مهشب تاجیک/ رادیو کوچه
آکادمی «اسکار» در سال 1927 پایهگذاری شد. البته این جایزه تا سال 1939 بهطور رسمی نام اسکار را بر خود نداشت، آکادمی هنرها و علوم سینمایی به فکر آن افتاد که مراسمی ترتیب دهد و در آن به بهترینهای سال گذشتهی سینمای آمریکا جایزهای اهدا شود. اعضای اصلی با این پیشنهاد موافقت کردند و اولین بار این جایزهها به فیلمهایی اهدا شد که از اول ماه آگوست 1927 تا سی و یکم جولای 1928 به نمایش درآمده بودند. این شیوه شش ماهه تا سال 1933 اعمال شد و از 1934، سال تقویمی در نظر گرفته شد و تا امروز هم پابرجا است. بر طبق این قانون فیلمی میتواند در این جشنواره شرکت کند و نامزد دریافت جایزه شود که در آن سال حداقل به مدت یک هفته در شهر لوس آنجلس یا حومهی آن به نمایش عمومی درآمده باشد.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«سدریک گیبونز» که یکی از طراحان صحنهی مطرح سینمای آمریکا بود، هنگامی که اعضای آکادمی بر سر نوع جایزه مذاکره میکردند، به فکر این مجسمه افتاد و طرح آن را ارایه داد. طرح گیبونز، تندیسی از یک مرد بود با نگاهی جدی که شمشیری به دست دارد و روی یک حلقه فیلم ایستاده است. این طرح در اختیار مجسمهساز مطرح به نام «جورج استنلی» قرار گرفت و او آن را به طول 13 اینچ و به وزن 6 پوند ساخت. این مجسمه ابتدا از 92.5 درصد فلز قلع و 7.5 درصد مس که از برنز پر شده و روی آن را با طلا اندود کرده بودند، ساخته شد و ارزش آن صد دلار بود. اما مجسمهی اسکار امروزی از فلزی موسوم به فلز «بریتانیا» ساخته میشود که بهطور کامل پرداخت شده، سپس روی مجسمه با طلای 10 عیار، آب داده میشود بعد دوباره پرداخت و سرانجام با طلای 24 عیار اندود میشود.
بر طبق این قانون فیلمی میتواند در جشنواره اسکار شرکت کند و نامزد دریافت جایزه شود که در آن سال حداقل به مدت یک هفته در شهر لوس آنجلس یا حومهی آن به نمایش عمومی درآمده باشد
وزن این تندیس 11 پوند است و از نظر قانونی در سال 1941 به ثبت رسیده و شرکت معتبر تندیسسازی کالیفرنیای شرقی با همکاری شرکت پیکرهسازی داج از سال 1959 این تندیسها را میسازند. ارزش هریک از این تندیسها 200 دلار است، اما این قیمت مهم نیست و ارزش معنوی آن برای برندگان آن غیرقابل محاسبه است. با این وجود آکادمی قانونی دربارهی نگهداری و فروش آن وضع کرده که در اساسنامهی آکادمی ذکر شده «برنده اسکار، به هیچ وجه نباید آن را در معرض فروش قرار دهد یا به کسی واگذار کند. اگر کسی نخواهد جایزه را نزد خود نگاه دارد، میتواند آن را به آکادمی بدهد. وارث و بازماندگان نیز مشمول این قاعده هستند.»
اولین مراسم اسکار یا در واقع جایزه آکادمی، شانزدهم ماه می سال 1929 در کنار یک مراسم شام رسمی در تالار «بلاسام» یا همان «شکوفه» هتل روزولت هالیوود برگزار شد. فیلم «بالها» با داستانی درباره دو خلبان آمریکایی که هر دو عاشق یک دختر میشدند، جایزه بهترین فیلم را برد و «امیل یانینگز» برای بازی در فیلم «جسم» جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد. «جنت گینور» هم برای بازی در فیلم «آسمان هفتم» جایزهی بهترین بازیگر زن را گرفت. سال 1953 آکادمی قراردادی با تلویزیون برای پخش این مراسم بست. این پخش بنیهی مالی آکادمی را بسیار بالا برد. اوایل هرسال دو میلیون دلار و این بودجه به مسوولان آکادمی کمک میکند که به برنامههای مهم در امر پژوهش، بورس و گردآوری و نگهداری فیلمها و انتشار کتب و مجلات بپردازند و به این ترتیب قدرت خود را بیش از پیش کنند. همانطور که آکادمی از طریق پخش تلویزیونی مراسم صاحب درآمد چشمگیری میشود، برندگان و نامزدهای اسکار هم از نظر اقتصادی سود بیشتری میبرند. فروش بالای فیلمها و چند برابر شدن دستمزد سینماگران نامزد و برنده، تنها بخشی از تاثیراتی است که این مراسم در صنعت سینما بر جای میگذارد.
و اما نکات جالب و گاهی حیرتانگیز در مراسم اسکار سالهای مختلف
سه فیلم «بن هور»، «تایتانیک» و «ارباب حلقهها، بازگشت پادشاه» هر یک با 11 اسکار بیشترین جایزه را دریافت کردهاند.
«تایتانیک» همچنین به همراه «همه چیز درباره ایو» هر یک با نامزدی در چهارده رشته بیشترین تعداد نامزدی اسکار را دارند. «نقطهی عطف» و «رنگ ارغوانی» هر دو در یازده بار نامزد اسکار شدند، اما حتا یک جایزه هم نبردند و از این جهت بزرگترین بازندگان تاریخ برگزاری جوایز آکادمی هستند.
سال گذشته دو فیلم «آواتار» و «قفسه درد» هر یک با نامزدی در 9 بخش پیشتاز جوایز اسکار هستند.
والت دیسنی در مجموع شصت و چهار بار بار نامزد اسکار و بیست و شش بار برنده شد که از این جهت رکورددار برندگان جوایز اسکار است. او اولین بار سال 1932 پا به عرصهی رقابت اسکار گذاشت و آخرین جایزه در 1968 پس از مرگش به او اعطا شد.
در اولین سالهای برگزاری مراسم اسکار نتایج جوایز در اختیار روزنامهها قرار میگرفت تا در شماره روز بعد چاپ شود. به تدریج شرایط جوری شد که نامزدهای اسکار پیش از آغاز مراسم به اتاق مطبوعات میرفتند تا ببینند برنده شدهاند یا نه. بنابراین از سال 1941 این رویه تغییر کرد.
«باب هوپ» هیجده بار مجری مراسم اسکار بود. او اولین بار سال 1939سالی که «بربادرفته» اسکار بهترین فیلم را برد و آخرین بار سال 1977 سالی که «آنی هال» وودی آلن جایزه اصلی را دریافت کرد اجرای مراسم اسکار را به عهده داشت. «بیلیکریستال» با هشت اجرا و «جانیکارسن» با پنج اجرا پس از هوپ بیشترین تعدادی اجرای مراسم اسکار را داشتهاند. هوپ همچنین برنده جایزه افتخاری اسکار شده است.
«لایزا مینهلی» تنها برندهی اسکار است که پدر و مادرش هم برنده جایزه شدهاند. «جودی گارلند» در 1940 برای «جادوگر شهر زمرد» جایزه بهترین بازیگر نوجوان را دریافت کرد و «وینسنت مینهلی» در 1959 با «ژیژی» اسکار بهترین کارگردان را به خانه برد. خود لایزا مینهلی برای فیلم «کاباره» برنده اسکار بهترین بازیگر زن شد .سال 1934، فرانک کاپرا بدترین اشتباه مربوط به تشابه اسمی را مرتکب شد. در مراسم آن سال هنگام اعلام برنده اسکار بهترین کارگردان، اعطاکنندهی جایزه خطاب به «فرانک لوید» کارگردان گفت، «بیا جایزهات را بگیر، فرانک»، اما فرانک کاپرا با این تصور که او برنده شده، روی صحنه آمد.
در نهایت، جک پالانس پس از دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر مکمل مرد برای فیلم «شهرنشینان» در سال 1992روی صحنه دراز کشید و با یک دست شنا رفت.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»