سیمین/ رادیو کوچه
آیین بزرگداشت «استادمهدیسجادی»، نقاش سرشناس ایرانی مقیم اتریش روز یکشنبه، 16 آبان سالجاری، برابر با هفتم نوامبر سال 2010، در شهر وین برگزار میشود.
وی که از شاگردان «کمالالملک» بوده، طی بیش از 90 سال نقاشی، افتخارات بسیاری کسب کرده است و علاوه بر دریافت «نشان طلایی افتخار برای خدمات به جمهوری اتریش» در سال 1960 و «نشان صلیب لیاقت جمهوری فدرال آلمان» در 1961، عمده شهرت وی به دلیل کشیدن پرترههای پرسرعت از شخصیتهای برجستهی جهان است.
آیین بزرگداشت «استادمهدیسجادی» که آخرین نقاش سلطنتی ایران نیز است، به همت انجمن فرهنگی و علمی «باور» و در محل رستوران ایرانی «آپادانا» در شهر وین برپا میشود.
به این بهانه گفتو گویی انجام دادم با «اردوان طاهری» رییس این انجمن فرهنگی وعلمی و با او از برنامههای این بزرگداشت و دغدغههایی که انجمنهای فرهنگی ایرانیان در خارج از ایران دارند، سخن گفتم.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
به گفته وی، برنامههای این آئین بزرگداشت شامل خوشآمدگویی و سخنرانی رییس انجمن فرهنگی وعلمی باور، سخنرانی «دکتر میشاییل پستل» (Dr. Michael Postl)، سفیر پیشین جمهوری اتریش در ایران به زبانهای فارسی و آلمانی، اجرای تکنوازی توسط هنرمند اتریشی و نمایش فیلمهای مستند و گفتو گوهای انجامشده در ارتباط با استاد سجادی است. همچنین محفلی از دیدار و گفتو گو با حضور استاد مهدی سجادی، کاملکننده این آئین است.
اردوان طاهری انگیزههای برگزاری چنین برنامههایی را چنین عنوان میکند: «بخشی به حضور ایرانیها به عنوان مهاجرین حاضر در کشور اتریش که در دورانهای مختلف، حضورشان با درصدهای متفاوت بوده اما به هرحال، گروهی موثر در جامعه اتریش هستند باز میگردد. در میان ایرانیان مقیم اتریش افراد و شخصیتهای برجستهای در رشتههای مختلف وجود دارند که اثرگذار هستند و در نسل گذشته شخصیتهای برجستهای بودند که در مقاطعی اثرات بسیار مهمی بر این کشور گذاشتند، افراد توانمندی که تاثیر زیادی بر جامعه میزبانشان داشتند که اکنون به نوعی غبار زمان بر چهره آنها نشسته و حتا ما ایرانیها آنها را نمیبینیم. بنابراین ضمن اینکه تاکید بر چنین شخصیتهایی با توجه به هجمهای که در زمان حال بر جامعهی ایرانیان خارج از کشور از سوی جهانیان وجود دارد، با شرایطی که در کشور پیش آمده، میتواند این چهره تخریب شده ایرانیان را بازسازی کند، ما در انجمن فرهنگی علمی باور درصدد این هستیم که آدمهایی فارغ از گرایشات سیاسی و ایدئولوژیک، فقط با تخصص و تواناییها و اثراتی که بر جامعه میزبان داشتند همچون استاد سجادی و بسیاری دیگر را یک بار دیگر به جامعه ایرانی معرفی کنیم و به جامعه اتریش هم یادآوری کنیم که ایرانیهایی با این موقعیت و جایگاه هم در آن جامعه وجود دارند و از طرفی برای خود افرادی که بزرگداشتشان برگزار میشود، نوعی خاطره شیرین باشد از ایرانیهایی که نسل بعد از آنها هستند و بگوییم که ما نسل خلفشان هستیم.»
او در مورد انتخاب محل برگزاری برنامه که یک رستوران ایرانی است، میگوید: «ما بر این محل تاکید داشتیم هرچند که برنامههای پیشین انجمن بنا به ضرورت اجرا،در معتبرترین سالنهای اتریش برگزار شد، اما از نظر من یک رستوران ایرانی در تهران اگر مکانی است برای سیر کردن شکم، در خارج از کشور علاوه بر این میتواند به عنوان یک مکان فرهنگی باشد و رستوران «آپادانا» این خصلتها را داشته و در این سالها همواره کانون فرهنگی هنری بوده و میزبان گروههای مختلف هنری؛ موسیقی و نمایش بوده و این به نوعی زندهکردن سنت زیبای ایرانی همچون شاهنامهخوانی و پردهخوانی که در قهوهخانهها برگزار میشده است و ما میتوانیم کانونهای فرهنگیمان را از ابتداییترین و سادهترین مکانها که ساعتهایی از روز مرگیامان را در آن میگذرانیم و نیاز به آنها داریم، تشکیل بدهیم و از این مکانها شروع کنیم.»
می توانیم یک مکان ایرانی را از یک مکانی تنها برای خوردن یا نوشیدن تبدیل کنیم به یک مکان فرهنگی و تاکید ما این است که هر کدام از رستورانهای ایرانی میتوانند یک مکان فرهنگی باشند با فرهنگ ایرانی
او با شاره به این که توان سازمانهای غیردولتی به همین برخوردهای غیر بروکراتیکشان هست، یعنی فارغ از پروتکلها و قراردادهای دولتی و چارتهای سازمانی بتوانند کارهایی را انجام دهند که عملی باشد، میافزاید: «میتوانیم یک مکان ایرانی را از یک مکانی تنها برای خوردن یا نوشیدن تبدیل کنیم به یک مکان فرهنگی و تاکید ما این است که هر کدام از رستورانهای ایرانی میتوانند یک مکان فرهنگی باشند با فرهنگ ایرانی.»
رییس انجمن علمی و فرهنگی باور، مهمترین دغدغههایش با عنوان مسوول یک انجمن غیرانتفاعی و فرهنگی را، دغدغه فرهنگی میداند و میگوید: «ما آنقدر که درگیر موضعگیریهای دوستان ایرانی خارج از کشور نسبت به هر برنامهی فرهنگی و علمی که برگزار میشود، هستیم، درگیر خود برنامهای که برگزار میکنیم، نیستیم.»
وی برای نمونه به برنامه بزرگداشت استاد مهدی سجادی اشاره میکند و میگوید: «او آخرین نقاش سلطنتی آخرین پادشاهای ایران است و این برای من به عنوان یک کارشناس ارشد هنری از نظر تاریخی دارای اهمیت هست یعنی کاری نداریم که او به گفتهی برخی در گذشته دارای موقعیتی بوده یانقاش درباری بوده. اصلن از دید فرهنگی و هنری نگاه ما این نیست. از نظر تاریخی ما یک دورهی پادشاهی داشتیم که تمام شده و او یکی از یادگارهای فرهنگی هنری از یک دورهی تاریخی است یعنی این شخصیت از نظر تاریخی، علوم انسانی و تاریخ هنر دارای اهمیت است.
از سوی دیگر از نظر هنری او در گرایشات مختلف کار کرده و مهمترین نکته، کارکردن او روی پرترههای پرسرعت است و ما در دنیای هنر افراد زیادی در این زمینه نداریم. همچنین او در سالهای مختلف نشانهای لیاقت را از کشور اتریش و آلمان کسب کرده از این رو شخصیت برجستهای است.
حال ما چنین برنامهای (بزرگداشت استاد مهدی سجادی) را برگزار میکنیم، دوستان عقاید سیاسیاشان را دخیل میکنند و استقبالشان براساس باورها و عقاید سیاسیاشان تغییر میکند یعنی فراموش میکنیم که اینجا عرصه سیاست و حزب بازی و .. نیست و واقعن عرصه، عرصه فرهنگ و هنر است.»
باید قبول کنیم که هر کسی به خود اجازه میدهد که در عرصه هنر فعالیت کند درحالی که این طور نیست و این عرصه تخصص خاص خود را میطلبد ضمن این که نگاه خودش را دارد و باید به این موضوع نگاه باز و آزاد داشته باشیم تا بتوانیم فرآیند یک رفتار فرهنگی را در گسترش و تعمیق فرهنگ ببینیم
اردوان طاهری با اشاره به این که متاسفانه اکثر انجمنهای فعالی که در اتریش وجود دارند انجمنهای متخصص در امور فرهنگی هنری نیستند،میافزاید: « این انجمنها، اغلب انجمنهای صنفی هستند همچون انجمنهای پزشکان یا مهندسان و دانش آموختگان اتریش که در زمینههای (تخصصی)خودشان فعال هستند یعنی یک انجمن با چتر وسیع شعار فرهنگی و علمی نیستند و افرادی هم که در راس آنها هستند در این زمینهها تخصصی ندارند و با همهی احترامی که برای تحصیلکردگان رشتههای مختلف قایل هستم باید قبول کنیم که هر کسی به خود اجازه میدهد که در عرصه هنر فعالیت کند درحالی که این طور نیست و این عرصه تخصص خاص خود را میطلبد ضمن این که نگاه خودش را دارد و باید به این موضوع نگاه باز و آزاد داشته باشیم تا بتوانیم فرآوری یک رفتار فرهنگی را در گسترش و تعمیق فرهنگ ببینیم.»
سخن پایانی رییس انجمن علمی و فرهنگی باور چنین است: «به طورکلی اشکال ما این است که ایرانیان مقیم اتریش به طور خاص و ایرانیان در سراسر جهان به طور عام، به طور معمول چهره سیاسی موارد را میبینند که متاسفانه خیلی مواقع هم یک توهم سیاسی است آن هم از نوع داییجان ناپلئونی.»
در برنامههای آینده پرسه گزارشهایی از برپایی آئین بزرگداشت استاد مهدی سجادی در شهر وین را پیگیری کنید.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»