سروش / رادیو کوچه
souroosh@radiokoocheh.com
به دنبال ناکامی و انحلال جامعه ملل در سال 1939، از اواسط جنگ جهانی دوم، دولتهای بزرگ به فکر تشکیل سازمانی بین‌المللی افتادند. ازاینرو، سران دولتهای امریکا و انگلیس، در ماه اوت سال 1941، منشوری مشتمل بر هشت ماده را امضا کردند. دولتهای دیگر مثل چین، شوروی سابق و فرانسه نیز با پذیرفتن متن منشور، به صف امضاکنندگان آن پیوستند. منشور ملل متحد در تاریخ 5 تیر 1324، برابر با 26 ژوئن 1945 امضا شد و پس از تصویب این پنج دولت و بسیاری دیگر از کشورها، رسما به وجود آمد. مقر سازمان ملل متحد در نیویورک و دارای شش رکن اصلی است که عبارتند از: مجمع عمومی، شورای امنیت، شورای اقتصادی و اجتماعی، شورای قیمومت، دیوان بین‌المللی دادگستری و دبیرخانه. 24 اکتبر برابر با دوم آبان هر سال، روز سال تاسیس سازمان ملل در سراسر جهان «روز ملل متحد» نامیده شده است.
سازمان ملل متحد سازمانی بین‌المللی است که در ۱۹۴۵ میلادی تاسیس و جایگزین جامعه ملل شد. این سازمان توسط ۵۱ کشور تاسیس و در سال ۲۰۰۶ میلادی، ۱۹۲ کشور عضو داشته‌است. اعضای آن تقریبن شامل همه کشورهای مستقلی می‌شود که از نظر بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند. فقط واتیکان، که عضویت در سازمان را نپذیرفته‌است و چین ملی «تایوان» که عضویتش بعد از عضویت جمهوری خلق چین لغو شد، در سازمان ملل متحد عضو نیستند.
ماده 1 منشور سازمان ملل متحد، اهداف این سازمان را اینگونه بیان میدارد:
سازمان ملل متحد که شاخصترین و پیچیدهترین سازمان بین‌المللی است، از ارکان اصلی و فرعی بسیاری تشکیل یافته است. شورای امنیت، یکی از شش رکن اصلی سازمان ملل متحد به شمار میآید. درماده 1 منشور ملل متحد، یکی از چهار وظیفه اصلی این سازمان، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بیان و بر اساس ماده 24 منشور، این وظیفه بر عهده شورای امنیت گذاشته شده است. شورا بر اساس ماده 23 منشور، پانزده عضو دارد که پنج عضو آن دایم و ده عضو آن غیردایم هستند. جمهوری خلق چین، فرانسه، روسیه، انگلستان و ایالات متحده امریکا اعضای دایم شورای امنیت هستند که افزون بر امتیاز عضویت دایم در این شورا، از امتیاز ویژهای به نام «حق وتو» نیز برخوردارند.
منشور ملل متحد، وظیفه اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به شورای امنیت محول کرده و بر اساس آن، شورا باید مراقب هر گونه اقدامی باشد که به حفظ صلح جهانی آسیب میزند. البته شورای امنیت در عمل، با برخی محدودیتها چون: منشور ملل متحد و عمل در قالب آن، محدودیتهای خاص در مداخله بشردوستانه، نظارتهای موجود برتصمیمهای شورا و محدودیت سیاسی روبهروست. جدای از آن، حفظ منافع کشورهای قدرتمند و سلطهگر را نیز در این راستا نباید نادیده گرفت.
هدف سازمان ملل متحد ، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تعریف شده است. پس میتوان چنین استنباط کرد که منشور به طور کلی به حفظ صلح و به عبارتی، پیشگیری از تجاوز و رفع آن نیز توجه داشته است. البته پرسش مهم اینجاست که آیا این سازمان بین‌المللی، توانسته است بدون جانبداری، به مسوولیت خود عمل کند؟
منبع
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
