محبوبه شعاع / رادیو کوچه
بیست‌و‌سوم ژانویه برابر با نهمین سال‌روز درگذشت «پیر بوردیو»، جامعه‌شناس و مردم‌شناس سرشناس فرانسوی است که درکارهایش از فلسفه و نظریه ادبی گرفته تا جامعه شناسی و انسان شناسی استفاده می کرد. او به خاطر کتاب «تمایز» مشهور شده است. پیر زاده سال 1930 بود و در سال 2002 درگذشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«پیر بوردیو» در اول اوت ۱۹۳۰ در دهکده‌ای کوهستانی در جنوب شرقی فرانسه متولد شد. پدر او کارمند اداره پست بود. پیر تحصیلات خود را نخست در شهر «پو» و سپس در پاریس در دبیرستان «لویی لوگران» و سپس در دهه ۱۹۵۰ در «اکول نرمال سوپریور» تحصیلاتش را به پایان رسانید.
بنا به گفته خودش با این‌که با درجه عالی در رشته فلسفه فارغ‌التحصیل شد، برای اعتراض به ماهیت خشک، بی‌روح و اقتدار طلبانه آموزش‌هایی که ارایه می‌شد از نوشتن رساله امتناع کرد.
وی در ۱۹۵۶ به خدمت نظام فراخوانده شد و دو سال در «الجزایر» در خدمت ارتش فرانسه بود. در سال 1958 کتاب «جامعه‌شناسی الجزایر» را به چاپ رساند و تا دو سال بعد در دانش‌گاه الجزایر به تدریس پرداخت.
او پس از بازگشت به فرانسه در سمینارهای «لوی اشتراس» شرکت می‌کرد و به عنوان دست‌یار با «ریمون آرون» هم‌کاری داشت. او در سال ۱۹۶۸ مرکز جامعه‌شناسی اروپایی را تاسیس کرد و تا پایان عمر مدیریت آن را بر عهده داشت.
در سال 1975 مجله بین رشته‌ای را پایه گذاشت که از طریق آن، تلاش می کرد تا احکام کلی پذیرفته شده در آثار جامعه شناختی را در ضمن پای‌بندی به دقت علمی جامعه شناسیی، تغییر دهد. سال ۱۹۸۱ و در پی بازنشستگی ریمون آرون، کرسی او در «کولژ دو فرانس» (کالج سلطنتی فرانسه قدیم) به بوردیو اعطا شد.
پیر بوردیو به فعالیت‌های سیاسی علاقه وافری داشت و مخالف سرسخت اشکال مدرن جهانی شدن بود. او به جامعه‌شناسی هم‌چون سلاحی بر علیه ظلم و بی عدالتی اجتماعی می‌نگریست. او گفته است که: «جامعه شناسی هنر رزمی است تا جایی که برای دفاع از تسلط نظام‌های نمادین و تحمیل مقولات فکری منحرف، مورد استفاده قرا گیرد.»
بوردیو جامعه‌شناسی سنتی را با نظریه خود درآمیخت و هم‌واه در پی ارتباط مفاهیم نظریه‌شناختی خود با تحقیق تجربی بود. وی آثار خود را که حوزه گسترده‌ای از علوم، فلسفه و نظریه ادبی تا جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی را در بر می‌گرفت، «تئوری عمل» می‌خواند.
در سال 1993 او مدال مرکز ملی تحقیق علمی (CNRS) را دریافت کرد. در سال 1996، جایزه گافمن را از دانش‌گاه کالیفرنیای برکلی گرفت و در سال 2002 مدال انجمن انسان‌شناسی سلطنتی را به دست آورد و سرانجام پیر بوردیو در بیست و سوم ژانویه سال 2002 در اثر بیماری سرطان درگذشت.
زندگی‌نامه «پیر بوردیو» برای اولین بار به قلم «ماری آن لوسکوره فلاماریو» منتشر شد. ماری در این کتاب آورده است: «زندگی روشن‌فکری بوردیو در نیمه دوم قرن بیستم شکل گرفت و در این دوره بیشتر مورد توجه واقع شد. حداقل دو نقطه عطف در زندگی او وجود دارد: نخست تجربیات او در فاصله سالهای 1955 تا 1960 در الجزیره و دوم حوادث ماه می سال 1968 . پیر در الجزیره از فلسفه به جامعه شناسی تغییر مسیر داد.»
پیر بوردیو یکی از تاثیر‌گذارترین جامعه شناسان قرن بیستم جهان بود و آثارش به اکثر زبان‌های زنده دنیا ترجمه شده و تعداد آثاری که به تفکر و مفاهیم مطرح شده به وسیله او اختصاص یافته سر به هزاران می‌زند. کتاب «تمایز»، کتابی که در آن بوردیو کوشیده است احکام زیباشناسی را با موقعیت‌های موجود در فضای اجتماعی مرتبط سازد و از مهم‌ترین آثار او به شمار می‌آید.
منبع‌ها:
ویکی‌پدیا
گوگل
باشگاه اندیشه
انسان‌شناسی و فرهنگ
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
