مارال /رادیو کوچه
محمد نوری
محمد نوری متولد 1308-فارغ التحصیل هنرستان تیاتر، و زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران و مبانی تیاتر از دانشکده‌ی علوم اجتماعی است.
نوری آواز را نزد خانم «باغچه‌بان»، و تئوری موسیقی را نزد «سیروس شهردار» و «فریدون فرزانه»، که از اساتید هنرستان عالی موسیقی هستند، فراگرفت، هر چند که خود نوری شیوه‌ی آوازش را تاثیر پذیرفته از بافت و غنای اساتیدی چون «حسین اصلانی»، «ناصر حسینی»، و «محمد سریر» می‌داند.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
دوران نوجوانی نوری در دهه‌ی بیست، برابر بود با آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی در میان مردم ایران، که بخشی از آن را می‌توان متاثر از نشر و پخش وسیع‌تر موسیقی علمی و آثار فورکلور کشورهای مختلف جهان از طریق رادیو و صفحات گرامافون دانست. محمد نوری در همین سال‌ها که مصادف با سنین نوجوانی او بود، با خواندن اشعار نوینی که بر روی نغمه‌های روز مغرب زمین و برخی قطعات کلاسیکِ آوازی سروده شده بود، کار خوانندگی را آغاز کرد. او طی سال‌های بعد با تکیه به تحصیلات هنرستانی و دانشگاهی خود توانست هویت مستقلی به این اندیشه و گرایش ببخشد و با اجرای آثار اساتید بزرگ، فضای متفکرانه‌ای به گونه‌ی آوازی خویش بخشید، و به جایی رسید که آوازهایش طی پنج دهه در میان سه نسل، شان و اعتبار ویژه‌ای کسب کرد.
در سال 1385، محمد نوری در آستانه ی 78 سالگی، تندیس و لوح خود را به عنوان چهره‌ی ماندگار موسیقی ایران دریافت کرد؛ در این مراسم وی ترانه‌ی «سفر برای وطن» را با شعری از «نادر ابراهیمی» اجرا کرد.
به گفته‌ی برخی کارشناسان حیطه‌ی کاری محمد نوری تاکنون موسیقی اصیل ایرانی نبوده و شاید بتوان ترانه‌های او را گاهی به طور کامل «پاپیولار» (پاپ)، گاهی «فولکلور» (بومی/محلی)، و گاهی «تلفیقی» به طور مثال به نام «فولکلور-پاپ» نامید.
سازبندی‌های محمد نوری در برخی آلبوم‌هایش از یک «کی‌برد» یا «سینتی سایزر» ساده و یک «ویولن» و «گیتار» فراتر نیست؛
و البته گاهی نیز به صورت ارکستری کامل است. اما در مجموع از ویژگی های الکترونیک موسیقی در اکثر آلبوم ها استفاده کرده است.
درمورد ضرباهنگ اکثر ترانه‌ها، می‌توان گفت که محمد نوری به مصداق حد وسط ارسطو عمل کرده است؛ یعنی اکثر ترانه‌ها از یک ضرب‌آهنگ متعادل و آرامی برخوردار هستند و در هر آلبوم شاید یک یا شاید دو ترانه باشد که ریتم تندتری دارند و فضای شاداب‌تری را ترسیم می‌کنند .
محمد نوری آن‌طور که از بررسی آلبوم‌هایش برمی‌آید، هنرمندی صاحب فکر و اندیشه است. وجود بسیاری از آلبوم‌های او از جمله آلبوم «در شب سرد زمستانی» که کاری‌ست بر روی اشعار «نیما یوشیج» با دکلمه‌ی «احمدرضا احمدی»، و هم‌چنین دو تک ترانه، یکی با شعری از «فروغ فرخ‌زاد» و دیگری شعری از «سهراب سپهری»، نشان می‌دهد که نوری به شعر روی‌کردی اندیش‌مندانه دارد. وی در سایر آثارش نیز تا حد امکان ترانه‌هایی را خوانده که از لحاظ بار و معنا مطلوب هستند.
نوری تنها خواننده‌ی ایرانی‌ست که کار ترجمه و داستان‌نویسی هم داشته است و به گفته‌ی خودش در نگین، سخن، تکاپو، آدینه، دنیای سخن، سپید و سیاه ترجمه و حرف هایی داشته که مطرح کرده و هم‌چنین ترجمه‌هایی در سال‌های دور نیز داشته است.
این هنرمند در حاشیه‌ی سال‌های پرتلاش، با اجرای بیش از سی‌صد قطعه‌ی آوازی، تقریر و ترجمه‌ی مقالات و سرودن اشعاری از ترانه‌های ماندگار، بیش از پیش خود را در دل مردم این مرز و بوم جا کرد.
صدای او برای نسل گذشته یادآور لحظه‌های خوب و مهربانی‌های سرشار، و برای نسل امروز آفریننده‌ی شیرین‌ترین خاطرات است.
خبرگزاری ایسنا از قول نوری طی مصاحبه ای درباره ی راز ماندگاریش نوشته: «من هرگز خود را در اوج ندیده‌ام. با زیربنایی سست هم می‌توان به اوج رفت، ولی ماندن در قله کار هر کس نیست، کار ما هم نیست؛ آن که به سرعت اوج می‌گیرد، با همان سرعت سقوط می‌کند. رمز ماندگاری در همین است که طوری باید به اوج رفت که بی‌برگشت باشد.»
برخی از آلبوم‌های نوری از این قرارند؛ «آوازهای سرزمین خورشید»، «جاودانه با عشق»، «شکوفه در شکوفه»، «در شب سرد زمستانی»، «دل‌آویزترین» و …؛ محمد نوری هم‌چنین چند اجرا به نفع بیماران خاص نیز داشته است.
و اما متاسفانه طی چند هفته‌ی اخیر این هنرمند و پیشکسون نام آشنای ایران زمین، به علت نارسایی خونی در بخش آی-سی-یو بیمارستان بستری شده‌اند. هر چند که شنیده‌ها حاکی از آن است که پزشک معالج ایشان حالشان را مطلوب و رضایت‌بخش اعلام کرده‌اند، و خودشان نیز به درخواست شخصی در حالی از بیمارستان مرخص و به سوی منزل رفتند که کلیه هزینه‌های بیمارستان را شخصا پرداخت کرده و منتظر هیج نهادی برای تسویه حساب با بیمارستان نماندند، اما هم‌چنان از گوشه و کنار چه شایعه و چه واقعیت خبرهایی مبنی بر بستری شدن مجدد ایشان در بیمارستان به گوش می‌رسد.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
