سیمین/ رادیو کوچه
سرانجام پس از سال‌ها، طرح هدف‌مندی یارانه‌ها که به یکی از جنجالی‌ترین موضوع‌های سال‌های اخیر مبدل شده به مرحله اجرا رسید و با بذل توجه دولت در ارسال مقادیری پول با برکت به حساب‌های مردم، بهای برخی قلم‌های مصرفی هم چون بنزین، گازوییل، آب و برق که پیش از این دولت برای آن یارانه می‌پرداخت، افزایش یافت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
و از آن‌جا که این امر در ایران مسبوق به سابقه است که افزایش نرخ یک قلم یا تغییری در بهای مثلن کرایه‌ها تاثیر گسترده‌ای در نرخ سایر خدمات و اجناس می‌گذارد از این رو پس از این افزایش رسمی برخی قیمت‌ها، بالارفتن بهای بسیاری از خدمات گریزناپذیر است.
یکی از بخش‌های مهم خدماتی، صنعت گردش‌گری است که ارتباط مستقیم با صنعت حمل و نقل، خدمات اقامتی و مهمان‌پذیری دارد
یکی از بخش‌های مهم خدماتی، صنعت گردش‌گری است که ارتباط مستقیم با صنعت حمل و نقل، خدمات اقامتی و مهمان‌پذیری دارد.
به نظر می‌رسد با به اجرا درآمدن طرح هدف‌مندی یارانه‌ها و در پی آن افزایش بهای برخی قلم‌های مصرفی یکی از بیش‌ترین تاثیرها بر این صنعت خواهد بود. افزایش بهای بنزین و گازوییل، سبب افزایش هزینه‌های حمل و نقل شده است. از حمل و نقل هوایی گرفته تا ریلی و جاده‌ای. از سوی دیگر با برداشتن سوبسید از آب‌بها و برق مصرفی، هتل‌ها، رستوران‌ها و اماکن گردش‌گری با افزایش هزینه‌های نگه‌داری روبه‌رو هستند. ضمن این‌که این افزایش قیمت‌ها بر روی نرخ خدمات ارایه شده در رستوران‌ها نیز تاثیرگذار است.
از سوی دیگر دفترهای خدمات مسافرتی نیز برای تعیین بهای تورهای خود با تغییراتی روبه‌رو خواهند بود. یک تور به‌طور معمول شامل خدماتی چون حمل و نقل، اقامت و گشت است و با توجه به شرایط به وجود آمده تمامی این خدمات شامل افزایش قیمت می‌شوند.
البته شاید بتوان گفت که این افزایش نرخ تورها تنها گریبان تورهای داخلی را می‌گیرد و تورهای خارجی که با این افزایش هزینه‌ها روبه‌رو نیستند، قاعدتن باید از این افزایش نرخ مستثنا باشند هرچند که تجربه ثابت کرده دفترهای مسافرتی در این موقعیت‌ها برای جبران هزینه‌های جاری خود اقدام به افزایش نرخ تورهای خارجی نیز می‌کنند که تورهای نوروزی یکی از مشخص‌ترین نمونه این اقدام است.
البته در این میان تورهای ورودی نیز با افزایش نرخ خدمات به مسافران خارجی خود روبه‌رو خواهند بود. به گفته‌ی یک دست‌اندرکار برگزاری تور وقتی بهای اجاره‌ی یک وسیله نقلیه پس از اعلام اجرای طرح با 45 درصد افزایش روبه‌رو شده است چگونه می‌توان با قیمت‌های سابق تورهای ورودی را اجرا کرد؟
از سوی دیگر به نظر می‌رسد هنوز مدت زیادی از اجرای این طرح نگذشته، تاثیر آن بر میزان سفرها آغاز شده باشد. در خبرها آمده است که شهر مشهد پس از اجرای طرح هدف‌مندی با کاهش 80 درصدی مسافر روبه‌رو شده است.
مدیر اتحادیه هتل‌داران استان خراسان رضوی در این ارتباط گفته است: «هدف‌مندی یارانه‌ها بیش‌ترین تاثیر را بر افزایش هزینه حامل‌های انرژی گذاشته و همین مسئله مهم‌ترین عامل کاهش مسافران ورودی به مشهد بوده است. به طوری‌که به نسبت مدت مشابه در سال گذشته در همین زمان بیش از 80 درصد کاهش مسافر داشته‌ایم.»
وی با بیان این‌که دفاتر خدمات مسافرتی با کاهش فروش بلیط مواجه بوده و پروازهای بسیاری به مشهد لغو شده‌است، تاکید کرده است که فروش روزانه بلیط در بسیاری از آژانس‌ها به‌طور میانگین از 200 بلیط در روز به 4 بلیط کاهش پیدا کرده و تعدادی پرواز نیز لغو شده است که این موضوع تاثیر منفی آغاز هدف‌مندی یارانه‌ها در اذهان عمومی مردم را نشان می‌دهد.
مدیر اتحادیه هتل‌داران استان خراسان هم‌چنین با اشاره به این‌که هتل‌ها آسیب‌پذیرترین قشرصنعت گردش‌گری بوده و بدون حمایت دولت با آغاز طرح تحول اقتصادی با ورشکستگی مواجه خواهند شد افزوده است: «هتل‌ها عمده‌ترین مصرف‌کننده انرژی هستند و از طرفی صرفه‌جویی در مصرف انرژی در هتل امکان‌پذیر نیست و اگر ما از یارانه‌ها بهره‌ای نبریم با مشکلات جدی مواجه شده و مجبور به تعدیل نیرو خواهیم شد.»
این در حالی است که به ظاهر پیش از آغاز طرح هدف‌مندی یارانه‌ها هتل‌ها از تخفیف‌های پرداخت مالیات و یا هزینه حامل‌های انرژی برخوردار بودند ولی با آغاز هدف‌مندی یارانه‌ها نه‌‌تنها حمایت دولتی شامل حال هتل‌داران نشده بلکه با افزایش هزینه‌های انرژی فشار مضاعفی بر این قشر وارد آمده است.
از دیگر سو به گفته‌ی هتل‌داران، در شرایط عادی برای جذب گردش‌‌گران تخفیف‌هایی در قیمت هتل‌ها لحاظ می‌شده که با وجود آن تعداد کمی مسافر جلب هتل‌ها می‌شدند حال با این افزایش هزینه‌ها به راستی هتل‌ها راه ورشکستگی را بدون حمایت دولت خواهند پیمود.
به هر روی نگرانی‌ها درباره آینده‌ی این صنعت پس از اجرای این طرح شدت یافته است.
مدیر جامعه هتل‌داران گیلان نیز معتقد است که با آغاز طرح هدف‌مندسازی یارانه‌ها و با وجود اعلام اعطای 30 درصد از فروش مازاد حامل‌های انرژی به بخش گردش‌گری، هنوز سهم جامعه هتل‌داران به عنوان بخشی از این صنعت معلوم نشده و چشم‌انداز آن مبهم است.
او تاکید دارد: «تولید خدمت در هتل به گونه‌ای نیست که بتوان صرفه‌جویی کرده و برای مثال در ازای ورود هر مهمان فقط یک چراغ روشن کرد، از این رو اگر یارانه‌ها به این بخش تعلق نگیرد هزینه‌های تمام شده افزایش پیدا کرده و این موضوع در مدت اقامت گردش‌گر و کاهش سفر تاثیر می‌گذارد.»
پیش از این مجلس طرحی را تصویب کرده که 30 درصد از فروش مازاد حامل‌های انرژی به عنوان یارانه به بخش‌های تولیدی و صنعتی توسط دولت اعطا شود اما این که چه میزان یارانه از این 30 درصد به کدام صنعت و با چه درصدی اختصاص یابد هنوز تدوین نشده و صنعت گردش‌گری به عنوان یکی از صنایع اقتصادی هم‌چنان در صف انتظار حمایت قانونی از سوی دولت به سر می‌برد
پیش از این مجلس طرحی را تصویب کرده که 30 درصد از فروش مازاد حامل‌های انرژی به عنوان یارانه به بخش‌های تولیدی و صنعتی توسط دولت اعطا شود اما این که چه میزان یارانه از این 30 درصد به کدام صنعت و با چه درصدی اختصاص یابد هنوز تدوین نشده و صنعت گردش‌گری به عنوان یکی از صنایع اقتصادی هم‌چنان در صف انتظار حمایت قانونی از سوی دولت به سر می‌برد.
باید توجه داشت که یکی دیگر از تاثیرهای غیر‌مستقیم این طرح بر صنعت گردش‌گری ایران می‌تواند کاهش توان رفتن به سفر در مردم باشد. با افزایش هزینه‌های عادی زندگی، به نظر می‌رسد که هزینه‌های سفر دیگر جای‌گاه جدی و ثابتی در سبد خانوار نداشته باشد.
اما هر چند که شاید برای قضاوت درباره‌ی نتیجه‌ی این طرح و تاثیرهای آن بر روی وضعیت صنعت گردش‌گری کمی زود باشد ولی به هر حال باید دید که آیا در اساس در این طرح توجهی به بازتاب‌های گسترده آن بر سایر بخش‌های اقتصادی جامعه نیز شده است یا خیر.
صنعت گردش‌گری در ایران صنعت نوپایی است که چنان‌چه با برنامه‌ریزی و توجه همه جانبه مسوولان و دست‌اندرکاران این صنعت روبه‌رو نباشد قادر به هم‌گامی با صنعت جهانی نخواهد بود.
در شرایطی که در بسیاری از کشورهای موفق در صنعت گردش‌گری، دولت‌ها اقدام به پرداخت یارانه‌های حمایتی در بخش‌های گوناگون این صنعت می‌کنند، ممکن است هدف‌مندشدن یارانه‌ها در ایران، سنگی باشد در راه این صنعت نوپا.
منبع
CHN
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
