محبوبه شعاع / رادیو کوچه
دهم ژانویه برابر با زادروز «تولستوی»، شاعر و رمان‌نویس روسی است. آلکسی تولستوی از اشراف زادگانی بود، که از ثروت بسیار و زندگی اشرافی و پرتجملی برخوردار بود. آثار او طرف‌داران بسیار داشت و به خاطر رمان «پطر کبیر» و سال بعد برای داستان «گذر از رنج‌ها» جایزه استالین را دریافت کرد. تولستوی زاده سال 1883 بود و در سال 1945 درگذشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«کنت آلکسی نیکولایویچ تولستوی» در دهم ژانویه سال 1883 در خانواده‌ای اشرافی در «روسیه» به دنیا آمد و لقب «کنت» را به ارث برد. تحصیلات خود را در رشته فنی در «سن‌پترزبورگ» انجام داد، اما علاقه به شعر و ادب او را به راه نویسندگی کشاند. اولین دیوان شعرش را در سال 1907 انتشار داد که بعدها آن را از میان برد.
از سال 1911 به داستان‌نویسی روی آورد و مجموعه داستان‌های کوتاه و نمایش‌نامه‌هایی انتشار داد که بسیار زود توجه توده مردم را به خود جلب کرد. بهترین آن‌ها رمان‌هایی بود که پس از جنگ جهانی انقلاب اکتبر انتشار داد. او داستان «آقای لنگ» را در 1912 منتشر کرد و در 1914 با سمت خبرنگار به جبهه جنگ رفت و ناچار از نوشتن دست برداشت.
در 1917 به هنگام انقلاب به روس‌های سفید که مخالف انقلاب بودند، پیوست و به فرانسه مهاجرت کرد. در فرانسه با بزرگ‌ترین مجله مهاجران روس به نام «سال‌نامه معاصر» هم‌کاری کرد. آلکسی به هنگام اقامت در فرانسه آثاری نوشت، از جمله داستان «کودکی نیکیتا» که به روایتی زندگی‌نامه خودش بود.
پس از چندی تقاضای بازگشت به وطن کرد و در مسکو اقامت گزید. تولستوی پس از هنگام بازگشت به روسیه رمان «گذر از رنج‌ها» را در سه قسمت انتشار داد. این کتاب، از جاذبه فراوان و موفقیت بسیار برخوردار شد و اثری مهم در ادبیات روسیه به شمار آمد.
از آثار معروف آلکسی تولستوی «آئلیتا» است که این اثر از سبکی پرشور و هیجان‌انگیز بهره‌مند است. از دیگر داستان‌های فرضی او «جعبه اختراعی مهندس گارینا» نام دارد که قصه‌ای پرجاذبه و خیال‌انگیز است درباره آینده جهان.
در این بین علاقه به تاریخ‌نویسی تولستوی را به نوشتن چند اثر تاریخی واداشت که از همه معروف‌تر «پطر کبیر» در سه جلد است که به تدریج از 1930 تا 1947 منتشر شد و تجسمی است از دوره گذشته روسیه، که گفته می‌شود: «چنان زنده و گویا وصف شده است که خواننده، جامعه روسیه را در دوره او به چشم می‌بیند. این کتاب از شاه‌کار آلکسی تولستوی است.»
نمایش نامه تاریخی «ایوان مخوف» مقام ادبی او را استحکام بخشید و وی را در شمار نویسندگان درجه اول شوروی قرار داد و به او امکان داد تا در کنگره تبلیغاتی در سراسر اروپا شرکت کند. از دیگر آثار تولستوی داستان «نان» که داستانی تاریخی است، «داستان‌های شهر آبی» درباره نظام جدید روسیه شوروی و «طلای سیاه» می‌توان نام برد.
آلکسی تولستوی در سال 1937 توانست به دست‌گاه عالی حکومت شوروی راه بیابد و در سال ۱۹۳۸ نشان «لنین» را دریافت کرد و یک سال بعد از آن به عضویت آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی درآمد. او در سال ۱۹۴۱ به‌خاطر رمان پطر کبیر و سال بعد برای کتاب گذر از رنج‌ها جایزه «استالین» را نیز دریافت کرد.
اگرچه آثار تولستوی به سبب اصل و تبار اشرافی نویسنده، مورد تردید منتقدان قرار داشت، اما بسیار پرخواننده و مردم‌پسند بود. او در داستان‌پردازی هنری خاص و کم‌نظیر و سبک‌اش از روشنی و صراحت برخوردار بود. آثار او در جریان جنگ دوم جهانی، در تبلیغات ضدآلمانی و تقویت میهن‌پرستی تاثیر فراوان داشت.
و سرانجام آلکسی تولستوی در ۲۳ فوریه ۱۹۴۵ در حالی که شهرت و محبوبیت زیادی در شوروی داشت درگذشت. گفته شده: مرگ او ضایعه‌ای بزرگ برای ادبیات و فرهنگ روسی خوانده شد، ضایعه‌ای که شاید فقط مرگ «ماکسیم گورکی» نویسنده و داستان‌نویس، در سال ۱۹۳۶ با آن قابل قیاس باشد.
منبع‌ها:
گوگل
سایت کتاب نیوز
ویکی‌پدیا
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
