Saturday, 18 July 2015
25 March 2023
بیست‌و‌یکم بهمن- دهم فوریه

«تقویم‌ تاریخ بیست و یکم بهمن»

2011 February 10

رادیو کوچه

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

1357 خورشیدی- شکسته‌شدن حکومت نظامی به فرمان «آیت‌اله خمینی». به دنبال اعلامیه شماره چهل‌ و‌ چهل‌و‌یک فرمان‌داری نظامی تهران مبنی بر افزایش ساعات حکومت نظامی و منع رفت‌و‌آمد مردم در خیابان‌ها،  پیامی انتشار یافت  و در آن حکومت  نظامی  با‌طل اعلام شد.

در آخرین ساعات حکومت دولت پهلوی ژنرال‏های آن دولت برای به کنترل درآوردن اوضاع، تصمیم گرفتند تا مدت حکومت نظامی را در تهران افزایش دهند. آن‌ها با این اقدام قصد داشتند از اجتماع مردم جلوگیری کنند. اما آیت‌اله خمینی، از مردم خواست که مقررات حکومت نظامی را نادیده بگیرند. مردم نیز به خیابان‏ها ریختند و دامنه درگیری‏ها گسترده‏تر شد. این در حالی بود که اغلب نظامیان نیز حاضر به رودررویی با مردم نبودند و بسیاری از آن‌ها به انقلاب پیوستند.

1898 میلادی- «برتولت برشت» (Bertolt Brecht)، نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان تاتر و شاعر آلمانی سوسیالیست و کمونیست زاده شد. او را بیش‌تر به عنوان نمایش‌نامه‌نویس و بنیان‌گذار تاتر حماسی (که نقطه مقابل تاتر روایی است)‌، و به‌خاطر نمایش‌نامه‌های مشهورش می‌شناسند. اما برتولت برشت علاوه بر این که نمایش‌نامه‌نویسی موفق و کارگردانی بزرگ بود، شاعری خوش‌قریحه نیز بود و شعرها، ترانه‌ها و تصنیف‌های پرمعنا و دل‌انگیز بسیاری سرود. شعرهای نمایشی برشت را از مهم‌ترین آثار او دانسته‌اند.

1258 خورشیدی- سپاهیان هلاکوخان نوه چنگیز و ایلخان مغول ایران، «بغداد» را تصرف کردند و 17 روز طول کشید تا این افراد بغدادیان را قتل عام و این شهر را ویران کنند. بغداد هنگام تصرف به دست مغولان بیش از چهارصد هزار تن جمعیت داشت که بیش‌تر آنان به دست مغولان کشته شدند. هلاکو در دهمین روز تصرف بغداد، «المستعصم» ــ آخرین خلیفه عباسی را هم کشت و به عمر خلافت عباسیان پایان داد.

هلاکو دوسال پیش از تصرف بغداد، ایلخانی خود را بر مناطق متصرفه در ایران که سهم او از فتوحات پدربزرگش شده بود، مستقر کرده ولی امور اداری کشور را از دست ایرانیان خارج نکرده بود.

1375 خورشیدی- «مجتبا بزرگ علوی» از نثرنویسان برجسته ادبیات فارسی سده بیستم میلادی و مشهورترین نویسنده چپ‌گرای ایران، درگذشت. او که یکی از افراد «گروه معروف ۵۳ نفر» بود در آماده‌سازی مجله دنیا با تقی ارانی هم‌کاری می‌کرد و به روان‌شناسی زیگموند فروید و فلسفه مارکسیسم بسیار علاقه‌مند بود. علوی هم‌چنین یکی از بنیان‌گذاران حزب توده ایران بود و آثار ادبی مشهوری را به رشته تحریر در آورد که از آن جمله می‌توان به رمان «چشم‌هایش» و داستان کوتاه «چمدان»، اشاره کرد.

او در بهمن ماه ۱۲۸۲ در تهران متولد شد. پدر او حاج سید ابوالحسن و پدر بزرگش حاج سید محمد صراف نماینده‌ی نخستین دوره مجلس شورای ملی بود. مادر وی نوه‌ی آیت‌اله طباطبایی بود.

بزرگ علوی به هم‌راه برادرش «مرتضا علوی» در سال ۱۹۲۰ جهت تحصیل روانه‌ی آلمان شد و دوران دبیرستان را در شهرهای مختلف از جمله شهری که امروزه در لهستان قرار گرفته گذراند. یکی از ویژگی‌های زندگی علوی نزدیکی و محشور بودن او با صادق هدایت است.

علوی مدتی پیش از وقوع کودتای ۲۸ مرداد و در نتیجه شکست محمد مصدق، نخست‌وزیر ایران، به تاریخ دهم فروردین سال ۱۳۳۲ در سن ۴۹ سالگی از ایران خارج شده و تا هنگام وقوع انقلاب ۵۷ در برلین شرقی سکونت داشت.

«53 نفر»، «موریانه»، «ورق‌پاره‌های زندان» برخی دیگر  از آثار او هستند.

1763 میلادی- قراردادی میان انگلیس و فرانسه در پاریس به امضا رسید که فرانسوی‏ها آن را قرارداد شوم پاریس خواندند. زیرا به موجب این قرارداد، فرانسه پس از سال‏ها جنگ و کشمکش با انگلیس، از تمامی ادعاها و منافع استعماری خود در هندوستان و کانادا چشم‏پوشی کرد. علت عقد این قرارداد آن بود که فرانسه در این زمان به خاطر جنگ‏های متعدد در داخل اروپا، تضعیف شده بود و از نظر نظامی و اقتصادی، توان تداوم جنگ با انگلیس را نداشت. در این معاهده فرانسه کانادا را به انگلستان واگذار کرد .

1890 میلادی- «بوریس پاسترناک» (Boris Leonidovich Pasternak) از شاعران و نویسندگان روس بود که موفق به دریافت جوایز ادبی شد، در این روز به دنیا آمد. شهرت وی در بیرون از روسیه بیش‌تر به خاطر رمان «دکتر ژیواگو» است ولی شهرت او در خود روسیه بیش‌تر به عنوان یک شاعر است.

پدرش نقاش زبر دست و مادرش موسیقی‌دان سرشناسی بود. پس از چندی دانش‌آموزی به فراگرفتن موسیقی مشغول شد ولی آن را رها نکرد و در آلمان به آموختن فلسفه روی آورد‌. در جنگ جهانی اول به روسیه بازگشت. آن‌گاه مدتی به کار‌های کتاب‌داری و نویسندگی و شاعری مشغول شد‌. بیش‌تر شعر‌های خود را تا سال 1932 سرود‌ و از این سال به بعد از اجتماع کناره گرفت و به جهان درون گرایید‌.

وی در سال 1958 برنده جایزه نوبل ادبی برای نگارش کتاب «دکتر ژیواگو»  (Doctor Zhivago)  شد اما آن را رد کرد‌. «توامان در ابرها» و «بر فراز حصارها» عنوان‌های آثار او هستند. نوشتن کتاب دکتر ژیواگو سبب خشم حکومت کمونیستی شوروی شد و از چاپ آن ممانعت کردند‌. پاسترناک از مخالفان حکومت شوروی بود.

——————————————–

برخی از روی‌دادهای دیگر

1311 خورشیدی زادروز «فرامرز پایور» استاد برجسته‌ی موسیقی ایرانی، آهنگ‌ساز و نوازنده سرشناس سنتور.

1329 خورشیدی «محمدرضا پهلوی» با «ثریا اسفندیاری بختیاری» ازدواج کرد. ثریا همسر دوم او بود.

1334 خورشیدی «عباس اقبال آشتیانی» از مورخان، ادیبان و محققان برجسته ایران در شهر رم دیده ازجهان فروبست.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , , ,