کیومرث/ دفتر تاجیکستان/ رادیو کوچه
گروهی از کارشناسان در تاجیکستان «طرح برنامه جلوگیری از تندگرایی» میان جوانان را تهیه و به کمیته امور جوانان، ورزش و سیاهی کشور پیش‌نهاد کرده‌اند. این طرح در حالی تهیه و پیش‌نهاد می‌شود، که در چند سال گذشته ده‌ها تن از ساکنان تا چهل‌ساله کشور برای افراط‌گرایی و عضویت‌شان در حـزب و حرکت‌های ممنوع دینی، از جمله «سلفیه»، «جماعت التـبلغ»، «حزب التحریر» و «جنبش اسلامی ازبکستان» بازداشت و زندانی شده‌اند.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«منیره انایتاوا» سابق وزیر معارف تاجیکستان، یکی از مولفان «طرح جلوگیری از تندگرایی» می‌گوید: «درحالی که 68درصد بی‌کاران در کشور را جوانان تشکل می‌دهند گروه‌های مختلف از ایـن فرصت به نفع خود استفاده خواهند برد.»
«دولت به این مسئله باید اعتبار خاص دهد و سیاست کار با جوانان را تکمیل بکند. ما پیش‌نهاد کردیم که با کدام شکل مکالمه دولت، دین و جامعه شهروندی می‌توانند مدلی را سازند که افراط‌گرایی میان جوانان پایان یا نیست کرده شود» افزود او.
دولت تاجیکستان در یک سال آخر از افزایش تندگرایی میان جوانان اظهار نگرانی کرده از جوانانی که در مدرسه‌های دینی کشورهای اسلامی تحصیل می‌کردند خواست، تا به وطن بازپس آیند.
«امام علی رحمان» رییس‌جمهور تاجیکستان در یک سخن‌رانی خود در آغاز ماه سپتامبر سال گذشته گفت: «اکثر جوانانی که غیررسمی به مدرسه‌های مختلف دینی در کشورهای اسلامی راه یافته‌اند، نه ملا بلکه پیکارجو و حتا «تروریست»، خواهند شد.»
در طول چهار ماه آخر به تاجیکستان 1 هزار و 300 تن از دانش‌آموزان تاجیک از مدرسه‌های دینی کشورهای اسلامی از جمله پاکستان، عربستان سعودی، ایران، افغانستان و مصر به وطن بازپس آورده شده‌اند.
گفته می‌شود حالا حدود 800 تن دیگر در مدرسه‌های کشورها اسلامی باقی مانده‌اند که به زودی به کشور آورده خواهند شد. مقامات دولت تاجیکستان برای بازگرداندن آن‌ها از هم‌تایان خود درایران و کشورهای دیگر اسلامی کمک خواسته‌اند.
با این وجود سرنوشت جوانانی که طول سال‌ها درکشورها اسلامی تحصیل کرده و اکنون به وطن بازپس آمده‌اند، روشن نیست. وزارت معارف تاجیکستان می‌گوید حالا فقط هفت تن آن‌ها برای ادامه تحصیل در دانش‌گاه‌ها تاجیکستان مراجعت کرده‌اند. اما منتقدان حکمت رحمان می‌گویند، دولت با پس‌آوردن گروه جوانان از مدرسه‌ها دینی نمی‌تواند پیش راه افراط‌گرایی در کشور را بگیرد. درحالی که به گفته آن‌ها، بی‌کاری، فقر، نبود عدالت اجتمای و کم‌سوادی از دلایل اصلی گسترش تندروی در جامعه تاجیکستان عنوان می‌شود.
«سعید امر حسینی» وکل پارلمان تاجیکستان می‌گوید، «تقسیم نادرست ثروت‌ها کشور و خویش و تباربازی باعث به دل شکستگی و به افراط‌گرایی رو آوردن ساکنان شده است.»
«عبداله رهنما» کارشناس تاجیک می‌گوید، افراط‌گرایی وتندروی خاص تاجیکستان نبوده و پس از کسب استـقلال کشور دردهه 1990 از خارج به تاجیکستان وارد شده است.
«در ظرف صدساله‌ها تاجیکان با یهودی‌ها، نصرانی‌ها، زردشتی‌ها و نمایند‌گان ادیان دیگر پهلو به پهلو زندگی کرده و میان آن‌ها نزاع مذهبی، قومی یا ملی رخ نداده است»، گفت او.
با این حال مقامات اکنون از تندگرا شدن جوانان در هراس‌اند و درگیری نیروها دولت با گروه‌های پیکارجو اسلامی در منطـقه رشت، شرق تاجیکستان و ترکش مرگ طلبانه در خجند، شمال کشور به هراس آن‌ها افزوده است.
اما کارشناسان می‌گویند، دولت در زمینه مبارزه با افراط‌گرایی دینی نباید به افراط‌گرایی دنیوی راه بدهد که برعکس افراط‌گرایی دینی را افزایش خواهد داد.
مولفان طرح برنامه جلوگیری از تندگرایی در میان جوانان نیز تاکید می‌کنند، که باید هم‌کاری سازمان‌ها اجتماعی و دولت با خانواده‌ها قوی‌تر شده به معارف توجه بیش‌تر شود، تا به این وسیله از افراط‌گرایی جلوگیری شود. مشکلی که در تاجیکستان بالای مشکلات دیگر سیاسی و اقتصادی کشور پرده پوشانده است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
