دکتر آویده مطمئن‌فر/ رادیو کوچه
avideh@avideh.net
«GHR – 15» محصولی است که در فرم کپسول و پودر به‌عنوان هورمون رشد انسان از طریق اینترنت در دست‌رس همگان است. شرکت پخش‌کننده‌ی این محصول معتقد است که این دارو می‌تواند در درمان یا پیش‌گیری انواع بیماری‌ها از جمله سرطان، دیابت، ورم مفاصل، بیماری‌های قلبی و «مولتیپل اسکلروزیس» موثر واقع شود. چند هفته پیش، گروهی از پزشکان در دانش‌گاه «سنت لوییس» کشف کردند که ترکیبی که در جهت خلاف هورمون رشد عمل می‌کند، می‌تواند پیش‌رفت بعضی از نشانه‌های پیری را معکوس کند و هورمون رشد که تا به حال برای افراد میان‌سال و مسن تجویز می‌شده، ممکن است برای آن‌ها خطرناک باشد. این یافته‌ی جدید، بسیار مهم است، زیرا برخی از افراد مسن فکر می‌کرده‌اند که هورمون رشد، به آن‌ها یک چشمه‌ی جوانی داده است که جوانی و سلامتی را در آن‌ها احیا می‌کند.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
هورمون رشد یا «سوماتوتروپین»، پروتیینی است که توسط سلول‌های سوماتوتروپ در غده‌ی «هیپوفیز» سنتز و ترشح می‌شود. این هورمون دارای دو نوع اثر متمایز است. تحریک کبد به تولید «آی جی اف وان» (IGF – 1)که باعث تحریک تکثیر «کندروسیت‌ها» و «میوبلاست‌ها»، یعنی سلول‌های عضلات و درنتیجه رشد استخوان و رشد عضلانی می‌شود. هورمون رشد هم‌چنین اثر مهمی بر روی سوخت‌و‌ساز پروتیین‌ها، چربی‌ها و هیدرات‌های کربن دارد.
تولید هورمون رشد توسط استرس، ورزش، تغذیه، خواب و خود هورمون رشد کنترل می‌شود. در واقع دو هورمون «هیپوتالاموس» و یک هورمون از معده، کنترل تولید آن را به عهده دارند. هورمون رشد آزاد کننده هورمون یعنی (GHRH) پپتیدی در هیپوتالاموس است که موجب تحریک هر دو سنتز و ترشح هورمون رشد می‌شود. «سوماتواستاتین» (اس اس) پپتیدی است که توسط بافت‌های مختلف در بدن، خصوصن هیپوتالاموس تولید می‌شود. «سوماتواستاتین» آزاد شدن هورمون رشد در پاسخ به GHRH)) و عوامل دیگر تحریکی، مانند غلظت پایین «گلوکز» در خون را مهار می‌کند. هورمون «گرلین»، پپتیدی است که از معده ترشح و به گیرنده‌های روی سلول‌های «سوماتوتروپ» متصل می‌شود و باعث تحریک ترشح هورمون رشد است. ترشح هورمون رشد نیز بخشی از یک حلقه‌ی بازخورد منفی که «آی جی اف وان» را در بر می‌گیرد است. سطوح بالای خون از «آی جی اف وان» منجر به کاهش ترشح هورمون رشد می‌شود. این نه تنها به‌طور مستقیم باعث سرکوب سلول‌های سوماتوتروپ می‌شود، بلکه تحریک انتشار سوماتواستاتین از هیپوتالاموس را نیز سبب می‌شود. در واقع، اصولن غلظت هورمون رشد در خون خیلی کم است، اما شدیدترین دوره ترشح هورمون رشد در مدت کوتاهی پس از شروع خواب عمیق در کودکان و بزرگ‌سالان جوان اتفاق می‌افتد.
ترشح بیش از حد هورمون رشد باعث «غول آسایی» (Giantism) شده که در کودکان و نوجوانان آغاز می‌شود. این یک بیماری بسیار نادر است که نتیجه‌ی تومور سلول‌های سوماتوتروپ است. یکی از معروف‌ترین غول‌های دنیا مردی بود که با وزن کاملن طبیعی سه کیلو و هشت‌صد گرم به دنیا آمد، اما در پنج‌سالگی یک متر و ۶۰ سانتی متر قد داشت. او در سن بلوغ دو متر و ۷۲ سانتی متر قد داشت و در سن ۲۲ سالگی درگذشت. ترشح بیش از حد هورمون رشد در بزرگ‌سالان باعث «اکرومگالی» (Acromegaly) که نتیجه‌ی یک تومور خوش خیم غده هیپوفیز است می‌شود. علایم اکرومگالی، رشد بیش از حد قسمت انتهایی اندام‌ها، تورم بافت‌های نرم، ناهنجاری در ساختار فک و بیماری قلبی است. کم‌بود هورمون رشد در کودکان باعث اختلال رشد و کوتاهی قد و هم‌چنین موجب تاخیر در بلوغ جنسی خواهد شد.
به‌عنوان دارو، هورمون رشد از دهه‌ی ۵۰ میلادی به‌طور معمول برای کمک به جلوگیری از توقف رشد کودکان به‌صورت تزریق استفاده می‌شود. این دارو هم‌چنین به بزرگ‌سالان مبتلا به کم‌بود هورمون رشد و بیماران مبتلا به ایدز داده می‌شود تا به افت عضلانی و تحریک رشد عضلات و کاهش چربی بدن کمک کند. هم‌چنین ورزش‌کاران برای بهبود سریع‌تر بعد از آموزش، از این دارو استفاده می‌کنند. شناگرها بیش‌تر از این دارو استفاده می‌کردند، چرا که وجود این دارو در خون به وسیله‌ی تست‌های رایج غیر قابل کشف بود. «سازمان جهانی ضد دوپینگ» (WADA)به تازگی تست جدیدی برای وجود این دارو در خون پیدا کرده است و در نتیجه، هیچ ورزش‌کاری دیگر قبل از مسابقه از هورمون رشد استفاده نمی‌کند.
در واقع، اصولن غلظت هورمون رشد در خون خیلی کم است، اما شدیدترین دوره ترشح هورمون رشد در مدت کوتاهی پس از شروع خواب عمیق در کودکان و بزرگ‌سالان جوان اتفاق می‌افتد
موثر بودن درمان با هورمون رشد انسانی، از طریق قرص هنوز ثابت نشده است، بنابراین افرادی که از ((GHR – 15 استفاده می‌کنند، به احتمال زیاد، مزایای درمانی را تجربه نخواهند کرد. سازمان بهداشت کانادا در برابر خودتشخیصی یا درمان خود از بیماری‌های جدی هشدار داده و به کانادایی‌ها توصیه می‌کند که از ((GHR – 15 به‌عنوان یک ماده‌ی درمانی استفاده نکنند ((GHR – 15 هم‌چنین می‌تواند باعث پرکاری «تیرویید» شود که خود می‌تواند اسباب افزایش ضربان قلب، بالا بردن فشار خون، ریتم غیر طبیعی قلب، عرق‌کردن بیش از حد، لرزش دست، عصبی بودن و اضطراب، مشکلات در خواب، کاهش وزن علارغم افزایش اشتها باشد، زیرا سطح فعالیت با وجود خستگی و ضعف افزایش یافته است.
در مطالعات اخیر، دانش‌مندان از بخش‌های پزشکی سال‌مندان و غدد درون ریز از دانش‌کده پزشکی دانش‌گاه «سنت لوییس»، ترکیب (MZ – 5 – 156) هورمون رشد آزادکننده هورمون (GHRH) «آنتاگونیست» را مورد مطالعه قرار داده‌اند. آن‌ها دریافته‌اند که (MZ – 5 – 156) اثرات مثبت بهبود‌دهنده بر استرس «اکسیداتیو» در مغز، فعالییت‌های شناختی، فعالیت «تلومراز» (telomerase)، طول عمر و کاهش فعالیت تومورهای سرطانی دارد. این ترکیب، سرطان‌های مختلف بشر مانند پروستات، پستان، مغز و ریه را مهار می‌کند. هم‌چنین اثرات مثبتی بر یادگیری و بهبود حافظه کوتاه‌مدت دارد. دکتر «ویلیام بانک»، مسوول و نویسنده این مطالعه گفته است که «هورمون رشد هورمون آزاد کننده‌ی آنتاگونیست» به حتم اثرات مفیدی در جلوگیری از پیش‌رفت پیری دارد.
نسخه انگلیسی را از اینجا ببینید
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
