Saturday, 18 July 2015
27 March 2023
نغمه‌های ایرانی- ابوالحسن صبا،

«دانش‌نامه‌ای از علم و عمل موسیقی ایرانی»

2010 October 17

آرش و آوا / دفتر آمریکا / رادیو کوچه

arash.ava@koochehmail.com

«ابوالحسن صبا» در سال 1281 در تهران به‌دنیا آمد. پدرش‌، «ابوالقاسم کمال‌السلطنه»‌، فرزند «محمد جعفرخان صدرالحکما»، فرزند «محمودخان صبا»، شاعر و نقاش بلند‌آوازه عهد ناصری‌ و از مردان فاضل و هنردوست عصر خویش بود. کمال‌السلطنه طبیب و ادیب و دوست‌دار موسیقی بود. سه تار را دل‌نشین می‌نواخت و اولین استاد پسرش بود.

بخش اول:

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

استاد ابوالحسن صبا از اساتید بزرگ موسیقی اصیل ایران است‌. صبا علاوه بر نوازندگی‌، گاه آهنگ نیز می‌ساخت و علاوه بر موسیقی‌، ادبیات کلاسیک ایران را به‌خوبی می‌شناخت و زبان انگلیسی را می‌دانست‌. ابوالحسن صبا، 40 سال ساز نواخت، تعلیم داد، در ارکسترها شرکت کرد، کتاب نوشت و درتمام جریان‌های موسیقی ایران تاثیر مستقیم و مثبت داشت.

وی در تمام رشته‌های موسیقی ایران و حتا سایر هنرها هم‌چون ساختن ساز و نقاشی و ادبیات مهارت داشت و دانش‌نامه‌ای جامع از علم و عمل موسیقی ایرانی بود. ساز اصلی وی «ویولن» بود که آن را نزد «حسین‌خان هنگ آفرین» فراگرفت‌.

بخش دوم:

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

هم‌چنین سنتور را نزد «علی‌اکبر شاهی» و «حبیب سماعی»‌، کمانچه را نزد «حسین‌خان اسماعیل‌زاده»، ضرب را نزد «حاجی‌خان ضربی»‌، نی را نزد «اکبرخان»‌، تار را نزد استاد «علی‌نقی وزیری» و سه‌تار را در مکتب استاد «میرزا عبداله» و «غلام‌حسین درویش» به کمال فراگرفت.

در جوانی به مدرسه «کمال‌الملک» رفت و نقاشی را فراگرفت. هم‌چنین‌، مهارت‌هایی چون سوهان کاری‌، نجاری‌، ریخته‌گری‌، معرق‌کاری و خاتم‌کاری را به دست آورد که بعدن در ساختن آلات موسیقی به کار بست.

استاد صبا در سال 1306 از طرف استاد «علی‌نقی وزیری» مامور شد تا در رشت مدرسه‌ای مخصوص موسیقی تاسیس کند.

وی نزدیک 2 سال در رشت اقامت کرد و در آن‌جا ضمن تعلیم موسیقی، به روستاها و کوه‌پایه‌های شمال رفت و به جمع‌آوری آهنگ‌های محلی پرداخت و ارمغان‌های بی‌نظیری از این سفر به هم‌راه آورد. زرد ملیجه، دیلمان، رقص چوبی قاسم‌آبادی، امیری مازندرانی و چند قطعه دیگر یادگار همین دوره از زندگی اوست.

در سال 1318 که رادیو تهران تاسیس شد، صبا در رادیو به کار نوازندگی پرداخت. ولی در همه حال در هنرستان موسیقی به کار تدریس و تحقیق موسیقی اشتغال داشت و در اواخر عمر نیز در منزلش کلاس موسیقی دایر کرده بود و علاقه‌مندان را تعلیم می‌داد.

شاگردان معروف صبا عبارتند از: «علی تجویدی»، «فرامرز پایور»، «حسین تهرانی»، «حسین ملک»، «حسن کسایی»، «غلام‌حسین بنان»، «محمد بهارلو»، «ابراهیم قنبری»، «رحمت‌اله بدیعی»، «مهدی خالدی»، «عطااله خرم»، «همایون خرم»، «داریوش صفوت»، «لطف‌اله مفخم پایان» .

صبا علاوه بر این‌که ادبیات کلاسیک ایران را به‌خوبی می‌شناخت، زبان انگلیسی را خوب می‌دانست و از ادبیات جدید ایران نیز اطلاع داشت.

این موسیقی‌دان بزرگ، آثار نیما و هدایت را می‌خواند و با نیما و شهریار روابط نزدیک داشت. ‌او با شهریار از روزگاران جوانی دوست بود. این دوستی تا پایان عمر او دوام کرد و در زمان مرگ نیز شهریار بر بالین او حضور داشت.

ابوالحسن صبا پس ار سال‌ها کوشش و پرورش شاگردان فراوان، در سال 1336 و به علت ناراحتی قلبی در سن 55 سالگی چشم از جهان فروبست و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

بعد از مرگ او، بر طبق وصیت وی و به خاطر تجلیل و قدردانی از این هنرمند نامی‌، خانه وی در 29 آبان 1353، به موزه تبدیل شد و همسرش به کمک فرزندان او، اشیا و لوازم متعلق به صبا را جمع‌آوری و به موزه اهدا کردند.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , , , , , , 

۱ Comment

  1. 1

    wh0cd7633405 albendazole Tamoxifen Online azithromycin 250 mg