست موزیک نظام بود مقامات موسیقی و «نت» خوانی را یاد گرفت و همین آشنایی با نت بود که او رابرای شناخت موسیقی اروپایی روانه دیار فرنگ کرد و مدت سه سال در پاریس و دو سال در آلمان، «علم هماهنگی» یا «هارمونی» و اصول دیگر موسیقی غرب و خط «نت» را آموخت و با این نوشته‌ها و اندوخته‌های گران‌بها به وطنش ایران بازگشت و برای روشن کردن چراغ خاموش و از کار افتاده موسیقی ایران، با عزم و اراده راسخ و همتی مردانه قد علم کرد و نه تنها به موسیقی مرده و از میان رفته ایران جان داد، بلکه تا آن‌جا که از قدرت یک فرد عادی خارج است آن را پرورش داد و بزرگ کرد.
به‌همین جهت تمام موسیقی‌دانان ایران با یکدیگر هم‌عقیده‌اند که استاد علی‌نقی خان وزیری را باید پدر موسیقی جدید ایرانی دانست که گذشته از حقوق پدری، «حق حیات» هم به گردن فرزند خود دارد. زیرا نه تنها آن را تقریبن از «عدم» به وجود آورده بلکه به روح مرده و از کار افتاده آن نیز نیرو و نشاط تازه‌ای بخشیده است. استاد وزیری اولین پایه‌گذار موسیقی جدید ایران بعد از انقلاب مشروطیت بود که ردیف‌های: «آقا میرزا عبداله» و «آقا حسین‌قلی» را نوشت و برای اولین‌بار تعلیم صحیح ویولون را به عهده گرفت و به شاگردان آموخت که نواختن ویولون از کمانچه جدا است.
علی‌نقی شاگردانی را تربیت کرد که هر یک از آن‌ها در موسیقی ایران از اساتید فن گشتند که از میان آن‌ها می‌توان: «ابوالحسن صبا»، «روح‌اله خالقی»، «موسا معروفی»، «جواد معروفی»، «حسین ملاح» و «فروتن راد» نام برد.
استاد وزیری در ساختن و پرداختن مارش‌های ملی و میهنی زحمات فراوانی کشید و قطعاتی مانند: «خاک ایران »، «ای وطن»، «مارش ظفر» را ساخت و بعد از عارف نخستین کسی بود که موسیقی ایران را از انزوا بیرون آورد و در دسترس عامه به طور علمی قرار داد.
بخش دوم
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
زنده یاد کلنل وزیری، برای شناساندن موسیقی اصیل و سنتی کشور، چه در داخل ایران و چه در خارج آن فعال و کوشا بود به طوری که علاوه بر کنسرت‌های متعددی که در سراسر کشور بر پا می‌کرد از هر فرصتی جهت شناسایی موسیقی‌ملی ایران استفاده می‌برد و زمانی که شادروان «بدیع‌زاده»، جهت پر کردن صفحه و کارهای مربوط به موسیقی عازم هندوستان شده بود، طی نامه‌ای که در ذیل آمده از وی خواسته که ببیند به چه وسایلی می‌توان در آن کشور موسیقی اصیل ایران را شناساند و کنسرت‌هایی بر پا کرد؛ مقدمات آن را وی فراهم آورد .
آثار وزیری:
1 آثار بی‌آواز: به سوی تخت، مارش ظفر، مارش ایران، مارش اصفهان، بند باز، دخترک ژولیده، حاضر باش، ژیمناستیک موزیکال، دزدی بوسه، رقص دختر من و تنها اثر سنفنیک موسوم به سنفونی شوم و آخرین اثر او به نام «سنفونی نفت» .
2 موسیقی با آواز: این بخش تشکیل می‌شود از سرودها و ترانه‌ها مانند: سرودهای پاینده ایران، سرود مهر ایران و آهنگ‌هایی که روی شعر شاعران متقدم کرده است، مانند: خریدار تو، شکایت نی، نیمشب، و غیره .
3 اپرت‌ها مانند: اپرت دایی کچل، اپرت گلرخ، اپرت شوهر بدگمان و غیره .
4 نمایش‌نامه‌ها مانند: خانم خوابند و نمایش‌نامه تشک پر غو
منبع نوشتاری: وبسایت بزرگان موسیقی سنتی ایران
منبع گفته‌های برنامه: کتاب مردان موسیقی سنتی و نوین ایران
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
