Saturday, 18 July 2015
30 March 2023
به بهانه زادروز «شارل دو مونتسکیو»

«روزنگاشت/ در اندیشه یک حکومت آزاد»

2011 January 18

محبوبه‌ شعاع / رادیو کوچه

mahboobeh@koochehmail.com

هجدهم ژانویه برابر با زادروز «شارل دو مونتسکیو»، یکی از متفکران سیاسی فرانسه در عصر روشن‌گری است. او به پژوهش‌های دانشی، تاریخی و حقوقی توجه ویژه داشت و چندین کتاب در این موارد نوشت. مشهورترین و مهم‌ترین کتابش «روح‌القوانین» است. وی که زاده سال ۱۶۸۹ بود در سال 1755 در پاریس درگذشت.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

«جمهوری‌ها در نتیجه تجمل، و پادشاهی در اثر فقر سقوط می‌کنند.»

«شارل لویی دو سکوندا» یا « شارل دو مونتسکیو» در هیجدهم ژانویه سال 1689 میلادى، در قصر «لابرد» و در نزدیکى شهر «بوردو» در خانواده‌ای اشرافی در فرانسه زاده شد. هنوز هفت سال از عمرش نگذشته بود که مادرش را از دست داد و در یازده سالگی او را به یک مرکز دینى فرستادند و به مدت یازده سال در آن‌جا به فراگیرى علوم مذهبی پرداخت. سپس وارد دانش‌گاه بوردو شد و تحصیلات خود را در رشته حقوق ادامه داد.

جمهوری‌ها در نتیجه تجمل، و پادشاهی در اثر فقر سقوط می‌کنند

او در همان دوران به دلیل عشق و علاقه فراوانى که به ادبیات یونان و روم داشت، کتابى با نام «دفاع از فلسفه غیر عیسوى» منتشر کرد. شارل در سال 1714 میلادى به عنوان مستشار در دادگسترى مشغول به کار شد و یک سال بعد با دخترى به نام «ژان دلارتیک» ازدواج کرد.

منتسکیو پس از مدتى کار در دادگستری را رها کرد و کارمند فرهنگ‌ستان شد و در کنار آن، به نوشتن رساله‌ها و مقاله‌هاى سیاسى و ادبى روی آورد. علاوه بر این، در علوم طبیعى نیز در رشته‌هاى کالبدشناسى، گیاه‌شناسى و فیزیک مطالعه زیادى داشت.

با آن‌که وی از ضعف بینایی رنج می‌برد، اما با ادامه مطالعات و تحقیق‌های علمى خود، یکى از آثار معروف و مشهورش را با نام «نامه‌هاى ایرانى» را منتشر کرد که در مدت زمان کوتاهى، شهرت فراوان یافت. این نامه‌ها مکاتبات دو نفر ایرانی را که در فرانسه به گشت و گذار مشغولند منعکس کرده و نظرات آن‌ها را در مورد فرانسه و به طور کلی اروپا، به سبکی طنزآمیز مطرح می کند.

شارل در سال 1728 میلادى از کشورهاى اتریش، مجارستان، ایتالیا، سوییس، آلمان و هلند بازدید کرد، سپس به انگلستان رفت و تا سال 1731 میلادى در آن‌جا اقامت کرد. او در طول سفرهای خود با افکار و اندیشه‌هاى بزرگانی هم‌چون «جان لاک» آشنا شد و اندیشه یک حکومت آزاد و پرورش آن در ذهنش رشد و نمو کرد.

از نظر شارل، روابط میان دولت و ملت باید به حکم قانون مشخص شود. او قانون را چیزی می داند که به واسطه آن، آزادی همه محقق می‌شود. بر این اساس، آزادی یعنی این‌که فرد در آن‌چه که قانون منع نکرده، مختار باشد و به دل‌خواه خود عمل کند و در عین حال، بهترین قوانین تا آن‌جا که مصلحت اجتماع به خطر نیفتد، بیش‌ترین آزادی را به افراد می‌دهد.

او در سفر به «روم»، به فکر بازسازی امپراطورى قدیم روم افتاد و پس از بازگشت از این سفر، کتاب‌هایى را با هدف تجدید برتری  دولت روم نوشت و با کسب تجربه از سفرهایش، معایب حکومت استبدادى و فشار دولت‌هاى ستم پیشه را به خوبى درک کرد و با جانب‌داری از حکومت حق پرور و عدالت گستر، کتاب مشهور و مهم «روح‌القوانین» را منتشر کرد.

این کتاب مشهورترین اثر اوست که براى نوشتن آن، مدت بیست سال مطالعه کرد و زحمت فراوان کشید. این کتاب بر مبنای اخلاق، سیاست، جامعه شناسى و اصول انسانى نوشته شده است. این دانش‌مند و متفکر قرن هیجدهم میلادى، هم‌چنین بیش از شانزده کتاب در زمینه‌های علمى، ادبى، اجتماعى و تاریخى نیز دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از :«شهرت»، «وظیفه»، «گفت و گوى سیلا» و «ملاحظاتی در باب علل عظمت و انحطاط روم».

سرانجام شارل دو منتسکیو پس از سفرهای بسیار به کشورهای گوناگون در فوریه سال 1755 و زمانی که بینایی خود را کامل از دست داده بود، در سن 66 سالگى در «پاریس» درگذشت. اما آثار او در سال 1950 به دست مردم رسید.

منبع‌ها:

گوگل

بانک سخنان بزرگان

ویکی‌پدیا

ویکی‌گفت‌آورد

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , , , , , , , , , , , , , , , ,