سروش / رادیو کوچه
souroosh@radiokoocheh.com
«من یک ماجراجو هستم. اما نه از آن‌هایی که برای اثبات شجاعت‌شان زندگی را به بازی می‌گیرند. من دنبال مرگ نمی گردم، اما احتمال رویارویی با آن وجود دارد»
نهم اکتبر مصادف است با سال‌روز کشته شدن ارنستو چه‌گوارا پزشک، چریک، سیاست‌مدار و انقلابی مارکسیست . او در سال 1928 به دنیا آمد و در سال 1967 توسط ماموران بولیوی به قتل رسید. پس از مرگ چه‌گوارا، او به عنوان یک تئوریسین، متخصص در فنون جنگی، و جنگ‌آور تبدیل به قهرمان جنبش‌های انقلابی سوسیالیستی در سراسر جهان شد.
«ارنستو رافایل دولا سرنا» معروف به چه گوارا در روز ۱۴ ژوئن سال ۱۹۲۸ میلادی در شهر روساریو آرژانتین متولد شد. ارنستو علی رغم داشتن یک خانواده و زندگی مرفه با مشاهده فقر و فلاکت منطقه امریکای لاتین به داشتن یک زندگی راحت و مرفه پشت کرد و زندگی خود را وقف تلاش برای تغییر زندگی مردمی کرد که دربند دیکتاتوری بودند. مردم او را فقط «چه» یا «ال چه» می نامیدند.
در آغاز او ارنستو گوارا نام داشت. پدر او «ارنستو گوارا لینچ» ایرلندی و مادرش «سلیا ده لاسرنا» اسپانیایی بود. این خانواده از طبقه متوسط جامعه با گرایش‌های چپ و سوسیالیستی بودند. خانواده گوارا ستایشگر «خوزه مارتی» قهرمان ملی کوبا و هوادار جمهوری‌خواهان در دوره جنگ‌های داخلی اسپانیا بودند.
چه گوارا قبل از اینکه دست به انقلابی بزند همه‌ی آمریکای لاتین را به همراه دوستش آلبرتو گرانادو در ۱۹۵۲ گشت زده و هم‌چنین کتابی بسیارشناخته شده- که فیلم آن نیز ساخته شده‌است -به نام «خاطرات موتور سیکلت» در بیان خاطرات این سفر نگاشته‌است.
گوارا یکی از اعضای جنبش ۲۶ ژوئیه ِ فیدل کاسترو بود. این جنبش در سال ۱۹۵۹ قدرت را در کوبا به‌دست آورد. پس از آن چه‌گوارا چندین پست مهم در دولت جدید کوبا از جمله سفیر، رییس بانک مرکزی و وزیر صنایع را بر عهده داشت و پس از آن با امید برانگیختن انقلاب در دیگر کشورها کوبا را ترک کرد. وی ابتدا در سال ۱۹۶۶ به جمهوری دموکراتیک کنگو رفت و سپس به بولیوی سفر کرد.
گوارا یکی از اعضای جنبش ۲۶ ژوئیه ِ فیدل کاسترو بود. این جنبش در سال ۱۹۵۹ قدرت را در کوبا به‌دست آورد. پس از آن چه‌گوارا چندین پست مهم در دولت جدید کوبا از جمله سفیر، رییس بانک مرکزی و وزیر صنایع را بر عهده داشت
در سال ۱۹۶۵ چه گوارا در یک اقدام مخاطره آمیز تصمیم سفر به غرب آفریقا را گرفت تا معلومات و تجربیات خویش را به عنوان یک رهبر پارتیزان به شورشی که آن روزها در کنگو وجود داشت عرضه کند. باتوجه به رییس جمهور آلجرینایی کنگو «احمد بن بلا» چه گوارا فکر می‌کرد که آفریقا یک حلقه ضعیف نظام امپریالیسمی است و توانایی یک انقلاب بزرگ را در خود دارد. رییس جمهور مصری «جمال عبدالناصر» که به خاطر ملاقاتش با چه گوارا در سال ۱۹۵۹ رابطهٔ برادرانه‌ای با وی داشت برنامه‌ی چه گوارا را در مورد جنگ در کنگو ناعاقلانه دید و به وی در مورد اینکه چهره‌اش تبدیل به یک چهره‌ی تارزانی شود هشدار داد و وی را محکوم به شکست می‌دانست .
علی‌رغم هشدارهای وی چه گوارا راهنمای عمل کوبان با پشتیبانی حرکت سیمبا مارکسیست که همزمان با بحران کنگو اتفاق افتاده بود، شد.
سربازان آفریقای جنوبی که رهبریشان را «مایک هوارا» بر عهده داشت که با ارتش کنگو کار می‌کردند در صدد خنثی کردن برنامه‌های چه گوارا برآمدند.
آن‌ها میتوانستند ارتباطات چه گوارا را ببینند و خطوط ارتباطی وی را تحریم کنند . با وجود اینکه چه گوارا در تلاش برای مخفی نمایاندن حضورش در کنگو بود دولت آمریکا از موقعیت مکانی وی و فعالیت‌هایش آگاه بود. سازمان امنیت جهانی از تمامی سخن پراکنی‌های داخلی و خارجی وی که به وسیله‌ی تجهیزات برون مرزی «یو اس ان اس والدز »که یک سیستم پستی شنیداری شناور بر روی اقیانوس هند بود جلو گیری می‌کرد.
هدف چه گوارا صادر کردن انقلاب کوبا بوسیله‌ی تربیت دادن جنگجویان محلی سیمبا در مکتب مارکسیست و نظریه فوکو و استراتژی‌های جنگی پارتیزانی بود.
در نهایت چه‌گوارا، پزشک و انقلابی سوسیالیست آرژانتینی که در انقلاب کوبا مرد شماره ۲ به شمار می‌آمد روز هشتم اکتبر سال ۱۹۶۷ در زد و خورد با ژاندارم‌های کشور بولیوی دستگیر و همان روز و یا روز بعد در اسارت کشته شد و دهم اکتبر عکس جسد او را به روزنامه‌ها دادند تا مرگ وی را ثابت کنند.
قتل فوری او برای این بود که اگر زنده بودنش ثابت می‌شد، به علت کثرت هوادارانش در سراسر جهان، و مداخله دولت‌های کمونیست از جمله شوروی، دیگر کشتن او امکان‌پذیر نبود. بعدها برخی از افسران ارشد بولیوی اعتراف کردند که به خواست «سیا» چه گوارا به قتل رسید. وی به همراه شش تن از یارانش کشته شد.
این گروه به بولیوی رفته بودند تا راه و رسم انقلاب را به کشاورزان و بومیان محروم این کشور بیاموزند. چه گوارا مردی بود تشنه عدالت. تاریخ زندگی او و جانفشانی‌هایش در راه مردم محروم نام او را در تاریخ جهان به نیکی جاودان کرد و چه گوارا به یک اسطوره تبدیل شد.
«چه» هنگام مرگ ۳۹ ساله بود. بقایای جسد او که به نوشته برخی از مورخان «قتل فوری» او با اشاره آمریکا صورت گرفته است، چند سال پیش به کوبا حمل و مدفون شد.
بیش از چهل سال بعد از اعدام چه گوارا هنوز هم زندگی وی و کارهایش یکی از بحث‌های ادامهدار در جهان است. خیلی از صاحبنظران از جمله نلسون ماندلا از وی به عنوان یک قهرمان نام می‌برد و او را الهامدهندهی آزادی برای تمامی کسانی میداند که آزادی را دوست دارند.
ژان پل سارتر فیلسوف و نویسنده فرانسوی «چه‌گوارا» را هم روشنفکر می‌دانست و هم از او به عنوان کامل‌ترین انسان عصر ما یاد می‌کرد.
هم‌چنین ژان پل سارتر فیلسوف و نویسنده فرانسوی وی را هم روشنفکر می‌دانست و هم از او به عنوان کامل‌ترین انسان عصر ما یاد می‌کرد.
چه گوارا یک قهرمان ملی دوستداشتنی برای کوباییان باقی ماند و تصاویر وی روی سکه‌های فلزی کوبایی را زینت داده‌است و دانش آموزان هر روز را در مدرسه با این حرف آغاز می‌کنند که: «ما نیز مثل چه خواهیم شد.»
ترانه آستا سیمپره که به یاد او ساخته شده از ترانه‌های محبوب است و به چند زبان اجرا شده است. در سرزمین مادری وی آرژانتین جایی که در دبیرستان‌ها نام وی را به خاطر می‌سپارند موزه‌های بیشماری از «چه» کشور را پر کرده‌است و در سال ۲۰۰۸ یک مجسمهی برنزی از او در شهر تولدش روساریو نصب گردید. علاوه بر این چه گوارا برای بعضی از بولیویایی‌ها به «حضرت ارنست» معروف است و او را فرد مقدسی دانسته و می‌پرستند.
البته منتقدان چه‌گوارا هم در مورد او حرف‌های خود را دارند. آن‌ها می‌گویند که چه‌گوارا سرکرده جوخه‌های آتش و موسس اردوگاه‌های کار اجباری کوبا بود،«یک ماشین کشتار خونسرد»
ایندیپندت می‌گوید که «ماشین کشتار» اصطلاحی بود که خود چه‌گوارا آن را وضع کرد و او می‌گفت برای رسیدن به انقلاب وجود آن یک ضرورت است.
به نوشته این روزنامه، منتقدان چه‌گوارا می‌گویند با انتشار گسترده و همه‌گیر شدن تصویر مقدس شده او دیگر ابعاد منزجرکننده زندگی او در ذهن کسی باقی نمی‌ماند و کسی دیگر به این فکر نمی‌کند که چه‌گوارا زیر چند حکم اعدام را امضاء کرد و باعث اسارت چند میلیون نفر در دستان کاسترو گردید.
منابع:
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
