اردوان روزبه / رادیو کوچه
در حالی که فقط ساعاتی تا اجرای حکم اعدام دانش‌جوی کرد، حبیب لطیفی باقی نمانده، نعمت احمدی وکیل وی می‌گوید که ارسال نمابر اجرای حکم در روز پنج‌شنبه که در ایران همه‌جا تعطیل است فرصت هر اقدامی را از تیم وکلای او گرفته است. اما وی ادامه می‌دهد که آن‌ها صبر نکرده‌اند و از زمان دریافت نامه اجرای احکام که در آن اعلام شده بود در ساعت شش و سی دقیقه روز یک شنبه بیست و شش دسامبر حکم اجرا خواهد شد. صالح نیک‌بخت وکیل دیگر این دانش‌جوی در آستانه اعدام برای اعلام اعتراض به سنندج راهی شده است و نعمت احمدی نیز با تنظیم نامه‌ای خطاب به رییس قوه قضاییه با اشاره به اشکال قانونی در پرونده تقاضای توقف حکم را کرده است. این ایرادات شامل نحوه بررسی در دادگاه و صلاحیت دادگاه کیفری استان در بررسی پرونده و هم‌چنین مرجع رسیدگی تجدید‌نظر همان دادگاه استان بوده است در حالی که در رویه قانونی باید دیوان عالی کشور رسیدگی کند.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
آقای احمدی هم‌چنین در خصوص ابلاغ اجرای حکم اعدام حبیب لطیفی با ابراز بهت از این ابلاغ اشاره کرد که «مایل نیستم در این ساعات سرنوشت‌ساز موضوع را احساسی کنم اما حبیب لطیفی نماد یک جوان آریایی است. او با سواد و خوش چهره است و با کارشناسی ارشد اگر در زندان نبود اینک باید دکترای‌اش را می‌گرفت. حیف است، خوب است که مسوولان قضایی با عفو این جوان رفعت دین اسلام و مسوولان جمهوری اسلامی را نشان دهند.»
آقای احمدی هم‌چنین در خصوص ابلاغ اجرای حکم اعدام حبیب لطیفی با ابراز بهت از این ابلاغ اشاره کرد که مایل نیستم در این ساعات سرنوشت‌ساز موضوع را احساسی کنم اما حبیب لطیفی نماد یک جوان آریایی است
از طرفی نیز برخی از صاحب‌نظرهای حوزه کردستان با شناختی که از جریان پرونده لطیفی دارند معتقد هستند که وی به دلیل فشار‌های شاکی پرونده یعنی وزارت اطلاعات اظهاراتی را در بازجویی کرده است و اساسن در حین موارد اتهامی که در باب بمب‌گذاری و غیره بوده است متهم به طور اساس در محل اتفاق نبوده است. از همین روی است که علی‌رغم این که در بازجویی وی بنابر شرایط هواداری حزب «پژاک» را قبول کرده است اما پس از حضور در دادگاه به صراحت منکر وابستگی به این حزب بوده است.
از سویی دیگر سارا لطیفی خواهر حبیب این دانش‌جوی محکوم به اعدام با ابراز این که شرایط خانواده آن‌ها بسیار متشنج شده است به رادیو کوچه ابراز داشت که: «به دلیل کهولت و بیماری پدر و مادر از وضعیت حبیب آن‌ها را بی‌خبر گذاشته‌ایم. برای ما ابلاغ اجرای حکم اعدام حبیب بسیار غیر‌مترقبه بود.»
بنابر اظهار خانم لطیفی این حکم در وضعیتی به اجرای احکام ابلاغ شده است که هنوز این پرونده بسته نشده و اعتراض آن‌ها در مورد حکم صادره در دیوان تحت بررسی است. خواهر وی وضعیت جسمی او را به دلیل وجود بیماری بد توصیف کرد و ابراز کرد که امیدوار است که اجرای این حکم هر چه سریع‌تر متوقف شود.
این در حالی است که از ظهر روز پنج‌شنبه بیست و سوم دسامبر که اجرای حکم ابلاغ شده است. بسیاری از سازمان‌های حقوق بشر جهانی، فعالان مدنی و سیاسی، روزنامه‌نگاران و هنرمندان به اجرای این حکم اعتراض کرده و تقاضای توقف آن را داشته‌اند.
لازم به توضیح است کشور ایران در رده بالایی از نظر تعداد اعدام در جهان است.
آقای احمدی موکل شما حبیب لطیفی پس از سال‌ها انتظار برای حکم، ابلاغ اجرای احکام شدند و احتمال است فردا (یک‌شنبه 26 دسامبر) در مورد او حکم اعدام اجرا شود. از وضعیت موکل خود و این‌که آیا توانستید در خصوص توقف اجرای حکم کاری انجام دهید برای شنوندگان توضیح دهید.
من امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد و طبق فکسی که برای من ارسال کردند فردا ساعت 6:30 صبح حکم اجرا نشود. به لحاظ این‌که من ایشان را مستحق این حکم نمی‌دانم. این پرونده در سال 86 مطرح شد و بنده به اتفاق آقای «صالح نیک‌بخت» وکیل این پرونده بودیم. پرونده در دادگاه بدوی سنندج رسیدگی و در شعبه چهارم تجدید نظر استان، با اما‌واگرهایی رای تایید شد و ما هم اعتراض‌هایی داشتیم. مراحل مختلفی را طی کرد و اکنون به مرحله اجرای حکم رسیده. می‌شد از همان اول همان‌طور که خواسته بودیم و مقررات ایران هم اجازه می‌دهد پرونده را بررسی کرد.
از آن‌جایی که حدود پانزده ساعت به ضرب‌الاجل و اجرای حکم باقی نمانده است، نمی‌خواهم در مورد این پروده از باب عاطفی صحبت کنم
قرار است موکل شما در ماه محرم اعدام شود. ما شنیدیم که دستوری وجود دارد که در ایام حرام اعدامی صورت نگیرد. آیا این صحت دارد؟
از نظر قضایی زمان خاصی را برای عدم اجرای حکم در نظر نگرفته‌اند اما در اسلام چهار ماه است که اگر قتلی به وقوع بپیوندد دیه آن قتل یک سوم اضافه می‌شود. لذا اگر یک فرد عادی قتلی را در ماه حرام انجام دهد، خداوند مجازات مالی آن یعنی دیه را اضافه می‌کند. بنابراین حاکمیت هم نباید در این مسئله مستثنا باشد. البته نظر مجتهدین شرط است اما اگر از نظر ظواهر قانونی در نظر بگیرند، اولا‌تر این است که در این ماه در ایران، به عنوان نخستین کشور شیعه دنیا، اعدام و قصاص انجام نگیرد که به شرع آسیبی نرسد.
کمی در مورد موکل خود صحبت کنید. فعالیت‌های او چه بوده و به لحاظ شخصیتی می‌توانید در مورد آقای حبیب لطیفی توضیح بیش‌تری دهید؟
از آن‌جایی که حدود پانزده ساعت به ضرب‌الاجل و اجرای حکم باقی نمانده است، نمی‌خواهم در مورد این پروده از باب عاطفی صحبت کنم. برای من آن‌قدر مشکل و دور از ذهن است که در مورد یک جوانی آریایی با قامتی رسا، هوشی سرشار که دانش‌جوی فوق لیسانس است که اگر این اتفاق برای او نیفتاده بود و این اتهام را متوجه او نکرده بودند، الان در حال تحصیل در مقطع دکتری بود، صحبت کنم. انسانی دوست‌داشتنی و صمیمی که در همه مراحل منکر اتهامی است که بر او وارد کردند.
صبح امروز آخرین مهلتی بوده که شما می‌توانستید در دیوان پرونده را پی‌گیری کنید. آیا تلاش‌های شما تا این لحظه برای جلوگیری از اجرای حکم توانسته به نتیجه برسد؟
البته آخرین فرصت نبود و ما انصافن منتظر چنین فکسی نبودیم. ساعت 1:30 به دفتر آقای نیک‌بخت که مشترکن این پرونده را پی‌گیری می‌کنیم فکسی ارسال شده بود مبنی بر این‌که یک‌شنبه ساعت 6:30 صبح این حکم اجرا می‌شود. با توجه به تعطیلات ایران در روزهای پنج‌شنبه و جمعه نمی‌توانستیم کار خاصی انجام دهیم. آقای نیک‌بخت به سرعت به سنندج رفتند و من هم درخواستی را به دفتر آیت‌اله «صادق لاریجانی»، رییس قوه قضاییه فرستادم و با توجه به این‌که ایشان قضاوت را از ولایت مطلقه امر طرح کردند و عفو در حوزه اختیارات رهبری است، از ایشان در‌خواست کردم ضمن تاخیر اجرای حکم تخفیفی را هم لحاظ کنند شاید این جوان با استعداد به جامعه برگردد و درس خوبی باشد برای دیگران که اسلام دین قابل بخشش، سهل، ساده و ارحم‌الراحمین است.
—————————————–
خانم لطیفی به چه صورت از اجرای حکم اعدام برادرتان، حبیب لطیفی مطلع شدید و وکیل چه اقداماتی را انجام داده است؟
آقای نیک‌بخت دیروز حدود ساعت 2 بعداز ظهر به من زنگ ردند و گفتند که «از اجرای احکام دادگاه فکسی به من رسیده و در متن آن قید شده بود که روز یک‌شنبه ساعت 6:30 صبح حکم حبیب را اجرا می‌کنند.» ایشان گفتند که «این فکس غیر‌منتظره است.»
از آخرین اطلاعاتی که از پرونده داشتید در متن آن چه بوده که با شنیدن اجرای حکم شوکه شدید؟
هنوز پرونده باز است و همه منتظر بودیم پرونده به دیوان برود و همه جریان مثبت پیش می‌رفت. خود آقای نیک‌بخت هم در شوک بود و فکر نمی‌کرد که چنین فکسی را برای او بفرستند. نمی‌دانم چطور این حکم را صادر کردند.
باتوجه به این‌که پرونده در دیوان است، آیا آقای صالح نیک‌بخت و شما برای جلوگیری از اجرای حکم تلاشی کردید؟
پنج‌شنبه اعلام کردند و جمعه همه‌جا تعطیل بود. اما آقای نیک‌بخت به سنندج آمدند که دنبال کارها برویم تا جلوی حکم را بگیریم.
برادر شما متهم است که هم‌کاری‌هایی در اجرای بعضی از عملیات‌های نظامی و مسلحانه داشته است. اشاره شده که در بسیاری از عملیات‌ها در سنندج و جاهای دیگر فیلم تهیه کرده است. اتهامات وارده بر او چقدر صحت دارد؟
من همه این‌ها را تکذیب می‌کنم. در مورد او پرونده‌سازی شده. ایشان دانش‌جوی فعال حقوق انسانی بودند و کار فرهنگی انجام می‌دادند. مسایلی مانند بمب‌گذاری و غیره را تکذیب می‌کنم.
آیا توانستید با برادرتان صحبت کنید؟ اظهارات او در این مورد چیست؟
من در مورد پرونده با او صحبت کردم. ما برادر خودمان را خوب می‌شناسیم. کل سنندج او را می‌شناسند. در کارهای انسان‌دوستانه فعالیت داشت، نه در کارهای نظامی. کسی که فعالیت فرهنگی دارد آیا می‌تواند بمب‌گذار باشد و جنایاتی را مرتکب شود؟ این کارها با شخصیتی که حبیب دارد ارتباطی ندارد. هم‌بندی‌ها و کسانی که او را می‌شناسند می‌دانند که او چه فعالیت‌هایی داشته است.
شنیده شده که قاضی پرونده حبیب نه از قوه قضاییه بلکه از دست‌گاه امنیتی مامور این پرونده شدند. آیا صحت دارد؟
اولین بار است که این را می‌شنوم، دقیق نمی‌دانم. در رابطه با جزییات پرونده می‌توانید با وکیل ایشان صحبت کنید اما این مورد را من نشنیدم و نمی‌دانم.
تحصیلات آقای حبیب لطیفی چه بود و باتوجه به این‌که می‌گویید فعالیت مدنی و فرهنگی داشتند در چه محورهایی کار می‌کردند؟
ایشان دانش‌جوی صنایع بودند که تحصیل او نمی‌کاره ماند. در روزنامه، فعالیت‌های انسان‌دوستانه و فرهنگی فعال بودند.
ایشان دانش‌جوی فعال حقوق انسانی بودند و کار فرهنگی انجام می‌دادند
وضعیت روحی پدر، مادر و اطرافیان او چگونه است؟
پدر او 80 و مادرش 67 سال سن دارند. ما به آن‌ها نگفتیم. آن‌قدر در این سه سال شوک‌های مختلف به ما وارد شده که مادر ایشان از لحاظ روحی وضعیت خوبی ندارند و تحت درمان هستند. در یک سال گذشته وضع روحی پدرشان رو به وخامت است و سه ماهه اخیر تحت درمان بودند. خواهر و برادرها می‌دانند.
گزارش‌هایی از زندان رسیده که حبیب لطیفی شرایط جسمی خوبی هم نداشتند. آیا از وضعیت جسمی و روحی ایشان در زندان مطلع هستید؟
از لحاظ روحی وضعیت خوبی داشت اما از لحاظ جسمی نه. چون برونشیت مضمن دارد و چشم‌هایش هم ناراحت است. دارو تهیه کرده بودیم اما از روز پنج‌شنبه تلفن‌های آن‌جا قطع است تا خبری به بیرون درز نکند.
آیا عکس‌العملی هم از طرف فعالان مدنی در سنندج و کردستان در مورد حمایت از حبیب لطیفی داشتید؟
همه واقعن تلاش می‌کنند. چندین نفر زنگ زدند که قرار است در شهرهای اروپایی به نشانه اعتراض به این حکم راه‌پیمایی شود. همه یک گوشه کار را گرفتند. من خواهش می‌کنم جلوی این حکم را بگیرند چون واقعن بی‌گناه است. ایشان اگر فعالیت سیاسی و فرهنگی داشتند در چارچوب قانون ان‌جی‌‌او ((NGOدر ایران بوده است. اما گناه او این نیست که اعدام شود. ذهن و فکر او برای مردم کار می‌کند. حکم او ناعادلانه است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
