شکوفه / دفتر ترکیه / رادیو کوچه
shokufeh@radiokoocheh.com
برای بی‌خوابی عوامل مختلفی وجود دارد. استرس‌های زندگی روزمره، کار و فعالیت روزانه‌ی زیاد، مشکلات روانی یا جسمی از جمله‌ی عواملی هستند که خودآگاه یا ناخود‌آگاه در طول زندگی روزمره، فرد را با بی‌خوابی مواجه می‌کنند. با این حال درک این مسئله بسیار مهم است که بی‌خوابی غالبن به دلایل اختلالات ناشناخته خواب بروز می‌کند. بعد از یک خواب معمولی در شب، ممکن است در طول روز احساس خواب آلودگی کنید یا این که احساس کنید به هیچ وجه سر حال نبوده و نمی‌توانید فعالیت کنید، اما کاملن از این که دچار اختلال خواب هستید یا از بی‌خوابی رنج می‌برید، آگاه نباشید.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
ممکن است فکر کنید بی‌حالی شما فقط به علت استرس کار یا مشکلات باشد یا این‌که اصولن همیشه همین حالت را دارید و فکر نمی‌کنید که باید طور دیگری باشید. این عدم آگاهی، وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند، زیرا بسیاری از مردم سالیان طولانی بی‌خوابی یا بدخوابی خود را متوجه نمی‌شوند. بی‌خوابی باعث کاهش شدید فعالیت جسمانی و هوشیاری می‌شود. کاهش خواب شبانه به مدت یک ساعت و نیم فقط به مدت یک شب می‌تواند باعث کاهش هوشیاری روزانه به میزان ۳۲ درصد شود.
کاهش هوشیاری و خواب آلودگی روزانه بیش از حد، می‌تواند حافظه و قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت تفکر و فرآیند دریافت اطلاعات را به شدت کاهش دهد. بی‌خوابی یا بدخوابی می‌تواند باعث بی‌خوابی شریک زندگی شما شده و در نتیجه رابطه صمیمی شما را دچار مشکل کند. ممکن است کیفیت زندگی کاهش یابد. خواب آلودگی بیش از حد روزانه می‌تواند باعث عدم تمرکز در هنگام انجام کار شده و در نتیجه موقعیت شغلی شما را به مخاطره افکند.
سازمان امنیت ترافیک بزرگراه‌های آمریکا اعلام کرده است که خواب آلودگی هنگام رانندگی، سالانه باعث حداقل۱۰۰ هزار تصادف، ۷۱ هزار مورد مجروحیت و ۱۵۵۰ مورد مرگ می‌شود. گفتنی است اختلالات به وجود آمده در اثر بی‌خوابی پس از شناسایی عامل و درمان آن بهبود می‌یابند، مثلن مشکلات حافظه و یادگیری، بهبود یافته و تعداد آسیب‌ها کاهش می‌یابد.
در دراز مدت، نتایج بالینی اختلالات درمان نشده ناشی از بی‌خوابی به راستی خطرناک می‌شوند. این نتایج با بیماری‌های بسیار زیاد و جدی هم‌راهند. فشار خون بالا، حمله قلبی، ایست قلبی، سکته مغزی، چاقی، مشکلات روانی از جمله افسردگی و دیگر اختلالات روحی، اختلالات ذهنی، عقب ماندگی در کودکی یا دوران جنینی، آسیب‌دیدگی در اثر حوادث، پایین آمدن کیفیت زندگی، از دست دادن شریک زندگی از جمله عوارض کم‌خوابی است، مطالعات نشان می‌دهد که خطر مرگ در افرادی که کم‌تر از ۶ تا ۷ ساعت در شب می‌خوابند افزایش یافته است.
یک تحقیق نیز نشان داده که کاهش زمان خواب خطر مرگ بیش‌تری نسبت به سیگار کشیدن، فشار خون بالا و بیماری قلبی دارد. بی‌خوابی هم‌چنین یکی از عوامل کلیدی مرگ و میر در افراد کهن‌سال است. بی‌خوابی هم‌چنین می‌تواند یکی از عوامل چاقی باشد.
دکتر «جان وینکلمن» مسوول مرکز بهداشت خواب دانش‌گاه هاروارد می‌گوید: «چیزی که غالب مردم درک نمی‌کنند، این است که عادت خوب خوابیدن می‌تواند عاملی در اجرای موفق برنامه کنترل وزن باشد. بیش از ۸۵ نوع اختلال خواب در بیش از ۷۰ میلیون آمریکایی شناسایی شده است. حدود یک سوم آمریکایی‌ها از عارضه بی‌خوابی رنج می‌برند که معمولن علت ۱۰ درصد آن‌ها توسط معاینات اولیه پزشکان شناخته می‌شوند. اختلالات تنفسی مانند خروپف که یکی از دلایل بدخوابی است با وجودی که بسیار رایج است، اما بیش‌تر علل آن هنوز تشخیص داده نشده و درمان نمی‌شوند.»
برای رفع کم خوابی چه باید خورد؟
امروزه همه جا درباره غذا و رژیم غذایی صحبت می‌شود. ولی باید بدانید غذایی که می‌خورید نه تنها روی مقدار وزن و سلامتی بدن شما موثر است، بلکه روی وضعیت خواب شما نیز اثر دارد. مصرف بعضی غذاها باعث ایجاد خواب راحت می‌شوند و بعضی دیگر باعث اختلال در خواب می‌شوند.
اگر مصرف غذاهای مناسب برای خواب نتیجه نداد، مصرف ویتامین و مکمل‌ها ممکن است پاسخ خوبی دهد.
غذاهایی که باعث خواب راحت می‌شوند شامل: سبزیجات سبز رنگ و برگی شکل مثل کاهو، اسفناج و… که کلروفیل فراوانی دارند، غلات و نان‌های سبوس‌دار، قارچ‌ها.
در بین میوه‌ها، انواع توت‌ها و سبزی‌های معطری مثل ریحان و شوید برای رفع اختلالات مربوط به خواب موثرند.
نوشیدن یک لیوان شیرگرم در موقع خواب، مثل یک دارو باعث خواب راحت می‌شود
چه چیزهایی مانع از خواب می‌شوند؟
تعدادی از موادغذایی به علت داشتن ترکیبات خاص باعث ایجاد استرس و کاهش میزان خواب می‌شوند:
قهوه، نوشابه‌های سیاه‌رنگ، چای، شکلات کاکائویی و سایر مواد کاکائو‌دار، فلفل سبز، پیاز، الکل، دسرهای خیلی چرب و خیلی شیرین، سس‌های پرچرب، تنباکو.
داروهایی که باعث ایجاد اختلال در خواب می‌شوند:
داروهای رژیمی مثل آمفتامین، داروهای ضد‌افسردگی، داروهای ضد‌آسم، داروهای بازکننده بینی، کاهش دهنده‌های درد که دارای کافیین هستند، هورمون‌های تیروییدی، بعضی داروهای فشارخون، استروییدها و قرص‌های خواب‌آور.
غذاهای تند و ادویه‌دار باعث ناراحتی‌های گوارش یا سوزش معده می‌شوند.
مصرف الکل هم باعث بروز اختلالات شدیدی در خواب شب می‌شود.
مصرف زیاد غذا در شام به علت عدم هضم کامل و ایجاد درد معده، مانع از خواب می‌شود.
کم‌خوابی موجب چاقی کودکان می‌شود. نتایج مطالعات نشان می‌دهد، کودکانی که به اندازه کافی نمی‌خوابند، بیش‌تر در معرض ابتلا به افزایش وزن قرار دارند.
به گزارش رویترز، کودکانی که کم خواب هستند بسیار بیش‌تر از حد طبیعی وزنشان افزایش می‌یابد. طبق آمار کودکان سه تا ۸ ساله که بیش‌تر از حد معمول می‌خوابند حدود ۳۶ درصد و کودکان ۸ تا ۱۳ ساله حدود ۳۰ تا ۳۴ درصد کم‌تر در معرض افزایش وزن قرار دارند.
پژوهش‌گران توصیه می‌کنند، کودکان ۵ تا ۱۲ ساله در طول شب حدود ۱۰ الی ۱۱ ساعت و بزرگ‌ترها حدود ۸ الی ۹ ساعت به خواب نیازمندند. اما کودکان معمولن در روزهای آخر هفته ساعت‌های خواب خود را کاهش می‌دهند که این عامل علاوه بر افزایش وزن سبب مشکلات دیگری مانند افسردگی خواهد شد.
تحقیقات نشان می‌دهد آن‌چه بر خلاف تصور بسیاری افراد موجب چاقی کودکان می‌شود خواب نیست، بلکه کم‌خوابی است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
