محبوبه / رادیوکوچه
یکم مرداد برابر با بیست و سوم جولای مصادف با سال‌روز درگذشت «محمد ظاهرشاه» آخرین پادشاه افغانستان بود که به مدت چهل سال با آرامش و بدون جنگ بر این کشور حکم‌روایی کرد و بعد از بیست‌و نه سال دوری از وطن به افغانستان بازگشت و به او لقب «بابای ملت» داده شد محمدظاهر در سال 1386 در گذشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«محمد ظاهر»، در تاریخ ۱۶ اکتبر سال ۱۹۱۴ در کابل زاده شد پدرش «سپه‌سالار محمدنادرخان» و مادرش «ماه‌پرور بیگم» نام داشتند او پانزده ساله بود که پدرش بر تخت سلطنت افغانستان تکیه زد، اما دوران سلطنت پدرش کوتاه بود زیرا در تاریخ هشت نوامبر سال ۱۹۳۳، در مراسم اعطای جوایز اعضای یک تیم فوتبال، با شلیک گلوله یک نوجوان حاضر در مراسم کشته شد.
قاتل محمد نادر شاه، دانش آموزی به نام «عبدالخالق» بود که به قوم «هزاره» افغانستان تعلق داشت و از عمل‌کرد نادرخان و پیشینیان او ناخشنود بود. محمد ظاهر، در هنگام کشته شدن پدرش، نوزده سال سن داشت.
او با مرگ پدرش، در تاریخ هشت نوامبر ۱۹۳۳ به پادشاهی افغانستان دست یافت و چون کم سن بود تا سال‌ها عموهایش هدایت امور کشور را به نیابت از او در دست داشتند.
دوره فرمان‌روایی ظاهر شاه بر افغانستان، دوره آرامش بود و در این مدت، برخلاف دوره‌های قبل و بعد از ظاهرشاه، افغانستان درگیر هیچ جنگی نشد و هم‌چنین در جنگ جهانی دوم از «۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵» اعلام بی طرفی کرد.
او در سال ۱۹۶۴، قانون اساسی جدید کشور را انتشار داد. این قانون، بعدها در سال ۲۰۰۱ میلادی با سقوط طالبان و بازگشت آرامش به افغانستان، به عنوان قانون اساسی موقت پذیرفته شد.
واژه‌ی «افغان» که هم‌معنی «قوم پشتو» بوده است برای نخستین بار در سال ۱۹۶۴ و در قانون اساسی تصویبی محمدظاهرشاه با تعریفی جدید و به معنی همه‌ی افراد شهروند کشور افغانستان به‌کار رفت. با این حال هنوز اکثریت فارسی‌زبانان افغانستان واژه‌ی افغان را به معنی مردم پشتو به کار می‌برند.
او به قصد مدرنیزه کردن افغانستان، به اصلاحات سیاسی و اقتصادی، تاسیس سیستم قانون‌گذاری دموکراتیک، ترویج نظام آموزش و پرورش مدرن، تاسیس دانشگاه‌ها و آموزش برای زنان اقدام کرد.
در عین حال، منتقدان ظاهرشاه، دوره حکومت او را از تاریک‌ترین دوره‌های تاریخ افغانستان می‌دانند و او را به سو مدیریت اقتصادی متهم و هم‌چنین وی را به قبضه قدرت و سپردن تمام مقامات اداری به افراد خانواده خود محکوم می‌کنند.
در سال ۱۹۷۳، زمانی که محمد ظاهرشاه در «ایتالیا» به سر می‌برد، عموزاده وی، «سردار محمدداودخان» که در آن زمان نخست وزیری را در دست داشت، با انجام کودتای سفید، شاه را از قدرت خلع کرد و با پایان دادن به نظام شاهی، در افغانستان نظام جمهوری اعلام کرد.
ظاهرشاه که در آن زمان، در حال انجام عمل جراحی بر روی چشم خود در شهر «رم»، به سر می‌برد، خلع قدرت را پذیرفت و به دوره چهل و چهار ساله حکومت خود و پدرش پایان داد.
شاه مخلوع، به مدت ۲۹ سال در ایتالیا در تبعید به سر می‌برد و در دوره حکومت کمونیست‌ها در افغانستان، ممنوع‌الورود شده بود.
ظاهرشاه در ماه اوت سال ۲۰۰۲ میلادی ده ماه پس از سقوط رژیم طالبان به دست نیروهای تحت فرمان آمریکا، به افغانستان بازگشت تا جرگه بزرگ اضطراری را، که برای تشکیل دولت انتقالی تشکیل می‌شد، افتتاح کند.
در این جرگه و نیز در قانون اساسی جدید افغانستان که در سایه نظام جدید کشور تصویب شد، به محمد ظاهر، لقب «بابای ملت» داده شده و مقرر شد تا وی تمام عمر، از حرم‌سرای کاخ ریاست جمهوری که زمانی محل اقامت وی بود، استفاده کند.
ظاهر شاه از زمان بازگشت به افغانستان، در مراسم مهم دولتی از جمله گشایش جرگه بزرگ، مراسم تحلیف رییس جمهور «حامد کرزی» و آغاز به کار پارلمان منتخب مردم، و هم‌چنین جشن‌های ملی و مذهبی، شرکت می‌کرد.
دولت افغانستان در بامداد دوشنبه ۲۳ جولای ۲۰۰۷ مطابق با یکم مرداد ۱۳۸۶ اعلان کرد که محمدظاهر شاه آخرین پادشاه افغانستان، ساعت پنج و چهل و پنج دقیقه همین روز در کابل پس از یک بیماری طولانی مدت، درگذشت.
وی را یک روز پس از مرگ در منطقه‌ای به‌نام «تپه مرنجان» قبرستانی که در آن پدر و تعدادی از اعضای خانواده وی نیز دفن بودند، به خاک سپردند.
پس از اعلان خبر وی، دولت سه روز عزای عمومی اعلان کرد که در این سه روز تمامی ادارات دولتی در این کشور تعطیل شدند و مراسم عزاداری او از مراسم کم سابقه اعلام شد.
منبع‌ها:
ویکی‌پدیا
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
