محبوبه شعاع / رادیو کوچه
بیست‌و‌سوم دی‌ماه برابر با سال‌روز درگذشت «سید جعفر شهیدی» رییس موسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی، استاد دانش‌کده ادبیات و علوم انسانی دانش‌گاه تهران و از پژوهش‌گران برجسته زبان و ادبیات فارسی، فقه و تاریخ اسلام است. وی زاده سال 1297 بود و در سال 1386 درگذشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«سیدجعفر شهیدی» در سال ۱۲۹۷ خورشیدی در یکی از محلات قدیمی شهر «بروجرد» به دنیا آمد. وی دوران تحصیل ابتدایی و اندکی از متوسطه را در این شهر و سپس ادامه آن را در تهران به انجام رساند. شهیدی ابتدا به نام سجادی معروف بود که بعدها با نام شهیدی در مراکز علمی و دانش‌گاهی شهرت پیدا کرد.
وی در سال ۱۳۲۰ برای تحصیل علوم دینی و فقه و اصول راهی نجف شد و تا حد رسیدن به درجه اجتهاد که درجه بالایی در حوزه علمیه محسوب می‌شود، خواند. وی پس از آن چند سالی را در عوالم طلبگی در همان جا سپری کرد اما بعد از هشت سال، بیماری او را به ایران بازگرداند.
او پس از بازگشت برای گذران زندگی در دبیرستان «ابومسلم» مشغول به تدریس شد و با توجه به اهمیت مدرک تحصیلی در میزان حقوق بدون شرکت در کلاس‌ها، در لیسانس الهیات فارغ‌التحصیل شد.
و اما تحصیل در کلاس درس «محمد معین»، منجر آشنایی وی با «علی‌اکبر دهخدا» شد و بعد از تشکیل سازمان لغت‌نامه دهخدا، معاونت سازمان را به عهده گرفت. سپس علامه دهخدا از شهیدی دعوت به هم‌کاری کرد تا وقتش را بیش‌تر در لغت‌نامه دهخدا بگذراند.
مدتی این‌گونه می‌گذرد، تا سال ۱۳۴۰ که با مدرک دکترا برای تدریس به دانش‌گاه منتقل می‌شود. تدریس در دانش گاه تا حدود سال ۱۳۴۵ ادامه پیدا می‌کند و بعد از ناامنی در دانش‌گاه‌ها، دانش‌جویان خود را به دفتر لغت‌نامه می‌برد.
بعد از مرگ محمد معین، شهیدی مسوولیت اداره سازمان لغت‌نامه دهخدا را بر عهده گرفت. او در زمینه‌های ادبیات عرب و فارسی استادی به نام بود و درک محضر و هم‌نشینی با استادانی نظیر «بدیع‌الزمان فروزانفر»، «دهخدا»، «جلال‌الدین همایی» و «محمد معین» اعتبار علمی و معنوی او را دو چندان کرد.
او اولین کتابش را در نجف در رد «احمد کسروی» نوشت، هر چند بر خوب بودن کارهای تاریخی او مانند: «تاریخ آذربایجان»، «تاریخچه چپق و قلیان» و «مشعشیان» تاکید داشت. شهیدی در سال ۱۳۸۵ برای نگارش کتاب «تاریخ تحلیلی اسلام» برنده جایزه کتاب سال ایران شد و سال بعد در بیست و سوم دی‌ماه سال 1386 در سن 89 سالگی درگذشت. از او تالیفات و ترجمه‌های بسیاری به جای مانده است.
گفته شده: سید جعفر شهیدی در سال ۱۳۷۴ منزل مسکونی‌اش را به شهرداری «نارمک» واگذار کرد و این خانه در همان سال به «کتاب‌خانه عمومی دکتر شهیدی» تبدیل شد. پس از مرگ وی اتاقی در این کتاب‌خانه به موزه نگه‌داری برخی از آثار او اختصاص داده شد.
منبع‌ها:
گوگل
ویکی‌پدیا
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
