Saturday, 18 July 2015
23 March 2023
یکم ‌دی – بیست‌و‌دوم دسامبر

«تقویم تاریخ یکم‌‌ دی»

2010 December 22

رادیو کوچه

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

1738 میلادی – پیش از میلاد «دی‌گان» و «خور روز» روز برابری انسان‌ها، در ایران باستان نامیده شده است که به زعم ایرانیان باستان، روز تولد دوباره خورشید پس از بلندترین شب سال بوده است. از سال 1738 قبل از میلاد را یک تقویم ویژه پارسیان هند (زرتشتیان ایرانی که پس از حمله اعراب مسلمان در سده هفتم میلادی جلای وطن کردند و به هند رفتند و در آن‌جا ماندگار شده‌اند) به دست آمده است. ایرانیان باستان که با نگرانی از طولانی بودن شب و ترس از بازنیامدن خورشید تا سپیده دم در کنار یک‌دیگر بیدار می‌نشستند و خود را سرگرم می‌کردند تا اندوه ظلمت را فراموش کنند، روز پس از آن شب «یکم دی ماه» را که «خور روز» و «دی‌گان به‌مانند مهرگان» می‌خواندند به استراحت می‌پرداختند و تعطیل عمومی بود. در این روز عمدتن به این لحاظ از کار دست می‌کشیدند که نمی‌خواستند احیانن مرتکب بدی کردن به خصوص دروغ گفتن شوند که ارتکاب هر کار بد، هرچند کوچک، در روز تولد خورشید گناهی بزرگ شمرده می‌شد. آیین‌های شب یلدا «شب چله، طولانی‌ترین شب سال» از هزاره‌دوم پیش از میلاد تا به امروز تقریبن به همان صورت در ایران زمین، صرف‌نظر از مرزبندی‌ها تحمیلی دو قرن گذشته، هر سال برگزار می‌شود.

1989 میلادی – سال‌روز درگذشت «ساموئل بارکلی بکت» ((Samuel Beckett نمایش‌نامه‌نویس، رمان‌نویس و شاعر ایرلندی است. آثار بکت بی‌پروا، به شکل بنیادی کمینه‌گرا و بنابر بعضی تفسیرها در رابطه با وضعیت انسان‌ها عمیقن بدبینانه‌اند. این حس بدبینی اغلب با قریحه طنزپردازی قوی و غالبن نیش‌دار وی تلطیف می‌شود. چنین حسی از طنز، برای بعضی از خوانندگان آثار او، این نکته را در بر دارد که سفری که انسان به‌عنوان زندگی آغاز کرده ‌است با وجود دشواری‌ها، ارزش سعی و تلاش را دارد. آثار اخیر او، بن‌مایه‌های موردنظرشان را به شکلی رمزگونه و کاهش‌ یافته مطرح می‌کنند. او در سال ۱۹۶۹ به‌دلیل «نوشته‌هایش، در قالب رمان و نمایش، که در فقر «معنوی» انسان امروزی، فراروی و عروج او را می‌جوید»، جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد.

1308 خورشیدی: زادروز «محمد نوری»، خواننده ایرانی است. نوری در تهران زاده شد و در جوانی آواز را نزد خانم اولین باغچه‌بان و تئوری موسیقی را نزد «سیروس شهردار» و «فریدون فرزانه»، اساتید هنرستان عالی موسیقی، فراگرفت. وی شیوه آواز خود را متاثر از بافت و غنای زخمه‌ای اساتیدی چون «حسین اصلانی»، «ناصر حسینی»، و «محمد سریر» می‌داند.

1438  میلادی – ترکان عثمانی که از دیرزمان در آناتولی مستقر شده بودند در این روز به بسفور و پشت دیوارهای قسطنطنیه (استانبول) رسیدند، ولی پانزده سال طول کشید تا این شهر را تصرف کردند. تصرف قسطنطنیه در سال 1453 صورت گرفت که آغاز قرون جدید و دوره ای دیگر از تاریخ است. فاتح قسطنطنیه نام این شهر که تا قرن هفتم پایتخت رم شرقی بود و از آن پس به مرکز حکومت بیزانس تبدیل شده بود «اسلامبول» گذارد و امپراتوری بزرگی به وجود آورد که اروپاییان را به جنبش شدید و رقابت و پیش‌رفت واداشت.

1858 میلادی – زادروز «جاکومو پوچینی» (Giacomo Puccini) آهنگ‌ساز ایتالیایی است. او مهم‌ترین اپرانویس دوران خود پس از جوزپه وردی است. پوچینی تحصیلاتش را در کنسرواتوار میلان در شرایط بسیار سختی گذراند. موفقیت اولین اپرای پوچینی که پس از پایان تحصیلات نوشت، توجه یکی از ناشران را جلب کرد و سبب شد که به پوچینی آثار دیگری نیز سفارش دهند. پوچینی ۳۵ سال داشت که با اپرای «مانون لسکو» (Manon Lescaut) ناگهان شهرت بین‌المللی پیدا کرد. محبوبیت پوچینی در ایران را باید در بهره‌گیری او از درون‌مایه‌های شرقی در اپراهایش جست. در این‌جا می‌توان به دو نمونه اشاره کرد: یکی اپرای «مادام باترفلای» یا «پروانه» که پوچینی آن را از روی متن نویسنده آمریکایی، «لوتر لانگ‌«، ساخت. این اپرا در سال ۱۹۰۴ به روی صحنه آمد. موضوع این اثر، عشق بدفرجام دختر ژاپنی چوچوسان یعنی پروانه به یک افسر آمریکایی و رویارویی دو فرهنگ و سنت دور از یک‌دیگر است.

1989‌میلادی – لشکر 82 هوابرد آمریکا که به دستور جورج بوش (پدر) به منظور پایان دادن به حکومت «مانوئل نوریه‌گا» رییس قوه مجریه پاناما و دستگیری و انتقال او به آمریکا جهت محاکمه، به خاک پاناما اعزام شده و از بیستم‌دسامبر 1989 با کمک دوازده هزار نظامی آمریکایی مستقر در منطقه کانال پاناما تعرض خود را آغاز کرده بود در پایان سومین روز عملیات درچنین روزی به مقاومت نظامیان پانامایی پایان داد ولی نوریه‌گا به سفارت واتیکان پناهنده شده بود که بعدن بیرون آمد و تسلیم شد، چهارم ژانویه به آمریکا منتقل و به زندان محکوم شد. وی که قبلن با کمک آمریکا به قدرت رسیده بود بعدن حاضر نشده بود که به خواست آمریکا گردن نهد و به مخالفان مسلح دولت چپ‌گرایان نیکاراگوئه معروف به «کنترا » کمک نظامی بدهد. در آمریکا، نوریه‌گا را متهم به هم‌کاری با قاچاق‌چیان مواد مخدر کرده بودند. در عملیات نظامی آمریکا در پاناما نزدیک به ششصد پانامایی از جمله 301 غیر نظامی کشته شدند. در این عملیات 23 نظامی آمریکایی هم جان خود را از دست دادند.

1055 میلادی – «طغرل سلجوقی» که نیروهای او بغداد را تصرف کرده بودند بدون دست زدن به ترکیب دست‌گاه خلافت عباسی، این شهر را ضمیمه قلمرو خود اعلام کرد. بغداد که قبلن یک روستا در نزدیکی «مدائن» پایتخت باستانی ایران بود در سال 761 به تصمیم ابو جعفر منصور خلیفه عباسی به‌صورت شهر در آمد و مرکز خلافت عباسیان شد.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , ,