مه‌شب تاجیک/ رادیو کوچه
ریخت دادن به اشیا کار بسیار سختی است، زیرا گاهی ماده‌ای چغر و سخت روبه‌روی تندیس‌گر است که باید ساعت‌ها با آن ور برود تا به نتیجه‌ای شاید مطلوب برسد. درست همانند آفرینش انسان است که اگر تنها ورز دادن باشد، چیز خوش‌آیندی شاید از آب در نیاید ولی زمانی که روح هنرمند در آن دمیده می‌شود، از فرم و شکل خارج شده و جان می‌گیرد و این‌گونه است که شاید زمانی که شما به مجسمه‌ای نگاه می‌کنید، این احساس را دارید که این موجود زنده است فقط در این زمان نشسته و حرکتی نمی‌کند. هنری مور از آن دسته مجسمه‌سازانی است که جسم و روح اشیا را به هم بافته است و تندیسی‌هایی نو به‌وجود آورده است.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«هنری اسپنسر مور» هنرمند مجسمه‌ساز انگلیسی در ۳۰ جولای سال ۱۸۹۸ در انگلستان متولد شد. وی مشهورترین مجسمه‌ساز بریتانیا محسوب می‌شود. مور شهرت خود را مدیون مجسمههای «آبستره» غول‌پیکر مرمر و برنز ریخته‌گری شده میداند که به‌طور معمول در اندازه‌های بزرگ، با موضوعات انتزاعی ساخته شده‌اند. مور در ایجاد روند نوگرایی در هنر بریتانیا فرد موثری بوده است. از وی به‌عنوان بنیان‌گذار نوع جدیدی از مجسمه‌سازی مدرن یاد می‌شود.
شهرت دیگر او در زمینه «نگارگری» است. نقاشیهای وی از مردمی که در خلال جنگ جهانی دوم در پناهگاههای زیرزمینی میزیستند، از اهمیت خاصی برخوردار هستند. گرچه دوران کودکیاش را در خانواده‌ای تهیدست سپری کرد ولی با ورود به دنیای هنر و کسب مهارت در خلق مجسمههای برنزی و مرمری در ابعاد بزرگ، تا انتهای عمر از کسب درآمد، بی‌نیاز شد. وی در سال ۱۹۲۱ برنده‌ی بورس تحصیلی کالج سلطنتی هنر لندن شد. دیدار از موزه‌ی لندن او را با هنر مجسمه‌سازی بومیان «آمریکا»، «مکزیک»، «مصر» و «آفریقا» آشنا کرد و اولین آثارش را با وفاداری به هنر «مایاها» خلق کرد. آثار این دوره هنری مور، پیکره‌هایی خشن، زاویه‌دار و با‌خطوط تیز هستند.
طراحی‌های هنری مور به‌طور عمده شامل دو نوع متمایز است، نوع اول را می‌توان طرح‌های تمرینی خواند، بدین معنی که این طراحی‌ها به‌عنوان «وسیله‌ای برای ایجاد ایده‌های مجسمه‌سازی» کشیده شده‌اند. شاید طراحی‌های زندگی را نیز باید به این دسته بیفزاییم که در زمان دانش‌جویی‌اش گاه به گاه به کشیدن این طراحی‌ها می‌پرداخت. و طراحی‌های نوع دوم که به‌طور کامل متمایز هستند، عبارت‌اند از طراحی‌های پناه‌گاهی که به‌عنوان ارایه‌ی مصور صحنه‌های مشاهده شده در پناه‌گاه‌هاست، و در حوزه‌ای وسیع‌تر، طراحی صحنه‌های خیالی مانند جمعیت در حال نگریستن به یک شی طناب‌پیچ شده را نیز می‌توان نام برد. طراحی‌های وی تا سال 1928 مطالعه مستقیم پیکر انسان در یک حالت طبیعی است، به گونه‌ای که حالت سه‌بعد‌نمایی دارند. این طراحی‌ها با طراحی‌های مشابهی از «رودن» قابل مقایسه است و حجم توده‌ی مواد را، به‌صورتی قوی بیان می‌کنند.
از دهه ۱۹۳۰ پس از آشنایی با هنر «سورئالیست» به‌طور تقریبی سبک شخصی خود را پیدا کرد و به خلق تندیس‌های خمیده با خطوط نرم روی آورد. او قبل از ساخت مجسمهها هزاران طراحی می‌کرد و از بین آن‌ها مورد مناسب را انتخاب و شروع به ساخت می‌کرد. مور در زمان دو جنگ جهانی بسیاری از آثار خود را در ارتباط با خشونت و درد جنگ جهانی طراحی و هدف این طراحی‌ها را به تصویر کشیدن واکنش مردم لندن در مقابل بمباران‌های شبانه‌ی هواپیماهای آلمانی عنوان می‌کرد. مدتی را نیز در معدن از معدن‌چیان طراحی می‌کرد و آن‌ها را به تصویر کشید و به‌طور تقریبی از اواخر دهه‌ی 1940 به ساختن مجسمههای مومی پرداخت که در واقع آن‌ها دلیلی برای آغاز ساخت مجسمههای غول‌پیکر برنزی می‌دانست. از آن پس هنری مور با مطالعه طبیعت و طراحی کردن از انسانها، موجودات دریایی و غیره به درک ذهنی متفاوتی از طبیعت و انسانها رسید. او در این رابطه میگوید.
«طراحی‌های من به‌طور عمده برای کمک به کار مجسمه‌سازی کشیده شده‌اند، به‌عنوان وسیله‌ای برای ایجاد ایده‌های مجسمه‌سازی و برانگیختن شخص برای ایده‌ی اولیه، هم‌چنین به عنوان روشی برای غربال ایده‌ها و بهبود‌بخشیدن به آن‌ها، علاوه بر این، مجسمه‌سازی در مقایسه با طراحی، وسیله‌ی بیان کندی است و من طراحی را برای بیان ایده‌هایی که برای به واقعیت در آوردن‌شان به‌صورت مجسمه، مجال کافی وجود ندارد، روزنه‌ای مفید می‌یابم و طراحی را به‌عنوان یک روش مطالعه و مشاهده اشکال طبیعی نیز به کار می‌برم.»
بعد از این مرحله، حدود 1936 وی شروع کرد به قرار دادن پیکره‌ها در یک محیط محصور. جالب است که یکی از طراحی‌های این سال، «پیکره‌هایی را در یک غار» نشان می‌دهد که نوید طراحی‌های پناه‌گاهی است. در فاصله‌ی بین 1937 تا 1938، هنری مور رشته‌ی کاملی از طراحی‌های ویژه‌ی مجسمه‌سازی فلزی را خلق کرد که در آن‌ها شش یا هفت پیکره‌ی اصلی در مقابل فضایی ایستاده‌اند که عقب نشسته و با خطوط کنارنمای تیره نشان دهنده‌ی تعداد زیادتری از پیکره‌های مشابه اشغال شده است.
در طول سال‌های جنگ، ایده‌ی مجسمه‌ای نقش گرفت و سپس در سال 1943، هنری مور مامور تراشیدن مجسمه‌ای از «مریم عذرا و کودک» برای کلیسای «سنت ماتیوی نورتمپتون» شد. این ماموریت ذهن او را متوجه گروهی یادبودی از این قبیل کرد، و در نتیجه پدید آمدن یک رشته طراحی بر اساس همین موضوع نو (گروه خانوادگی) را در پی داشت. از افتخارات بین‌المللی وی می‌توان به کسب جایزه بیست‌و‌چهارمین دو سالانه ونیز، و دومین دوسالانه «سائوپائولو» اشاره کرد. تندیس جایزه سینمایی «بفتا» نیز به دست وی طراحی شده است. مجسمههای غول پیکر «هنری مور» امروزه در بسیاری از پارکها و فضاهای شهری قرار دارند. در باغ موزه‌ی هنرهای معاصر تهران نیز اثری از این هنرمند نام‌دار وجود دارد. هنری مور در 31 آگوست 1986 درگذشت.
رید، هربرت، هنری مور (سرگذشت و آثار)، ترجمه حشمت‌اله صباغی، کارون، 1370
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
